Tín dụng tăng chậm, nhiều ngân hàng "hụt hơi" lợi nhuận quý 3

Để kinh doanh hiệu quả hơn, NCB đang triển khai các hoạt động để tăng cường kiểm soát và quản trị rủi ro.

Trong báo cáo tài chính quý 3/2023, một loạt ngân hàng báo lợi nhuận sụt giảm.

Quý 3, Techcombank ghi nhận lợi nhuận trước thuế ở mức gần 5.843 tỷ đồng, giảm 13% so với cùng kỳ năm trước, nhưng tăng 3,4% so với quý 2. Lũy kế 9 tháng đầu năm, lợi nhuận của ngân hàng này đạt 17.115 tỷ đồng, giảm hơn 17,8% so với cùng kỳ năm trước.

Báo cáo tài chính của VPBank cho biết, lợi nhuận trước thuế hợp nhất trong quý 3/2023 đạt 3.117 tỷ đồng, giảm 31% so với cùng kỳ. Luỹ kế 9 tháng, lợi nhuận trước thuế của VPBank hợp nhất đạt 8.279 tỷ đồng, giảm 58% so với cùng kỳ.

TPBank ghi nhận quý 3/2023 có lợi nhuận thấp nhấp trong 6 quý gần đây khi lợi nhuận trước thuế đạt 1.576 tỷ đồng, giảm 26% so với cùng kỳ năm trước. Lũy kế 9 tháng, lợi nhuận trước thuế của TPBank là 4.959 tỷ đồng, giảm 16% so với cùng kỳ năm trước. Theo lý giải của TPBank, nguyên nhân do bối cảnh tình hình kinh doanh của các doanh nghiệp chưa ổn định và chưa có nhiều khởi sắc, cùng với việc TPBank thực hiện nhiều chính sách ưu đãi về lãi suất và phí dịch vụ nhằm hỗ trợ khách hàng.

BacABank cũng ghi nhận lợi nhuận quý 3 giảm mạnh khi chỉ đạt 77 tỷ đồng, giảm tới 73% so với cùng kỳ năm 2022. Lũy kế 9 tháng, lợi nhuận trước thuế BacABank đạt 551 tỷ đồng, giảm 23% so với cùng kỳ. Ngân hàng này lý giải, nguyên nhân lợi nhuận giảm mạnh chủ yếu do hoạt động kinh doanh cốt lõi-thu nhập lãi thuần trong quý 3 giảm so với cùng kỳ.

Tại PG Bank, lợi nhuận trước thuế quý 3/2023 là 56,6 tỷ đồng, giảm tới 60% so với cùng kỳ. Theo PG Bank, nguyên nhân lợi nhuận ngân hàng giảm chủ yếu do thu nhập lãi thuần giảm 16%. Bên cạnh đó, lãi thuần từ hoạt động dịch vụ giảm 42% do tình hình xuất nhập khẩu nói chung của các doanh nghiệp trong quý 3 kém, dẫn đến các hoạt động thanh toán bị ảnh hưởng lớn. Lũy kế 9 tháng đầu năm, lợi nhuận trước thuế của PG Bank đạt 360 tỷ đồng, giảm 7%.

Trong khi đó, riêng với NCB, lợi nhuận trước thuế quý 3 của ngân hàng này ở mức âm hơn 244,2 tỷ đồng, giảm 24% so với cùng kỳ năm trước. Lũy kế 9 tháng, NCB ghi nhận lỗ hơn 230,5 tỷ đồng. Tuy nhiên, NCB cho biết, các tỷ lệ an toàn hoạt động của NCB tiếp tục duy trì và đảm bảo giới hạn theo quy định. Ngân hàng đang triển khai các hoạt động để tăng cường hệ thống kiểm soát nội bộ và quản trị rủi ro, xử lý nợ xấu. Bên cạnh quá trình tái cấu trúc mạnh mẽ bằng các hoạt động kinh doanh và đầu tư mới, NCB cũng quyết liệt nhận định các hạn chế để tập trung nguồn lực giải quyết, quyết tâm sớm trở thành một ngân hàng lành mạnh và hiệu quả.

Tuy vậy, thị trường vẫn có những ngân hàng ghi nhận đà tiến lên. Chẳng hạn như MSB với lợi nhuận trước thuế quý 3 đạt hơn 1.675 tỷ đồng, tăng 12,5% so với quý 3/2022, giúp lợi nhuận 9 tháng đạt 5.223 tỷ đồng, tăng 8,3% so với cùng kỳ năm trước. ACB với lợi nhuận quý 3 đạt hơn 5.000 tỷ đồng, ghi nhận sự tăng trưởng so với quý 2 vừa qua cũng như so với quý 3 cùng kỳ năm 2022...

Riêng tại LPBank, lợi nhuận trước thuế quý 3/2023 tăng nhẹ 1% so với cùng kỳ năm trước khi đạt 1.241 tỷ đồng. Tuy nhiên, do 2 quý trước đó kém khả quan nên lợi nhuận trước thuế lũy kế 9 tháng của ngân hàng này ở mức 3.687 tỷ đồng, giảm 24% so với cùng kỳ năm 2022. Giải trình của LPBank cũng nêu nguyên nhân đến từ bối cảnh kinh tế và triển khai các chính sách hỗ trợ.

Có thể thấy, việc sụt giảm lợi nhuận chủ yếu do cầu tín dụng thấp, chi phí trích lập dự phòng gia tăng, cùng những tác động từ việc thực hiện giảm lãi suất, giảm phí để hỗ trợ nền kinh tế từ đầu năm đến nay theo chủ trương từ Chính phủ. Hiện nhiều ngân hàng đã liên tiếp hạ lãi suất cho vay đối với các khoản vay cũ và mới, cùng việc tung ra nhiều gói tín dụng ưu đãi. Dự báo lãi suất cho vay sẽ tiếp tục giảm 0,25% trong quý cuối năm, giúp lãi suất cho vay bình quân cả năm 2023 giảm khoảng 1,5-2%/năm. Nếu tiếp tục giảm lãi suất cho vay thì biên lợi nhuận ở nhiều ngân hàng sẽ tiếp tục suy giảm.

Theo kết quả điều tra xu hướng kinh doanh của tổ chức tín dụng trong quý 4/2023 do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) thực hiện, đa phần tổ chức tín dụng giảm kỳ vọng về lợi nhuận trong thời gian tới. Cụ thể, 82,6% tổ chức tín dụng kỳ vọng lợi nhuận trước thuế tăng trưởng dương trong năm 2023 so với năm 2022, 13,8% tổ chức tín dụng lo ngại lợi nhuận tăng trưởng âm.

Báo cáo phân tích của Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) dự báo mức tăng trưởng lợi nhuận ngân hàng (nhóm cổ phiếu được BVSC phân tích) so với cùng kỳ năm trước đạt 8% trong quý 3/2023, đạt 5,5% trong 2 quý cuối năm và 5,2% trong cả năm 2023. Còn theo các chuyên gia tại Công ty Chứng khoán SSI, lợi nhuận các ngân hàng trong quý 3/2023 có sự phân hóa sâu sắc. Trong nhóm ngân hàng nhà nước, VietinBank là ngân hàng có mức tăng trưởng lợi nhuận tốt nhất, chủ yếu do chi phí dự phòng giảm từ mức cao cùng kỳ năm ngoái. Vietcombank sẽ có lợi nhuận lớn nhất quý 3/2023 khi đạt khoảng 9.000 tỷ đồng, tăng 18% so với cùng kỳ.

Theo các chuyên gia, trong các tháng cuối năm, "điểm sáng" cho bức tranh kinh doanh ngân hàng sẽ nhờ vào tốc độ tăng trưởng tín dụng từ đầu tháng 9 đến nay đã khởi sắc đáng kể. Trong đó nguồn vốn chủ yếu đổ vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, xuất nhập khẩu có tỷ lệ rủi ro thấp, ít gây áp lực đến chi phí, nợ xấu phát sinh. Hơn nữa, trong các tháng cuối năm, với mặt bằng lãi suất huy động ở mức thấp, áp lực chi phí vốn với các ngân hàng không nhiều.