Tạo chuyển biến về chất công tác kiểm tra sau thông quan

	Hải quan TPHCM rà soát, kiểm tra sau thông quan hàng nhập khẩu có nghi vấn
	Phát huy vai trò kiểm tra sau thông quan trong điều tra, xử lý các vụ vi phạm có dấu hiệu hình sự
	Cục Kiểm tra sau thông quan quán triệt các văn bản chỉ đạo về điều tra, xử lý các vụ án, vụ việc

Lễ bế giảng lớp nghiệp vụ điều tra do Cục KTSTQ phối hợp với Học viện Cảnh sát nhân dân tổ chức tháng 5/2021. Ảnh: T.Bình

Nhìn lại kết quả công tác năm 2021 vừa qua, đại diện Cục KTSTQ cho biết, dù chịu ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 nhưng để đảm bảo yêu cầu quản lý nhà nước về hải quan và thực hiện các nhiệm vụ cấp bách phát sinh trong công tác quản lý, Cục KTSTQ đã quyết liệt triển khai hiệu quả các chuyên đề, nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm, điển hình trên các mặt công tác: thực hiện chuyên đề kiểm tra; công tác xử lý hình sự; công tác tham mưu, chỉ đạo nghiệp vụ toàn Ngành.

Cụ thể, về thực hiện các chuyên đề kiểm tra, Cục KTSTQ tập trung triển khai chuyên đề xuất xứ, tập trung kiểm tra các doanh nghiệp có hàng hóa xuất khẩu vào 3 thị trường là Mỹ, EU, Ấn Độ. Kết quả, đã ban hành 39 quyết định kiểm tra, kết thúc kiểm tra đối với 29 doanh nghiệp, phát hiện 17 doanh nghiệp vi phạm về xuất xứ, buộc doanh nghiệp nộp lại khoản thu lợi bất hợp pháp, xử phạt vi phạm hành chính và vi phạm khác là 23,5 tỷ đồng.

Đáng chú ý, thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Tổng cục Hải quan về việc làm rõ những nghi vấn bất thường về hoạt động XNK hạt điều, Cục đã quyết liệt tập trung thực hiện chuyên đề KTSTQ đối với hạt điều.

Kết quả, Cục đã ban hành 20 quyết định kiểm tra theo dấu hiệu vi phạm tại tỉnh Bình Phước. Quá trình tiến hành kiểm tra, một số tỉnh phía Nam trong đó có tỉnh Bình Phước thực hiện chủ trương giãn cách theo Chỉ thị 16. Điều này ảnh hưởng đến công tác thu thập thông tin, xác minh, làm việc với doanh nghiệp trong quá trình thực hiện KTSTQ. Dù vậy, với tinh thần quyết tâm, khắc phục khó khăn và trách nhiệm cao, Cục KTSTQ đã thực hiện 18/20 cuộc kiểm tra (2 cuộc kiểm tra không thực hiện được do giám đốc doanh nghiệp đang giãn cách xã hội tại TPHCM, không có mặt ở Bình Phước tại thời điểm kiểm tra).

Kết quả bước đầu, Cục KTSTQ đã có kết luận kiểm tra đối với 18 vụ việc. Trong đó, 2 doanh nghiệp có hành vi gian lận về xuất xứ hạt điều xuất khẩu (xuất xứ thuần tuý Việt Nam). 4 doanh nghiệp thuộc loại hình SXXK, có nghi vấn bán tiêu thụ nội địa. Tuy nhiên, khi cơ quan hải quan tiến hành kiểm tra, doanh nghiệp không có trụ sở, không còn hoạt động sản xuất tại địa điểm đăng ký kinh doanh. Do không có điều kiện kiểm tra, xác minh làm rõ nghi vấn nên Cục KTSTQ đã chuyển thông tin về 4 doanh nghiệp này (theo nguồn tin tố giác tội phạm) đến Công an tỉnh Bình Phước để tiếp tục làm rõ dấu hiệu vi phạm bán tiêu thụ nội địa.

Đặc biệt, phát hiện 1 doanh nghiệp có dấu hiệu vi phạm hình sự.

Ngoài ra, Cục KTSTQ đã giao cho các cục hải quan tiến hành KTSTQ đối với 34 doanh nghiệp. Đồng thời, chuyển danh sách 280 doanh nghiệp có dấu hiệu rủi ro để các cục hải quan tỉnh, thành phố nghiên cứu, xây dựng kế hoạch kiểm tra theo quy định. Hiện, Cục KTSTQ đang đôn đốc các đơn vị thực hiện nhiệm vụ được giao và báo cáo kết quả thực hiện để kết thúc chuyên đề.

Cùng với đó, để làm rõ dấu hiệu nghi vấn của các doanh nghiệp hoạt động XNK mặt hàng đá quý, kim loại quý và sản phẩm từ đá quý, kim loại quý, Cục KTSTQ đã tiến hành xác minh, thu thập thông tin, làm việc với các cơ quan, đơn vị liên quan, tiến hành KTSTQ và ban hành kết luận KTSTQ đối với 2 công ty. Qua đó, một công ty đã nộp vào ngân sách nhà nước gần 60 tỷ đồng...

Về công tác điều tra, khởi tố vụ án, năm 2021, công tác điều tra, khởi tố vụ án được quan tâm triển khai. Cục KTSTQ đã phối hợp với Học viện Cảnh sát nhân dân tổ chức Lớp tập huấn về nghiệp vụ điều tra phục vụ công tác kiểm tra sau thông quan. 30 cán bộ, công chức của Cục đã được Học viện cấp chứng chỉ về nghiệp vụ điều tra. Lãnh đạo Cục đã chỉ đạo đưa tư duy xác minh, điều tra, khởi tố vụ án vào nội dung sửa đổi quy trình KTSTQ.

Đáng chú ý, năm 2021, Cục KTSTQ đã khởi tố 1 vụ án (liên quan đến vi phạm về hạt điều như đề cập ở trên, vụ việc đang được tiếp tục điều tra-PV). Đây là vụ khởi tố đầu tiên của lực lượng KTSTQ từ trước đến nay. Điều này cho thấy nỗ lực, cố gắng của Cục KTSTQ sau nhiều năm không thực hiện công tác điều tra khởi tố vụ án do có nhiều khó khăn về nhân lực và hành lang pháp lý.

Đối với công tác tham mưu, chỉ đạo, kiểm tra đối với lực lượng KTSTQ trong toàn Ngành, đây là nhiệm vụ được quan tâm, chú trọng và triển khai thường xuyên. Cục KTSTQ đã kịp thời tham mưu cho lãnh đạo Tổng cục Hải quan các nội dung chỉ đạo định hướng, xuyên suốt, gắn với tình hình chính trị của Ngành, của đất nước trong từng thời điểm và trong thời gian dài. Đồng thời, Cục KTSTQ tăng cường giao nhiệm vụ KTSTQ cho các cục hải quan tỉnh, thành phố theo các chuyên đề triển khai trên diện rộng, gắn với công tác hướng dẫn, tập huấn, trả lời vướng mắc về nghiệp vụ KTSTQ cho các cục hải quan tỉnh, thành phố. Điều này tạo sự tập trung, thống nhất về công tác KTSTQ trong toàn Ngành.

Đó là, chỉ đạo các cục hải quan tỉnh, thành phố báo cáo số liệu, dữ liệu XNK, tình trạng hiện thời của cơ sở sản xuất, tồn kho nguyên vật liệu, sản phẩm của các doanh nghiệp XNK mặt hàng hạt điều, chỉ đạo thực hiện kiểm tra, xác minh đối với các công ty XNK hạt điều; chỉ đạo thực hiện chuyên đề KTSTQ hàng xuất khẩu có xuất xứ Việt Nam; chỉ đạo Cục Hải quan Hải Phòng, Hà Nội và Quảng Ninh KTSTQ mặt hàng thép không gỉ...