Nâng cao hiệu quả quản lý ngân quỹ nhà nước về huy động vốn
Kho bạc Nhà nước từng bước hiện đại hóa quản lý ngân quỹ nhà nước | |
Đề xuất sửa đổi nguyên tắc quản lý và phương án điều hành ngân quỹ nhà nước |
Hoạt động nghiệp vụ tại KBNN Bình Dương. Ảnh: Thùy Linh |
Duy trì phát hành trái phiếu chính phủ
Ngân quỹ nhà nước (NQNN) hình thành từ tồn quỹ ngân sách trung ương, tồn quỹ ngân sách địa phương các cấp (bao gồm 63 quỹ ngân sách cấp tỉnh, 705 quỹ ngân sách cấp huyện, khoảng 10.600 quỹ ngân sách cấp xã) và số dư trên hàng trăm nghìn tài khoản tiền gửi của các quỹ tài chính nhà nước, các đơn vị, tổ chức kinh tế mở tài khoản tại KBNN.
Thông qua việc quản lý hiệu quả NQNN, đến nay, KBNN đã đóng góp 11.196 tỷ đồng vào NSNN, dự kiến tiếp tục nộp 4.482 tỷ đồng trong năm 2022. |
Ông Lưu Hoàng, Cục trưởng Cục Quản lý ngân quỹ (KBNN) cho biết, về cơ cấu nguồn, tồn NQNN chủ yếu hình thành từ quỹ ngân sách địa phương các cấp và tiền gửi của các đơn vị, tổ chức tại KBNN. Trong các năm qua, về tổng thể, NSNN (NSNN) luôn có thặng dư song chủ yếu là do cân đối ngân sách địa phương thặng dư lớn trong khi cân đối ngân sách trung ương vẫn còn bội chi do phải bảo đảm thực hiện các nhiệm vụ chi quốc gia, hỗ trợ địa phương chưa cân đối được ngân sách và bổ sung có mục tiêu cho các địa phương. Bên cạnh đó, yêu cầu trả nợ gốc đến hạn hàng năm cũng rất lớn, tập trung vào nhiệm vụ của ngân sách trung ương.
Theo KBNN, nguồn bù đắp chủ yếu từ vay trong nước thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ. Luật NSNN có quy định không sử dụng ngân sách cấp này để chi cho nhiệm vụ của ngân sách cấp khác, nên trường hợp không phát hành trái phiếu chính phủ, ngân sách trung ương sẽ không có nguồn để chi cho đầu tư phát triển và trả nợ gốc. Do vậy, trong bối cảnh NQNN các năm gần đây duy trì ở mức cao, song KBNN vẫn phải thực hiện phát hành trái phiếu Chính phủ. KBNN phát hành trái phiếu Chính phủ để bù đắp bội chi và chi trả nợ gốc đến hạn của ngân sách trung ương theo quy định của Luật NSNN và Luật Quản lý nợ công. Khối lượng trái phiếu Chính phủ được huy động theo nhiệm vụ Bộ Tài chính giao (trong phạm vi tổng mức vay NSNN được Quốc hội quyết định).
“Thực tế, để gắn kết và nâng cao hiệu quả quản lý NQNN với huy động vốn, hàng năm, KBNN đã cân đối nguồn NQNN tạm thời nhàn rỗi để cho ngân sách trung ương vay khi việc phát hành trái phiếu Chính phủ trên thị trường gặp khó khăn, đảm bảo tổng mức vay do Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ quyết định, qua đó, giúp giảm chi phí vay hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm. Tuy nhiên, đây là nguồn nhàn rỗi mang tính ngắn hạn (dưới 12 tháng) nên phải kiểm soát ở mức phù hợp để không ảnh hưởng đến khả năng thanh khoản NQNN và tạo áp lực trả nợ trong ngắn hạn của ngân sách trung ương. Điều này cũng tương tự như việc kiểm soát tỷ lệ sử dụng nguồn vốn ngắn hạn cho vay dài hạn tại các ngân hàng thương mại”, ông Lưu Hoàng nói.
Ngoài ra, việc phát hành trái phiếu chính phủ cũng cần phải được duy trì thường xuyên để hỗ trợ phát triển thị trường vốn trong nước, tạo lãi suất chuẩn để các công cụ nợ khác trên thị trường tham chiếu theo thông lệ quốc tế.
Đến hết ngày 20/12/2022, khối lượng phát hành trái phiếu chính phủ đạt 203.222 tỷ đồng/400.000 tỷ đồng kế hoạch phát hành trái phiếu chính phủ mà KBNN đã công bố đầu năm. Con số này thấp hơn so với năm 2020 (333.043 tỷ đồng) và năm 2021 (318.213 tỷ đồng). |
Hiện đại hoá quản lý NQNN
Theo KBNN, thời gian qua, công tác quản lý NQNN có nhiều cải cách, đổi mới. Theo đó, thực hiện Điều 62 Luật NSNN, Bộ Tài chính đã phối hợp với các bộ, ngành liên quan trình Chính phủ ban hành Nghị định số 24/2016/NĐ-CP ngày 5/4/2016 của Chính phủ quy định chế độ NQNN. Việc ban hành Nghị định số 24/2016/NĐ-CP đã bước đầu tạo ra hành lang pháp lý vững chắc để triển khai các nghiệp vụ quản lý NQNN theo hướng hiện đại, đáp ứng mục tiêu quản lý NQNN an toàn, hiệu quả và phù hợp với thông lệ quốc tế.
Sau hơn 5 năm triển khai thực hiện, Nghị định số 24/2016/NĐ-CP đã tạo cơ sở pháp lý để quản lý NQNN tập trung. Theo đó, KBNN đã hoàn thành việc xây dựng hệ thống tài khoản thanh toán tập trung để tập trung toàn bộ số dư NQNN từ các địa phương về trung ương và gửi toàn bộ tại Ngân hàng Nhà nước (không còn số dư tiền gửi không kỳ hạn tại các ngân hàng thương mại vào cuối ngày làm việc), làm cơ sở cho việc điều hành NQNN tập trung, thống nhất, nâng cao khả năng thanh khoản, đáp ứng kịp thời, đầy đủ mọi nhu cầu thanh toán, chi trả của NSNN và các đơn vị giao dịch.
Cùng với đó, NQNN tạm thời nhàn rỗi đã được sử dụng có hiệu quả, đúng theo các thứ tự ưu tiên như: cho NSNN vay để bù đắp bội chi, trả nợ gốc và tạm ứng cho NSNN khi nguồn thu chưa tập trung kịp; gửi có kỳ hạn tại các ngân hàng thương mại có mức độ an toàn cao theo nguyên tắc đấu thầu cạnh tranh lãi suất và mua lại có kỳ hạn trái phiếu chính phủ.
Ông Lưu Hoàng cho biết, hiện nay, NQNN tạm thời nhàn rỗi được ưu tiên sử dụng để cho ngân sách trung ương tạm ứng, vay, từ đó, kịp thời đáp ứng được nhu cầu cân đối của ngân sách trung ương trong bối cảnh ngân sách trung ương cơ cấu lại nợ vay theo hướng giảm nợ vay nước ngoài, tăng huy động từ nguồn vay trong nước; đồng thời, giảm chi phí vay của ngân sách trung ương (do lãi suất vay NQNN thấp hơn so với lãi suất phát hành trái phiếu Chính phủ trên thị trường) và hỗ trợ công tác phát hành trái phiếu chính phủ khi thị trường gặp yếu tố bất lợi.
Bên cạnh đó, KBNN cũng đã sử dụng NQNN tạm thời nhàn rỗi để cho ngân sách địa phương tạm ứng, giúp địa phương đáp ứng được đầy đủ các nhu cầu thanh toán, chi trả (đặc biệt là các nhu cầu chi cho an sinh xã hội,...) khi nguồn thu chưa tập trung kịp.
Đối với nghiệp vụ sử dụng NQNN tạm thời nhàn rỗi để gửi có kỳ hạn tại ngân hàng thương mại và mua lại có kỳ hạn trái phiếu Chính phủ, KBNN đã tổ chức đấu thầu cạnh tranh lãi suất giữa các ngân hàng thương mại có mức độ an toàn cao để gửi có kỳ hạn NQNN và mua bán lại trái phiếu Chính phủ, đảm bảo an toàn, công khai, minh bạch.
“Việc sử dụng NQNN tạm thời nhàn rỗi để gửi có kỳ hạn tại ngân hàng thương mại và mua bán lại trái phiếu Chính phủ cũng là thông lệ chung về quản lý ngân quỹ theo nguyên tắc an toàn, hiệu quả của các nước trên thế giới (đây là những hình thức đầu tư NQNN phổ biến tại các nước như Hoa Kỳ, Canada, Chile, Trung Quốc, Mexico, Peru, Nam Phi, Tây Ban Nha,...) và đặc biệt phù hợp với các thị trường mới nổi và các nền kinh tế đang phát triển”, đại diện KBNN cho biết.
Đặc biệt, thời gian qua, KBNN đã gắn kết chặt chẽ giữa quản lý NQNN với quản lý nợ. Trong bối cảnh tồn NQNN tại KBNN cao (do một số nguồn chưa chi như nguồn thực hiện cải cách tiền lương, nguồn tăng thu tiết kiệm chi chưa được phân bổ, chuyển nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản theo Luật Đầu tư công,…), Bộ Tài chính đã chủ động giảm khối lượng phát hành trái phiếu chính phủ và sử dụng nguồn NQNN tạm thời nhàn rỗi để cho ngân sách trung ương vay, giúp ngân sách trung ương giảm được chi trả lãi vay hàng ngàn tỷ đồng mỗi năm.
Tin liên quan
Thị trường trái phiếu chính phủ sôi động trên cả sơ cấp và thứ cấp
20:00 | 09/04/2024 Chứng khoán
Kho bạc Nhà nước huy động hơn 80.200 tỷ đồng trái phiếu chính phủ trong quý 1
13:26 | 09/04/2024 Thuế - Kho bạc
ĐỐI THOẠI CHÍNH SÁCH: Ký quỹ trước giao dịch- Điểm mấu chốt giúp nâng hạng thị trường chứng khoán vào năm 2025?
16:02 | 26/04/2024 Chứng khoán
Triển khai toàn diện các giải pháp quản lý thuế đối với thương mại điện tử
16:01 | 26/04/2024 Thuế - Kho bạc
85 doanh nghiệp nhà nước đã được phê duyệt đề án tái cơ cấu
14:27 | 26/04/2024 Tài chính
Nâng cấp chức năng cảnh báo sớm để ngăn chặn vi phạm trong sử dụng hóa đơn điện tử
11:41 | 26/04/2024 Thuế - Kho bạc
Thu thuế từ thương mại điện tử tăng lên mức gần 100 nghìn tỷ đồng trong năm 2023
09:04 | 26/04/2024 Thuế - Kho bạc
Thị trường trái phiếu doanh nghiệp: Áp lực đáo hạn gia tăng nhưng tỷ lệ chậm trả sẽ giảm bớt
08:15 | 26/04/2024 Tài chính
Giảm áp lực đáo hạn trái phiếu nhờ doanh nghiệp chủ động mua lại trái phiếu trước hạn
10:56 | 25/04/2024 Chứng khoán
Vận hành, phát triển thị trường trái phiếu theo hướng bền vững, an toàn, lành mạnh
09:08 | 25/04/2024 Chứng khoán
Uỷ ban Chứng khoán làm việc với WB và ASIFMA về các tiêu chí nâng hạng thị trường
22:59 | 24/04/2024 Chứng khoán
Giám sát chặt chẽ biến động để tính toán thời điểm điều chỉnh giá phù hợp
21:12 | 24/04/2024 Tài chính
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật thuế GTGT (sửa đổi)
20:49 | 23/04/2024 Sự kiện - Vấn đề
Bộ trưởng Hồ Đức Phớc tiếp Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Vương quốc Ả-rập Xê-út tại Việt Nam
15:04 | 23/04/2024 Tài chính
Margin đạt đỉnh, công ty chứng khoán thu hàng trăm tỷ
08:29 | 23/04/2024 Chứng khoán
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới
Ban Chấp hành TW Đảng đồng ý để đồng chí Vương Đình Huệ thôi giữ các chức vụ
Khơi mở tiềm năng xuất khẩu nông sản vùng Tây Nguyên
Đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế nhờ nhà máy thông minh
TP Hồ Chí Minh có đầy đủ yếu tố để phát triển và làm chủ ngành công nghệ AI
Tăng sức cạnh tranh, chống hàng giả từ truy xuất nguồn gốc hàng hoá
LONGFORM: Hệ sinh thái Tài chính số- Lấy dữ liệu làm tài nguyên, lấy giải pháp đột phá làm nền tảng
16:55 | 16/04/2024 Megastory/Longform
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Cục trưởng Hải quan Khánh Hòa Nguyễn Văn Cường
22:04 | 05/04/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Đinh Ngọc Thắng
13:54 | 27/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Nam Dương Xuân Sinh
09:44 | 02/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Trưởng Ban Cải cách, hiện đại hóa hải quan Đặng Thanh Dũng
14:53 | 28/02/2024 Infographics