Cần thiết sửa Luật 69, đảm bảo “quyền sở hữu đi đôi với quyền kiểm soát”

Hội thảo lấy ý kiến về sửa đổi Luật 69.

Ngày 29/3, Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội phối hợp với Viện Konrad Adenauer, Cộng hòa Liên bang Đức và Viện Nghiên cứu lập pháp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức Hội thảo lấy ý kiến về sửa đổi Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại DN (Luật 69).

Luật 69 đã phát sinh hạn chế

Theo bà Phạm Thúy Chinh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách, cả nước hiện có trên 800 DN có vốn nhà nước với tổng tài sản hơn 3 triệu tỷ đồng. Hành lang pháp lý quan trọng cho việc quản lý, sử dụng vốn tài sản nhà nước tại các DN là Luật 69 ban hành năm 2014.

Tuy nhiên, bà Chính cho rằng, bên cạnh những kết quả tích cực đạt được, việc triển khai Luật 69 cũng đã phát sinh một số hạn chế, ảnh hưởng đến hoạt động của DN, chưa đáp ứng được các định hướng, chủ trương mới của Đảng về khu vực DN nhà nước (DNNN).

Chẳng hạn, phạm vi điều chỉnh của Luật chưa thực sự tách bạch, chưa phân định được một cách rõ ràng chức năng quản lý nhà nước với chức năng chủ sở hữu tài sản vốn nhà nước với chức năng quản trị kinh doanh của DN. Việc đầu tư vốn nhà nước tại DN cũng chưa có được một sự chủ động, chưa có được một hành lang để cho các DN hoạt động linh hoạt, kịp thời theo các tín hiệu của thị trường. Việc đánh giá, xếp loại DN cũng như việc đánh giá khả năng bảo toàn vốn của DN chưa phù hợp với thực tiễn của DNNN…

Vì thế, đại diện Ủy ban Tài chính - Ngân sách đã nêu lên sự cần thiết của việc sửa đổi căn bản và toàn diện Luật 69 nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại DN, đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật. Nhưng cũng lưu ý, đây là một luật rất khó, phải giải quyết cùng một lúc rất nhiều mục tiêu nên cần sự góp ý của các chuyên gia, cộng đồng DNNN để có các tư liệu, căn cứ hoàn thiện tốt nhất hồ sơ dự án luật.

Ở góc độ cơ quan soạn thảo dự thảo, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn chia sẻ, đề nghị xây dựng luật thay thế Luật 69 vẫn chưa được Ủy ban Thường vụ Quốc hội đưa vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh.

Bộ Tài chính đã nghiêm túc tiếp thu ý kiến chỉ đạo của các cấp lãnh đạo, tập trung quyết liệt và xây dựng hồ sơ đề nghị xây dựng luật theo đúng quy trình, trình tự của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật để báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Thường trực Chính phủ, Chính phủ nhiều vòng. Đến nay, cơ bản hồ sơ đề nghị xây dựng Luật đã được Bộ Tài chính tiếp thu, chỉnh lý và hoàn thiện theo yêu cầu của Chính phủ để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội bổ sung vào chương trình xây dựng luật, pháp luật theo quy định.

Đề xuất 6 nhóm chính sách

Về quan điểm xây dựng Luật, đại diện lãnh đạo Bộ Tài chính nêu rõ, Luật cần bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp và tính thống nhất trong hệ thống pháp luật; tính tương thích với điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên; tránh chồng chéo, mâu thuẫn với các luật khác có liên quan.

Bên cạnh đó, Luật phải có sự cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính trong hoạt động quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại DN gắn với việc phân công rõ, phân cấp mạnh cho cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn và DN, đảm bảo các nguyên tắc về đầu tư vốn, quản lý thống nhất thông qua cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn, “quyền sở hữu đi đôi với quyền kiểm soát”… Nhà nước không can thiệp hành chính vào hoạt động sản xuất kinh doanh của DN…

“Dự thảo Luật kế thừa, phát huy và hoàn thiện những quy định phù hợp của pháp luật về quản lý vốn nhà nước đầu tư tại DN; loại bỏ những quy định không còn phù hợp với thực tiễn”, Thứ trưởng Cao Anh Tuấn nhấn mạnh.

Nói thêm về những nội dung cơ bản đề nghị xây dựng Luật, ông Bùi Tuấn Minh, Cục trưởng Cục Tài chính DN (Bộ Tài chính) cho biết, cơ quan soạn thảo đề xuất tên gọi của luật là “Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại DN”.

Ngoài ra, các quy định về huy động vốn; mua, bán, sử dụng tài sản cố định; quản lý nợ phải thu, phải trả được giao cho DN chủ động nhằm xác định rõ Nhà nước là chủ sở hữu đầu tư vốn, không can thiệp hành chính vào hoạt động của DN; tăng cường phân công rõ, phân cấp mạnh gắn với trách nhiệm giải trình của DN.

Về phạm vi điều chỉnh, dự thảo Luật quy định việc quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại DN; sắp xếp và cơ cấu lại vốn nhà nước đầu tư tại DN; kiểm tra, giám sát việc quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại DN.

Về nội dung, Cục trưởng Cục Tài chính DN cho biết, dự thảo Luật tập trung vào 6 nhóm chính sách đề xuất, bao gồm quản lý vốn nhà nước đầu tư tại DN; đầu tư vốn nhà nước vào DN; hoạt động đầu tư của DN; sắp xếp, cơ cấu lại vốn nhà nước tại DN; cơ quan, người đại diện chủ sở hữu vốn; quản trị DN.

Thời gian dự kiến trình Quốc hội cho ý kiến lần thứ nhất tại kỳ họp thứ 8 (tháng 10/2024) của Quốc hội; dự kiến sẽ triển khai xây dựng Luật cụ thể để Chính phủ trình Quốc hội trong 2 kỳ họp.