Bộ Tài chính ra chỉ thị về tăng cường giám sát, chấn chỉnh thị trường trái phiếu doanh nghiệp

	Tập trung xây dựng hệ thống thị trường giao dịch trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ
	“Bắt bệnh” thị trường trái phiếu doanh nghiệp
	Thủ tướng chỉ đạo các biện pháp ổn định thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp
	Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo chấn chỉnh hoạt động thị trường trái phiếu doanh nghiệp

Bộ Tài chính yêu cầu các đơn vị liên quan khẩn trương kiểm tra, giám sát tình hình phát hành, giao dịch, cung cấp dịch vụ về TPDN. Ảnh: Internet

Yêu cầu rà soát các DN phát hành còn dư nợ trái phiếu riêng lẻ

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc vừa ký Chỉ thị số 01/CT-BTC về việc tăng cường kiểm tra, giám sát và chấn chỉnh hoạt động phát hành, đầu tư, cung cấp dịch vụ trên thị trường trái phiếu DN (TPDN) phát hành riêng lẻ.

Theo Bộ Tài chính, thị trường TPDN đã và đang trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn cho các DN. Tuy nhiên, thị trường phát triển nhanh đã phát sinh các rủi ro tiềm ẩn, một số hoạt động phát hành TPDN riêng lẻ trong thời gian gần đây có vi phạm và một số sai phạm nghiêm trọng mang tính chất lừa đảo đã bị cơ quan có thẩm quyền khởi tố.

Theo đó, từ tháng 9/2021 đến nay, Thủ tướng Chính phủ đã có 4 công điện chỉ đạo về việc tăng cường quản lý, giám sát, thanh tra, kiểm tra thị trường chứng khoán, thị trường TPDN và Bộ trưởng Bộ Tài chính đã có 3 công văn chỉ đạo các đơn vị tăng cường quản lý giảm sát, kiểm tra tình hình thị trường TPDN.

Ngày 18/4/2022, Văn phòng Chính phủ có văn bản thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái tại cuộc họp về việc triển khai các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Để triển khai chỉ đạo của Lãnh đạo Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính yêu cầu các đơn vị khẩn trương rà soát, sửa đổi các quy định liên quan đến chào bán và giao dịch TPDN.

Theo đó, Bộ trưởng Bộ Tài chính yêu cầu các đơn vị liên quan như Vụ Tài chính ngân hàng, Ủy ban Chứng khoán nhà nước (UBCKNN) khẩn trương rà soát, hoàn thiện các quy định về chào bán, giao dịch TPDN.

Về tăng cường quản lý, giám sát, thanh tra, kiểm tra thị trường TPDN, Bộ trưởng yêu cầu Sở GDCK Việt Nam, HNX rà soát các DN phát hành còn dư nợ trái phiếu riêng lẻ (tại thời điểm 31/3/2022) để đề xuất danh sách DN cần kiểm tra, thanh tra gửi Bộ Tài chính và UBCKNN.

“Việc rà soát danh sách theo các tiêu chí khối lượng khi phát hành và khối lượng còn dư nợ lớn; số đợt phát hành nhiều, liên tục; phát hành lãi suất cao; DN phát hành có kết quả kinh doanh lỗ, có số dư nợ TPDN riêng lẻ lớn hơn vốn chủ sở hữu; trái phiếu phát hành cho mục đích cơ cấu lại nợ, tăng quy mô vốn hoạt động nhưng không nêu cụ thể tại phương án phát hành và bản công bố thông tin; trái phiếu không có tải sản đảm bảo và không được bảo lãnh thanh toán do các DN không phải ngân hàng thương mại phát hành; trái phiếu có tỷ lệ nắm giữ của nhà đầu tư cá nhân trên thị trường thứ cấp cao. Việc rà soát phải hoàn hoàn thành trước ngày 3/5/2022”, Chỉ thị nêu rõ.

Đồng thời, Sở GDCK Việt Nam, HNX rà soát tình hình thực hiện công bố thông tin định kỳ của các DN phát hành, tình hình thực hiện chế độ báo cáo của các tổ chức cung cấp dịch vụ; rà soát, cập nhật số liệu và hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu về tình hình phát hành, mua lại, thanh toán gốc, lãi, dư nợ, giao dịch, chuyển nhượng TPDN riêng lẻ.

Đối với các DN phát hành đã công bố thông tin trước đợt phát hành nhưng chưa tổ chức phát hành hoặc chưa kết thúc đợt chào bán, yêu cầu tổ chức tư vấn rà soát việc đáp ứng điều kiện, hồ sơ chào bán đảm bảo đúng quy định, rà soát tình hình thực hiện đầy đủ nghĩa vụ công bố thông tin (bao gồm công bố thông tin định kỳ về tình hình tài chính, tinh hình thanh toán gốc, lãi trái phiếu, tình hình sử dụng vốn, công bố thông tin về các đợt mua lại trước hạn, hoán đổi trái phiếu, thực hiện quyền đối với trái phiếu kèm chứng quyền, công bố thông tin bất thường) đối với các trái phiếu còn dư nợ, báo cáo tình hình quản lý, sử dụng nguồn vốn từ các trái phiếu đã phát hành có ý kiến soát xét của tổ chức kiểm toán tại thời điểm gần nhất trong vòng 6 tháng (nếu có) và công bố thông tin cho HNX trước khi tổ chức phát hành.

Rà soát lại toàn bộ hồ sơ của DN

Bộ Tài chính cũng yêu cầu UBCKNN chủ trì, phối hợp với Vụ Tài chính ngân hàng, Thanh tra Bộ, Vụ Pháp chế, Cục Tài chính doanh nghiệp, HNX khẩn trương kiểm tra, giám sát tình hình phát hành, giao dịch, cung cấp dịch vụ về TPDN tại các công ty chứng khoán cung cấp dịch vụ, các DN phát hành lớn để báo cáo Lãnh đạo Bộ, hoàn thành trước ngày 10/5/2022. Trường hợp phát hiện dấu hiệu không tuân thủ các quy định pháp luật thì tổ chức thanh tra phát hiện mức độ vi phạm để xử phạt.

Về giám sát chặt chẽ hoạt động phát hành TPDN riêng lẻ theo quy định của pháp luật, Bộ Tài chính yêu cầu UBCKNN có văn bản chỉ đạo các tổ chức cung cấp dịch vụ tư vấn hồ sơ chào bán trái phiếu, đấu thầu, bảo lãnh, đại lý phát hành trái phiếu, đăng ký, lưu ký trái phiếu chấn chỉnh hoạt động cung cấp dịch vụ về TPDN riêng lẻ trước ngày 28/4/2022.

Trong đó, đối với các tổ chức tư vấn hồ sơ chào bán trái phiếu, rà soát chặt chẽ, đảm bảo DN phát hành đáp ứng đầy đủ các điều kiện chào bán và hồ sơ chào bán trái phiếu theo quy định tại Nghị định số 153/2020/NĐ-CP và pháp luật chứng khoán, chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc rà soát của mình.

Đối với các hợp đồng tư vấn đang triển khai, phải rà soát lại toàn bộ hồ sơ của DN, chất lượng các thành phần hồ sơ cung cấp, đặc biệt là báo cáo tài chính, tài liệu chứng minh mục đích sử dụng vốn từ phát hành trái phiếu, hồ sơ về tài sản đảm bảo để yêu cầu DN công bố lại thông tin cho HNX trước khi phát hành.

Hoạt động cung cấp dịch vụ tư vấn hồ sơ chào bán trái phiếu của công ty chứng khoán chịu sự quản lý, giám sát của UBCKNN. Tổ chức tư vấn phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ báo cáo định kỳ cho UBCKNN. Trường hợp vi phạm quy định của pháp luật khi cung cấp dịch vụ sẽ bị xử phạt theo quy định của pháp luật.

Đối với các tổ chức đấu thầu, bảo lãnh, đại lý phát hành trái phiếu, Bộ Tài chính yêu cầu tuân thủ các quy định tại Nghị định số 153/2020/NĐ-CP và hợp đồng cung cấp dịch vụ ký với DN phát hành; công bố đầy đủ, chính xác thông tin của DN phát hành, trái phiếu phát hành cho nhà đầu tư theo phương án phát hành, bản công bố thông tin chào bán trái phiếu đã được phê duyệt và chỉ chào bán trái phiếu cho nhà đầu tư đủ điều kiện mua trái phiếu theo quy định tại khoản 1 Điều 8 Nghị định số 153/2020/NĐ-CP.

“Hành vi cung cấp không chính xác, không đầy đủ thông tin và chào mời sai đối tượng nhà đầu tư sẽ bị xử phạt vi phạm theo quy định của pháp luật”, Chỉ thị nêu rõ.

Đồng thời, rà soát toàn bộ các TPDN đang được đăng ký, lưu ký về khối lượng, tình hình thanh toán gốc, lãi, số lượng và loại hình nhà đầu tư nắm giữ trái phiếu tính đến thời điểm 15/4/2022, báo cáo về HNX trước ngày 30/4/2022.

Các đối tượng này cũng phải tuân thủ quy định về nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp khi thực hiện chuyển nhượng TPDN phát hành riêng lẻ; rà soát, lưu trữ hồ sơ về xác nhận tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp đảm bảo đầy đủ, trung thực, chính xác theo quy định tại Nghị định số 155/2020/NĐ-CP. Trường hợp vi phạm quy định của pháp luật khi cung cấp dịch vụ sẽ bị xử phạt vi phạm theo quy định của pháp luật.

Chấn chỉnh hoạt động kiểm toán báo cáo tài chính, hồ sơ công bố thông tin của các DN

Tại Chỉ thị, Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng yêu cầu Cục Quản lý, giám sát kế toán, kiểm toán có văn bản chấn chỉnh hoạt động của các tổ chức kiểm toán, tổ chức cung cấp dịch vụ kế toán, kiểm toán, người hành nghề kế toán, kiểm toán tuân thủ nghiêm các quy định pháp luật về kiểm toán, chuẩn mực kế toán, kiểm toán, đảm bảo tính độc lập, khách quan trong quá trình kiểm toán, đạo đức nghề nghiệp của người hành nghề khi cung cấp dịch vụ, trong đó có việc kiểm toán các báo cáo tài chính, các hồ sơ công bố thông tin của các DN phát hành trái phiếu trước ngày 28/4/2022.

Đồng thời, tăng cường kiểm tra, giám sát các DN cung cấp dịch vụ kế toán, kiểm toán. Trường hợp có dấu hiệu vi phạm trong việc cung cấp dịch vụ kiểm toán phải xử lý theo quy định pháp luật.

Cục Quản lý giá cũng được yêu cầu phải có văn bản chấn chỉnh hoạt động của các tổ chức thẩm định giá, người hành nghề thẩm định giá tuân thủ quy định pháp luật về thẩm định giá, đảm bảo chất lượng thẩm định khi cung cấp dịch vụ thẩm định giá, trong đó bao gồm việc thẩm định giá các tài sản đảm bảo của DN phát hành TPDN trước ngày 28/4/2022; tăng cường kiểm tra, giám sát các tổ chức cung cấp dịch vụ thẩm định giá; trường hợp có dấu hiệu vi phạm phải xử lý theo quy định pháp luật.

Về công tác tăng cường thông tin tuyên truyền, Bộ Tài chính yêu cầu Vụ Tài chính ngân hàng tiếp tục chủ trì, phối hợp với UBCKNN và Văn phòng Bộ chủ động thông tin tuyên truyền, cung cấp thông tin chính thống về tình hình thị trường TPDN, khuyến nghị, cảnh báo sớm những rủi ro về TPDN cho nhà đầu tư, đảm bảo ổn định tâm lý thị trường.

UBCKNN phải chủ động thông tin chính thống liên quan đến các vụ việc đã xử lý vi phạm trong quá trình kiểm tra, thanh tra tình hình phát hành, đầu tư, cung cấp dịch vụ về TPDN riêng lẻ.