Vướng thủ tục với hàng tạm nhập tái xuất

Container hàng đông lạnh NK về cảng Đình Vũ- Hải Phòng Ảnh: T.B

Đơn cử như tại điểm II.2, Mục 1, phần Quy trình thủ tục hải quan điện tử (TTHQĐT) ban hành kèm Quyết định 2396/QĐ-TCHQ năm 2009 của Tổng cục Hải quan, quy định: Quá 5 ngày kể từ khi có thông tin lô hàng chuyển cửa khẩu hoặc quá thời gian vận chuyển mà DN đăng kí với cơ quan Hải quan tại đơn xin chuyển cửa khẩu (tùy thời gian nào có trước) mà trên hệ thống (TTHQĐT) hoặc trong hồi báo không có hàng XK đến cửa khẩu xuất, chi cục hải qua ngoài cửa khẩu có trách nhiệm truy tìm lô hàng.

Tại điểm II, phần I, Quy trình nghiệp vụ quản lí hải quan đối với hàng hóa XNK chuyển cửa khẩu (kèm theo Quyết định 209/QĐ-TCHQ năm 2011 của Tổng cục Hải quan) quy định: Sau khi nhận được biên bản bàn giao của chi cục hải quan nơi gửi, chi cục hải quan nơi nhận lập bảng thống kê biên bản bàn giao; định kì thứ 3 hàng tuần fax cho chi cục hải quan nơi gửi để kiểm tra, đối chiếu các lô hàng đã làm thủ tục chuyển cửa khẩu. Nếu quá ngày thứ 3 (hàng tuần) mà không nhận được bảng thống kê thì chi cục hải quan nơi gửi trao đổi với chi cục hải quan nơi nhận để cùng xác minh làm rõ.

Tuy nhiên, theo Hải quan Hải Phòng, cái khó là hiện chưa có văn bản hướng dẫn các biện pháp truy tìm, xác minh như thế nào, trách nhiệm cụ thể của cơ quan Hải quan nơi giao và nơi nhận đối với việc theo dõi hồi báo. Do đó, Cục kiến nghị Tổng cục Hải quan đưa thêm quy định về các nội dung này vào Quy trình thủ tục hải quan để thống nhất thực hiện giữa các địa phương.

Đối với việc truy đòi các loại thuế của những lô hàng TNTX đã đến hạn thanh khoản mà DN chưa đến thanh khoản (theo các văn bản chỉ đạo 102/TCHQ-GSQL ngày 9-1-2012, công văn 1144/TCHQ-GSQL ngày 12-3-2012 của Tổng cục hải quan), tại Hải quan Hải Phòng nảy sinh 2 vướng mắc.

Cụ thể, theo Thông tư 163/2009/TT-BTC ngày 13-8-2009 của Bộ Tài chính thì loại hình TNTX không phải khai báo trị giá, vì thế thông tin mặt hàng xác định trị giá tính thuế tại tờ khai tạm nhập không thể hiện các thông số cần thiết để xác định trị giá tính thuế (như kích cỡ, nhãn hiệu, năm sản xuất…) nên cơ quan Hải quan gặp khó trong xác định giá tính thuế để truy thu. Vấn đề thứ hai, đối với hàng tạm nhập là hàng cấm NK thì việc truy thu thuế sẽ đồng nghĩa với việc cho DN được phép NK (đối với hàng cấm NK), còn với trường hợp hàng NK phải có giấy phép của cơ quan quản lí chuyên ngành sẽ đồng nghĩa với việc cho DN NK mà không cần phải có giấy phép (theo quy định).

Liên quan đến thời hạn thanh khoản, Điều 132, Thông tư 194/2010/TT-BTC năm 2010 của Bộ Tài chính quy định: Thời hạn nộp hồ sơ thanh khoản là 45 ngày kể từ ngày hết thời hạn nộp thuế của tờ khai tạm nhập. Điều 18 cũng của Thông tư 194 lại quy định: Thời hạn nộp thuế đối với hàng kinh doanh TNTX là 15 ngày kể từ ngày hết thời hạn TNTX. Đồng thời, Nghị định 12/2006/NĐ-CP năm 2006 và Công văn 1152/TTg-KTTH năm 2010 của Thủ tướng Chính phủ quy định thời hạn hàng thực phẩm đông lạnh được lưu tại Việt Nam là 120 ngày (kể từ ngày hoàn thành thủ tục hải quan tạm nhập). Theo Hải quan Hải Phòng, nếu căn cứ theo quy định tại các văn bản vừa nêu, đơn vị hiểu thời hạn thanh khoản của hàng thực phẩm đông lạnh TNTX là 180 ngày (120 ngày theo Nghị định 12 + 15 ngày theo Điều 18, Thông tư 194 + 45 ngày theo Điều 132, Thông tư 194).

Theo Cục Hải quan Hải Phòng, tại Thông tư 21/2011/TT-BCT năm 2011 của Bộ Công Thương quy định: Sau 45 ngày, kể từ ngày tạm nhập nhưng chưa tái xuất (cho lô hàng này) thì cơ quan Hải quan không làm thủ tục tạm nhập cho lô hàng thực phẩm đông lạnh tiếp theo của thương nhân đó. Theo Công văn 8672/BCT-XNK ngày 8-11-2011 của Bộ Công Thương ngày tạm nhập được tính từ ngày làm thủ tục, nhưng ngày tái xuất lại không được Bộ này hướng dẫn tính từ ngày nào. Theo ý kiến của Hải quan Hải Phòng, nếu hiểu theo hướng dẫn của Công văn 8672 thì ngày tái xuất được tính từ ngày DN mở tờ khai tái xuất.

Như vậy, ngày làm thủ tục tạm nhập và ngày làm thủ tục tái xuất sẽ là 2 thời điểm để tính thời hạn 45 ngày (quy định tại Thông tư 21). Do đó, áp dụng theo Thông tư 21 thì thời hạn hàng thực phẩm đông lạnh TNTX được lưu tại Việt Nam là 45 ngày (kể từ ngày làm thủ tục tạm nhập), từ đó sẽ dẫn đến thời hạn thanh khoản hồ sơ chỉ là 105 ngày (45 ngày theo quy định của Thông tư 21 + 15 ngày theo Điều 18, Thông tư 194 + 45 ngày theo Điều 132, Thông tư 194).

Từ đó có thể thấy được thời hạn nộp hồ sơ thanh khoản của DN đối với hàng thực phẩm đông lạnh TNTX có sự khác biệt lớn (tới 75 ngày) giữa quy định của Nghị định 12 và quy định tại Thông tư 21. Do đó, Hải quan Hải Phòng đang lúng túng về vấn đề thời hạn thanh khoản đối với mặt hàng này, Cục đang đề xuất Tổng cục Hải quan sớm có hướng dẫn cụ thể để việc thực hiện thủ tục được áp dụng thống nhất.

N.Quốc