Vẫn mạnh ai nấy làm

Các DN Việt phải thật sự đoàn kết và gắn bó lâu dài với hiệp hội để cùng nhau bảo vệ quyền lợi và vì lợi ích lâu dài Ảnh: ST

DN trong nước: Chỉ hợp tác nếu thấy lợi

DN hội viên chỉ tuân theo khuyến cáo của hiệp hội nếu thấy có lợi trước mắt, ngược lại sẽ “phá rào”. Thực trạng này thậm chí còn được các chuyên gia “tổng kết” là một vấn đề “bằng mặt mà không bằng lòng” của nhiều DN. Chẳng hạn, dù đã thống nhất giá cả để cùng thương thảo với khách hàng, nhưng DN vừa bước ra khỏi phòng họp là “mạnh ai nấy làm”. Hội viên dễ dàng phớt lờ ý kiến của hiệp hội nếu như việc thương thảo với đối tác có lợi riêng cho mình, mà ít chú ý đến lợi ích lâu dài hay gây bất lợi cho những hội viên khác.

Điển hình của kiểu liên kết này là DN trong ngành dệt may. Nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại Trương Đình Tuyển đã nhiều lần kêu gọi các DN dệt may phải liên kết tạo thành các chuỗi để giành các hợp đồng lớn từ khách hàng Mỹ. Cơ chế phân bổ đơn hàng dệt may bằng mô hình liên kết chuỗi vốn là vấn đề nóng bỏng trong những cuộc họp bàn thúc đẩy XK dệt may sang thị trường Mỹ.

Tuy nhiên, nhiều DN lại không mấy mặn mà với việc liên kết. Thậm chí, theo tiết lộ của chính DN, nhằm chỉ để thực hiện lời kêu gọi liên kết chuỗi của nguyên Bộ trưởng, có một số DN đã “bắt tay nhau” nhưng là để ra một liên kết ảo. Tức là DN không liên kết theo ngành hàng, mà chỉ liên kết với những DN thường “chơi” với nhau để có hợp đồng còn trên thực tế thì vẫn “đường ai nấy đi, mạnh ai nấy làm ”.

Trong ngành XK gỗ, theo ông Trần Quốc Mạnh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Mỹ nghệ và Chế biến Gỗ TP.HCM, vấn đề liên kết trong ngành gỗ đã được đặt ra cách đây 2 năm nhưng không thực hiện được. Nhiều trường hợp khách hàng đặt hàng với số lượng lớn DN từ chối tức thì, vì không đủ năng lực thực hiện, nhưng lại không chịu liên kết với các DN bạn.

Giải thích vấn đề này, ông Mạnh cho rằng nguyên nhân đầu tiên là do thói quen sản xuất manh mún của hầu hết các DN nhỏ và vừa. Thực trạng này tồn tại lâu và đã dẫn đến hậu quả nhãn tiền. Đó là hiện nay trong ngành gỗ xuất hiện tình trạng khách hàng vào Việt Nam, đến các DN rồi “đọ giá”, chọn giá thấp nhất để ký hợp đồng. Điều này một phần đã khiến cho giá XK của hàng hóa Việt Nam thấp hơn so với mặt bằng giá chung của thế giới.

DN ngoại: Liên kết tối đa

Trong khi các DN Việt Nam giành bạn hàng bằng cách kéo giá xuống, thay vì nâng cao chất lượng, dẫn đến DN thường bị ép giá thì DN nước ngoài luôn có sự hợp tác để bảo vệ lợi ích cho nhau. Ngay tại thị trường Việt Nam, các DN 100% vốn đầu tư nước ngoài, các công ty liên doanh, tập đoàn lớn trên thế giới lại đang vận dụng tối đa việc liên kết để chiếm lĩnh thị phần của DN Việt.

Đơn cử, người tiêu dùng trong nước đã rất quen thuộc với hình ảnh bột giặt Omo bên chiếc máy giặt hiệu Electrolux. Hiệu quả của việc này là do hai hãng cùng “đồng thanh tương ứng” hợp tác trên thị trường Việt Nam. Và hiện tại, Electrolux vẫn là thương hiệu máy giặt hàng đầu, cũng như bột giặt Omo đang áp đảo các loại bột giặt khác. Hay như trường hợp bia Tiger kết hợp với hãng xe Toyota mở những đợt khuyến mãi rầm rộ với người tiêu dùng Việt Nam “Bật nắp Tiger, trúng Land Cruiser”.

Ngoài ra, nhiều DN nước ngoài khi vào thị trường Việt Nam đã biết “nhanh chân” kết hợp với các DN trong nước để tận dụng hình ảnh thương hiệu của họ trong việc thâm nhập thị trường Việt Nam. Có thể kể đến những trường hợp hãng Pepsi kết hợp với Kinh Đô, các hãng điện tử như: Samsung, LG, Toshiba kết hợp với siêu thị Nguyễn Kim khiến cho người tiêu dùng vốn đã ưa chuộng nay lại càng quen thuộc với các thương hiệu điện tử, điện lạnh này.

Chính vì vậy, điều cần làm ngay là các DN Việt phải thật sự đoàn kết và gắn bó lâu dài với hiệp hội để cùng nhau bảo vệ quyền lợi và vì lợi ích lâu dài. Trong bối cảnh hội nhập, xu hướng của nền kinh tế là hạn chế vai trò can thiệp của Nhà nước, do đó Hiệp hội sẽ là nơi đề xuất với Chính phủ những chủ trương hay quyết sách mang tính sống còn đối với DN. Do đó, để đảm bảo quyền lợi của chính mình, DN cần tự nhận thức được việc liên kết là của mình chứ không phải của ai khác.

Thanh Sơn