Trung Quốc đang cố tránh đi tới cùng trong cuộc đối đầu với Mỹ?
Trung Quốc đang nỗ lực giữ thăng bằng trong quan hệ với Mỹ. Bắc Kinh đang chật vật cân bằng giữa nhu cầu “làm căng” ở trong nước với tránh gây xung đột với Washington.
| |
Công nhân tháo biển tại Tổng lãnh sự quán Mỹ ở Thành Đô (Trung Quốc) sau khi cơ quan này bị đóng cửa trong cuộc chiến ngoại giao Mỹ-Trung. Ảnh: Simon Song. |
Cương với Mỹ nhưng vẫn e dè Mỹ
Giới quan sát nhận định, mặc dù phía Trung Quốc xuất hiện thái độ “chiến binh sói” ở các nhà ngoại giao và nhà báo mạng, nước này vẫn tránh có những hành động khiêu khích thái quá, họ vẫn chưa và khó có thể đáp trả các loạt công kích ngoại giao của Mỹ với cường độ tương tự như Mỹ.
Căng thẳng gia tăng vào tuần trước khi Mỹ ra lệnh đóng cửa lãnh sự quán của Trung Quốc ở thành phố Houston trong vòng 72 giờ đồng hồ tiếp theo với cáo buộc về hoạt động tình báo. Nhưng Bắc Kinh đáp trả Washington bằng cách đóng cửa lãnh sự quán Mỹ ở Thành Đô chứ không phải là các cơ sở quan trọng của Mỹ ở Thượng Hải hay Hong Kong.
Dù Trung Quốc gọi việc đóng cửa lãnh sự quán Mỹ tại Thành Đô là “cần thiết”, “thích hợp” và “tương xứng”, thậm chí cho phát “livestream” trên mạng xã hội cho hàng triệu người xem, rõ ràng Trung Quốc vẫn thận trọng, chú ý làm hài lòng người dân trong nước mà không đẩy quan hệ song phương Mỹ-Trung đến bờ sụp đổ.
Zhang Baohui, một giáo sư chính trị học tại Đại học Lĩnh Nam ở Hong Kong, nhận định: “Về cơ bản, Trung Quốc có ý đồ muốn thể hiện rằng mình vẫn cứng rắn nhưng không muốn leo thang căng thẳng. Cách tiếp cận cơ bản của Trung Quốc, như một cường quốc đang trỗi dậy, là làm thế nào để tránh đẩy Mỹ tới một cuộc chiến tranh lạnh”.
Vẫn muốn làm ăn với Mỹ
Căng thẳng giữa Trung Quốc và Mỹ bắt đầu “sủi bọt” vào giữa năm 2018 khi Washington “bắn những phát súng” đầu tiên trong cuộc chiến thương mại vẫn kéo dài cho tới lúc này. Mặc dù Tổng thống Mỹ Donald Trump đã khước từ đàm phán thương mại tiếp với Trung Quốc, Bắc Kinh vẫn khẳng định lập trường cam kết với thỏa thuận thương mại “pha 1” mà hai nước đã ký vào tháng 1.
Mối quan hệ chỉ xấu đi khi hai cường quốc này đụng độ nhau trong cuộc cạnh tranh công nghệ, lĩnh vực gián điệp kinh tế, đại dịch Covid-19 và trước các hành động của Trung Quốc ở Hong Kong, Tân Cương, Đài Loan, và Biển Đông.
Hồi đầu tháng 7, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã công khai kêu gọi hòa giải và đối thoại “chừng nào Mỹ sẵn lòng”.
Chủ động phản ứng ở mức độ vừa phải
Cua Lei, một nhà nghiên cứu tại Viện Quan hệ Quốc tế Trung Quốc ở Bắc Kinh, cho biết phía Trung Quốc vẫn đang nỗ lực hạ nhiệt tình hình như đã từng làm vậy sau các giai đoạn căng thẳng cao độ giữa hai nước, như sau vụ Mỹ ném bom nhầm vào Đại sứ quán Trung Quốc ở Belgrade hồi năm 1999 hay vụ máy bay Mỹ và chiến đấu cơ Trung Quốc va quệt nhau gần đảo Hải Nam sau này.
Nhà cựu ngoại giao Cui nói: “Chiến lược của Bắc Kinh là duy trì ổn định, bày tỏ thiện chí, và giữ hình ảnh họ không bỏ cuộc. Chừng nào Mỹ không muốn chiến tranh thì vẫn còn chỗ cho đàm phán”.
Shi Yinhong, một cố vấn cho chính phủ Trung Quốc và là chuyên gia về Mỹ tại Đại học Nhân dân ở Bắc Kinh, cho rằng trong các năm gần đây, Trung Quốc đã cố gắng tránh phản ứng lại các hoạt động của Mỹ với cường độ tương tự.
Shi nhận định: “Trung Quốc ít có điều kiện để trả đũa. Đã vậy, nếu Trung Quốc lúc nào cũng ăn miếng trả miếng thì đó lại chính là điều mà Tổng thống Mỹ Trump mong muốn và điều này càng khiến Trung Quốc bị quốc tế cô lập”.
Việc đo lường tình cảm của công chúng ở Trung Quốc không hề dễ, do những đặc điểm của hệ thống chính trị ở đây.
Trên các mạng xã hội của Trung Quốc, việc truyền thông nhà nước đưa tin về đối đầu Mỹ-Trung đã kích động chủ nghĩa dân tộc và tâm lý bài Mỹ - điều này đã gây áp lực lên giới lãnh đạo Trung Quốc không được tỏ ra mềm yếu trước Mỹ.
Zhu Feng, một giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học Nam Kinh (Trung Quốc), cho biết: “Về mặt đối nội, Trung Quốc đã cố gắng tránh tỏ ra mềm yếu bằng quyết định trả đũa ở Thành Đô nhưng họ đồng thời tỏ rõ mình đang gắng né tránh một cuộc chiến tranh lạnh mới mà Mỹ đang muốn áp đặt lên Trung Quốc”.
Trung Quốc cố lấy lòng khối ASEAN để giảm nhẹ áp lực từ Mỹ
Hiện Thái Lan và Philippines là các đồng minh của Mỹ ở Đông Nam Á. Nhưng cũng có nhiều nước khác có quan hệ ngày càng thân thiện với Mỹ.
Vào tháng 7 này, Mỹ đã thực hiện các cuộc tập trận hải quân ở Biển Đông, huy động hai tàu sân bay thuộc hạm đội Thái Bình Dương. Loạt tập trận này vừa là để thể hiện sự ủng hộ của Mỹ cho các bên tranh chấp với Trung Quốc ở Biển Đông, vừa là một phần trong chiến lược kiềm chế mà Tổng thống Mỹ thực hiện với Trung Quốc trước thềm bầu cử Mỹ vào tháng 11 tới.
Trong cuộc gặp Ngoại trưởng Philippines mới đây, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã chỉ trích dữ dội hoạt động quân sự của Mỹ, coi đó là sự can thiệp vào tình hình vốn đã căng thẳng trong khu vực.
Trong một buổi họp kéo dài với một vị lãnh đạo ngoại giao của một nước Đông Nam Á, ông Vương còn nói rằng Mỹ đang “thổi lửa” khắp nơi và “kích động căng thẳng, hỗn loạn trong khu vực”.
Trong khi đó, trong cuộc hội đàm với tân Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã khéo nhắc Singapore chớ có đứng về phía Mỹ. Ông Tập khẳng định Trung Quốc sẽ hợp tác với Singapore để “vượt qua những điều gây nhiễu” để “bảo vệ an ninh khu vực”.
Trung Quốc cũng công bố một thỏa thuận thương mại tự do với Campuchia, một nước có quan hệ gần gũi với Bắc Kinh. Việc công bố này cho thấy tầm ảnh hưởng kinh tế của Trung Quốc ở Đông Nam Á.
Mặc dù nhiều nước ASEAN hướng tới Mỹ để tìm kiếm quan hệ đối tác an ninh, Trung Quốc lại là đối tác thương mại lớn nhất của khu vực này trong thập kỷ qua. Sự phụ thuộc lẫn nhau giữa Trung Quốc và các nước ASEAN càng sâu sắc hơn nữa thông qua sáng kiến “Vành đai và Con đường” – một dự án mà ông Tập đầu tư nhiều tâm huyết vào đó./.
Tin liên quan
2 nhóm hàng nhập khẩu chục tỷ đô
15:46 | 06/05/2024 Xuất nhập khẩu
Chủ tịch Trung Quốc khẳng định muốn tăng cường tin cậy chính trị với Pháp
08:41 | 06/05/2024 Nhìn ra thế giới
Doanh nghiệp lưu ý 5 bước quản lý dưa hấu trước khi xuất khẩu sang Trung Quốc
11:07 | 05/05/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
Phần mềm ASYCUDAWorld phiên bản 4.4 thúc đẩy thương mại cho các nước đang phát triển
08:29 | 07/05/2024 Hải quan thế giới
Hải quan Trung Quốc tăng cường hợp tác với các bên trong Chương trình doanh nghiệp ưu tiên
15:27 | 06/05/2024 Hải quan thế giới
Hàn-Trung-Nhật nhất trí củng cố mạng lưới an toàn tài chính khu vực
07:48 | 04/05/2024 Nhìn ra thế giới
Nhật Bản: Đồng yen giảm giá sau nghi vấn có sự can thiệp
09:06 | 03/05/2024 Nhìn ra thế giới
Ngân hàng Trung ương Anh đứng trước quyết định lãi suất lịch sử
09:06 | 03/05/2024 Nhìn ra thế giới
Fed giữ lãi suất ổn định và cảnh báo lạm phát vẫn ở mức cao
09:34 | 02/05/2024 Nhìn ra thế giới
Xuất khẩu của Hàn Quốc tiếp tục xu hướng phục hồi mạnh
09:33 | 02/05/2024 Nhìn ra thế giới
Sức bật từ Trung Quốc tạo động lực mới cho tăng trưởng kinh tế toàn cầu
11:17 | 29/04/2024 Nhìn ra thế giới
Những “cơn gió ngược” cản đường kinh tế thế giới
11:44 | 28/04/2024 Nhìn ra thế giới
1,4 tấn cocaine trong container hàng hóa
15:31 | 26/04/2024 Hải quan thế giới
Yếu tố chi phối thị trường bất động sản châu Á
13:13 | 26/04/2024 Nhìn ra thế giới
Tổng thống Nga có kế hoạch thăm Trung Quốc thúc đẩy mối quan hệ song phương
09:06 | 26/04/2024 Nhìn ra thế giới
Pháp: Châu Âu cần xây dựng chiến lược phòng thủ mạnh hơn, bớt lệ thuộc vào Mỹ
09:05 | 26/04/2024 Nhìn ra thế giới
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới
Phần mềm ASYCUDAWorld phiên bản 4.4 thúc đẩy thương mại cho các nước đang phát triển
Những xu hướng mới để chuyển đổi số trong doanh nghiệp
Giải quyết dứt điểm vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ giải ngân đầu tư công
Hà Tĩnh triệt phá đường dây mua bán, vận chuyển 121 kg ma túy
Thành phố Hồ Chí Minh: Doanh nghiệp vượt khó, xuất khẩu dẫn đầu cả nước
LONGFORM: Hệ sinh thái Tài chính số- Lấy dữ liệu làm tài nguyên, lấy giải pháp đột phá làm nền tảng
16:55 | 16/04/2024 Megastory/Longform
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Cục trưởng Hải quan Khánh Hòa Nguyễn Văn Cường
22:04 | 05/04/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Đinh Ngọc Thắng
13:54 | 27/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Nam Dương Xuân Sinh
09:44 | 02/03/2024 Infographics
Ngành Hải quan: Thu ngân sách tháng 4 tăng 4,5% so với tháng 3
10:24 | 05/05/2024 Hải quan