Trung Đông chìm đắm trong chiến tranh

Các tay súng ISIL tràn vào tỉnh Anbar của Iraq

Hiện nay, cuộc chiến tại Syria dường như đã chuyển sang Iraq và những nước lớn trong khu vực đang cố ý đẩy các sự kiện thành một cuộc xung đột mà có thể biến một cuộc chiến ủy nhiệm trong khu vực thành một trận chiến với sự tham gia trực tiếp của nhiều quốc gia.

Tổ chức Nhà nước Hồi giáo Iraq và vùng Levant (thường được gọi là ISIL và gần đây là IS) hiện kiểm soát một khu vực rộng lớn thuộc cả Syria và Iraq, được bao quanh bởi các quốc gia vốn trước đây ủng hộ nhóm này. Những liên minh cũ đang bị thử thách khi mà Syria và Iran hỗ trợ chính phủ Iraq chống lại ISIL, trong khi đó Mỹ, Israel và các đế chế quân chủ vùng Vịnh đang nhận thấy liên minh không chính thức của họ phải gánh chịu những căng thẳng do áp lực của những nghịch lý.

Ví dụ, Mỹ được cho là đang tiến hành cuộc chiến chống khủng bố nhưng đã hình thành một liên minh quân sự không chính thức với ISIL và các nhóm khác có liên hệ với mạng lưới al-Qaeda ở Syria do tất cả những nhóm này đang tích cực tham gia vào cuộc chiến chống lại Chính phủ Syria.

Khi ISIL tiến hành xâm lược Iraq, Chính phủ các nước Syria và Iran đã ngay lập tức đề xuất hỗ trợ Baghdad, trong khi đó, chính quyền Tổng thống Mỹ Barack Obama vẫn chần chừ. Sau đó, thật lạ lùng là Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã "cảnh báo" Syria về các cuộc không kích của nước này nhằm vào ISIL ở Iraq. Lời cảnh báo của ông Kerry cũng có ý nghĩa đối với Iran - nước đang bị cuốn sâu vào cuộc chiến hai quốc gia mà hiện nay đang đe dọa các khu vực biên giới của Iran.

Trong khi Iraq, Syria và Iran bận rộn đối phó với ISIL, Mỹ và đồng minh Israel vẫn tiếp tục cuộc chiến chống Syria, một cuộc chiến đã đem lại sức sống mới cho ISIL. Iraq "cầu xin" ông Obama cung cấp các máy bay chiến đấu như đã hứa hẹn để chống lại ISIL, nhưng đổi lại ông Obama đã lựa chọn giải pháp cung cấp viện trợ quân sự bổ sung trị giá 500 triệu USD cho các nhóm nổi dậy ở Syria được Washington hậu thuẫn.

Tuy nhiên, các nhóm nổi dậy này đã hoàn toàn bị những kẻ cực đoan Hồi giáo chi phối trong ít nhất hai năm. Về phần mình, Israel cũng phớt lờ ISIL và thay vào đó đánh bom 9 mục tiêu quân sự của Syria. Năm ngoái, những lần dội bom của Israel nhằm vào Syria nhiều hơn hẳn so với các mục tiêu của ISIL hay các nhóm có liên hệ với al-Qaeda ở Syria. Tất cả những điều này cho thấy một cuộc chiến khu vực thực ra đã được hình thành, nhưng các phương tiện truyền thông đang cố tình phớt lờ hoặc giảm nhẹ nó.

Theo các nhà phân tích, các hành động gần đây của Tổng thống Mỹ Barack Obama chứng tỏ ông không hề có ý định từ bỏ khu vực Trung Đông. Khi cuộc chiến Syria tràn qua Iraq, Tổng thống Obama đã yêu cầu chi thêm 5 tỷ USD cho cuộc chiến Trung Đông do ngân sách quân sự của nước này vẫn chưa đủ. Một số người dự báo rằng ông Obama sẽ hoàn tất một thỏa thuận ngoại giao quan trọng, bao gồm cả Iran và lực lượng người Kurd ở Iraq.

Tuy nhiên, nếu như thành công thì thỏa thuận này chỉ có thể tạm thời ngăn chặn bạo lực diễn ra, đồng thời lại tạo ra những căng thẳng sắc tộc-tôn giáo mới mà chắc chắn sẽ bùng phát trở lại. Bất kỳ một thỏa thuận tạm thời nào sẽ không thể giải quyết được các nguyên nhân sâu xa của cuộc chiến, vốn đang thuộc phạm vi ảnh hưởng ngày càng suy yếu của Mỹ và đồng minh.