Tìm nguồn vốn cho Quỹ đầu tư phát triển địa phương

Từ nguồn Quỹ này, nhiều địa phương đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng.

Gỡ vướng

Phó Thủ tướng cũng đề nghị Bộ Tài chính xem xét tìm kiếm các nguồn vốn phù hợp và cho vay lại theo quy định hiện hành.

Theo Nghị định 138/2007/NĐ-CP của Chính phủ về tổ chức và hoạt động của Quỹ đầu tư phát triển địa phương, số vốn điều lệ tối thiểu phải có tại thời điểm thành lập Quỹ đầu tư phát triển địa phương là 100 tỷ đồng và được bổ sung từ Quỹ đầu tư phát triển.

Tuy nhiên, hiện nay có những Quỹ còn chưa đủ điều kiện về vốn hoặc vốn thấp chỉ khoảng 200- 400 tỷ đồng, nên hiệu quả hoạt động của Quỹ đầu tư phát triển còn bị hạn chế.

Ví dụ, vốn điều lệ của Quỹ đầu tư phát triển Kon Tum là 60 tỷ đồng, vì không đủ tiêu chí quy định nên UBND tỉnh Kon Tum chưa phê duyệt cơ cấu của Quỹ, các chức vụ đều hoạt động theo hình thức kiêm nhiệm (nhân sự của Sở Tài chính), chưa kiện toàn được Hội đồng quản lý.

Ngoài ra, việc điều chỉnh danh mục cho vay tín dụng đầu tư nhằm hướng đến việc đáp ứng các yêu cầu phát triển kinh tế trong từng thời kỳ, song cũng gây không ít khó khăn cho các chủ đầu tư trong trường hợp dự án thuộc nhóm bị loại ra khỏi đối tượng ưu tiên theo danh mục mới.

Mặt khác, theo Nghị định 37/2013/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 138/2007/NĐ-CP của Chính phủ, thì UBND cấp tỉnh sẽ ban hành danh mục các lĩnh vực đầu tư kết cấu hạ tầng kinh tế- xã hội ưu tiên phát triển của địa phương sau khi có ý kiến chấp thuận của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh. Điều này sẽ làm hạn chế tính linh hoạt trong hoạt động của Quỹ do phải có danh mục do UBND phê duyệt mới đủ căn cứ để cho vay.

Về lãi suất, Nghị định 37/2013/NĐ-CP quy định Quỹ đầu tư phát triển được quyền chủ động hơn trong việc xác định mức lãi suất. Mặc dù vậy, với cơ chế mới này, vấn đề đặt ra đối với các Quỹ là phải xác định được mức lãi suất vừa có tính hấp dẫn đối với các dự án, nhằm thực hiện các mục tiêu kinh tế- xã hội trên địa bàn tỉnh song vẫn đảm bảo yêu cầu về bảo toàn nguồn vốn của Quỹ. Ngoài ra, khả năng cấp bù của NSNN có hạn nên cơ chế lãi suất tín dụng đầu tư còn chưa linh hoạt.

Về mức vốn cho vay, việc quy định mức vốn cho vay theo tỷ lệ trên tổng vốn đầu tư của dự án nhằm mục đích chia sẻ rủi ro và nâng cao trách nhiệm của chủ đầu tư trong sử dụng vốn. Tuy nhiên quy định này cũng làm hạn chế khả năng tiếp cận vốn của các đơn vị, đặc biệt là các đơn vị sự nghiệp công khi thực hiện mở rộng đầu tư. Những yêu cầu đảm bảo tiền vay khiến cho mức độ rủi ro của các khoản cho vay tín dụng đầu tư tăng lên khi chủ đầu tư dự án không thực hiện, hoặc không có khả năng thực hiện nghĩa vụ trả nợ của mình.

Yêu cầu các tỉnh phải "vào cuộc"

Để nhanh chóng khắc phục những tồn tại trên, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh giao UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có phương án tăng cường năng lực tài chính và năng lực quản lý, hoạt động đối với các Quỹ đầu tư phát triển địa phương, đặc biệt là đối với các Quỹ chưa đáp ứng đủ mức vốn điều lệ tối thiểu theo quy định.

Phó Thủ tướng cũng giao UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phối hợp với Bộ Tài chính và các cơ quan có liên quan thực hiện tốt các cơ chế, chính sách về tổ chức và hoạt động, chế độ báo cáo của Quỹ, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát để có biện pháp chấn chỉnh kịp thời các tồn tại, hạn chế, bảo đảm hiệu quả hoạt động của các Quỹ.

Trước đó, để thực hiện Nghị định số 138/2007/NĐ-CP của Chính phủ về tổ chức và hoạt động của Quỹ đầu tư phát triển địa phương, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 28/2014/TT-BTC hướng dẫn cơ chế quản lý tài chính của Quỹ đầu tư phát triển địa phương, trong đó quy định rõ việc sử dụng vốn, các khoản góp vốn vào DN... để quản lý chặt hơn trong hoạt động của Quỹ này.

Thông tư quy định mức vốn điều lệ của Quỹ không được thấp hơn mức vốn điều lệ tối thiểu là 100 tỷ đồng theo quy định tại Khoản 2 Điều 30 Nghị định số 138/2007/NĐ-CP.

Khi có nhu cầu tăng vốn điều lệ, căn cứ vào mục tiêu, nhiệm vụ, chiến lược phát triển và nguồn bổ sung vốn điều lệ, Quỹ xây dựng phương án tăng vốn điều lệ trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định.

Thông tư cũng quy định cụ thể việc quản lý, sử dụng vốn hoạt động của Quỹ. Quỹ được sử dụng vốn hoạt động để thực hiện các chức năng quy định tại Nghị định số 138/2007/NĐ-CP và Nghị định số 37/2013/NĐ-CP, bao gồm: Đầu tư trực tiếp, cho vay và góp vốn thành lập tổ chức kinh tế. Việc sử dụng vốn phải đảm bảo nguyên tắc đúng mục đích và an toàn. Việc cho vay, đầu tư trực tiếp và góp vốn thành lập doanh nghiệp được thực hiện theo hợp đồng ký kết với các bên có liên quan theo các quy chế nghiệp vụ đã được Hội đồng quản lý Quỹ phê duyệt.

Quỹ được sử dụng tối đa 10% vốn chủ sở hữu để đầu tư xây dựng mới, mua sắm và sửa chữa tài sản cố định. Thẩm quyền phê duyệt hạn mức đầu tư xây dựng, mua sắm tài sản theo quy định tại Điều lệ tổ chức và hoạt động của Quỹ…