Tiếp tục trao quyền tăng giá điện cho EVN?

Hiện tại, EVN đang không được phép tăng giá điện. Ảnh internet.

Trao quyền cho EVN: Quy định có tính... thừa kế!

Mới đây, Bộ Công Thương đã đưa ra dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ quy định về cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân thay thế cho Quyết định 69/2013/QĐ-TTg đang áp dụng.

Theo dự thảo, trường hợp các thông số đầu vào cơ bản tại thời điểm tính toán thấp hơn so với giá bán điện bình quân hiện hành và trong khung giá, EVN có trách nhiệm giảm giá bán điện bình quân ở mức tương ứng, báo cáo Bộ Công Thương, Bộ Tài chính.

Đối với việc tăng giá, EVN được phép tăng giá điện 3-5% nếu các thông số đầu vào hình thành giá điện thay đổi ở mức tương ứng. Với những mức điều chỉnh cao hơn từ 5-10% và trên 10%, EVN sẽ không được quyền tự quyết mà phải báo cáo Bộ Công Thương và Thủ tướng quyết định.

Thời gian giữa các lần điều chỉnh được rút xuống 3 tháng (hiện tại thời gian tăng giá điện tối thiểu là 6 tháng). Cũng theo Quyết định 69, EVN không được phép tự tăng giá điện nhưng dự thảo cho phép tập đoàn này được phép điều chỉnh 3-5% mỗi lần, tương ứng lên tới 20% một năm.

Góp ý về dự thảo này, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đánh giá dự thảo đã mở rộng thẩm quyền quyết định EVN được chủ động tăng đến 20%/năm là tương đối lớn và cần được xem xét, cân nhắc.

VCCI dẫn số liệu thống kê từ năm 1995 đến nay, mức độ lạm phát của Việt Nam có sự biến động mạnh giữa các năm nhưng không có năm nào vượt quá 20%. Như vậy, việc trao cho EVN thẩm quyền quyết định việc tăng giá điện tối đa lên đến 20%/năm là khá cao so với mức biến động giá bình thường.

Tuy nhiên, ngày 6-10, Bộ Công Thương đã có phản hồi về việc cho phép EVN được phép điều chỉnh giảm giá điện, quyết định tăng giá bán điện bình quân ở mức từ 3-5%.

Bộ Công Thương dẫn chiếu từ quy định tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điện lực năm 2012, giá bán lẻ điện do đơn vị bán lẻ điện xây dựng trên cơ sở khung giá bán lẻ điện bình quân do Thủ tướng Chính phủ quy định. Thủ tướng Chính phủ cũng quy định về cơ chế điều chỉnh giá.

Tại Quyết định số 24/2011/QĐ-TTg trước đây, EVN đã được quy định được phép điều chỉnh giá bán điện sau khi đăng ký với Bộ Công Thương. Tại Quyết định số 69/2013/QĐ-TTg cũng quy định EVN được phép điều chỉnh giảm giá bán điện khi giá bán điện bình quân cơ sở cập nhật thấp hơn giá bán bán điện bình quân hiện hành, quyết định tăng giá bán điện bình quân từ 7 đến dưới 10% sau khi được Bộ Công Thương chấp thuận.

Do vậy, đề xuất quy định được phép quyết định điều chỉnh giảm giá điện (không giới hạn tỷ lệ giảm), quyết định tăng giá bán điện bình quân ở mức từ 3-5% là phù hợp với quy định tại Luật Điện lực, có tính kế thừa các quy định trước đây và phù hợp với định hướng của Chính phủ về việc điều hành giá điện theo cơ chế thị trường.

Có công khai, minh bạch?

Một trong những mục tiêu lớn đặt ra trong lần sửa đổi Quyết định số 69 là việc điều chỉnh giá bán điện bình quân phải thực hiện công khai, minh bạch.

Vì thế, trong Dự thảo quy định mới đã quy định Bộ Công Thương kiểm tra, giám sát việc thực hiện điều chỉnh giá bán điện bình quân theo quy định. Trường hợp cần thiết, Bộ Công Thương có văn bản yêu cầu EVN giảm hoặc dừng tăng giá bán điện bình quân.

Hàng năm, sau khi có báo cáo quyết toán chi phí sản xuất kinh doanh điện, báo cáo tài chính đã được kiểm toán độc lập của EVN và các đơn vị thành viên, Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, mời Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các cơ quan quản lý Nhà nước có liên quan tham gia kiểm tra chi phí sản xuất kinh doanh điện của năm trước liền kề.

Sau khi kết thúc kiểm tra, Bộ Công Thương chủ trì họp báo công bố công khai kết quả kiểm tra. Kết quả kiểm tra được công bố công khai trên trang web công cộng của Bộ Công Thương và Cục Điều tiết điện lực.

Các nội dung công bố công khai bao gồm các nội dung sau: Chi phí thực tế các khâu phát điện, truyền tải điện, phân phối- bán lẻ điện, điều hành - quản lý ngành và dịch vụ phụ trợ hệ thống điện; kết quả kinh doanh lỗ, lãi của EVN; các khoản chi phí được Bộ Công Thương, Bộ Tài Chính cho phép tính vào giá thành sản xuất kinh doanh điện của EVN; các khoản chi phí chưa được tính vào giá thành sản xuất kinh doanh điện.