Tiến trình Anh rời EU: Ải Quốc hội chưa phải thách thức cuối cùng

Thủ tướng Anh Theresa May.

Tuy nhiên, bà sẽ phải đối mặt với một nhiệm vụ nặng nề là thảo luận nội dung chi tiết cho tiến trình Brexit. Hơn thế nữa, việc Scotland đẩy mạnh mục tiêu tổ chức trưng cầu ý dân đòi độc lập, cùng những cảnh báo về cuộc bỏ phiếu cho Brexit đang bắt đầu tác động tiêu cực đến nền kinh tế, khiến giới phân tích chính trị dự báo rằng bà May vẫn còn phải đối mặt với rất nhiều trở ngại.

Ở trong nước, bà May đã đi một nước cờ khéo léo ngay từ khi bắt đầu tiến trình đàm phán Brexit dự kiến kéo dài 2 năm với rất nhiều thỏa hiệp và rủi ro không thể tránh khỏi. Ngày 12/3, Quốc hội đã thông qua dự luật cuối cùng trao quyền cho Thủ tướng Anh bắt đầu kích hoạt tiến trình Brexit, mở đường cho bà May chính thức khởi động các cuộc đàm phán vào bất cứ thời điểm nào.

Trước đó, nỗ lực của phe đối lập nhằm chặn đứng dự luật này tại Hạ viện đã thất bại bởi không có thành viên nào trong đảng Bảo thủ bỏ phiếu chống bà May, dù khá nhiều người bỏ phiếu trắng. Có thể thấy, 8 tháng sau khi lên nắm quyền, “kỳ trăng mật” của Thủ tướng May đang kéo dài nhờ sự yếu kém của phe đối lập, nền kinh tế tương đối ổn định và một nền báo chí với tư tưởng hoài nghi châu Âu ngày càng mạnh mẽ. Mặc dù từng tham gia chiến dịch vận động nhằm giữ Anh ở lại EU, song bà May, trên cương vị Thủ tướng, đã cam kết sẽ thực hiện tiến trình Brexit và đưa nước Anh ra khỏi thị trường chung châu Âu một cách rõ ràng nhất để kiểm soát số lượng lớn người di cư tràn sang từ EU. Bà May đã nhận được sự ủng hộ từ các nghị sĩ đảng Bảo thủ cánh hữu, trong khi phần lớn những người chỉ trích Brexit đã chọn cách im lặng.

Tuy nhiên, thế đa số của đảng Bảo thủ tại Hạ viện khá bấp bênh. Do đó, một số nghị sĩ cấp cao đã kêu gọi tổ chức bầu cử trước thời hạn để tăng cường sự ủng hộ dành cho bà May. Cựu lãnh đạo Hạ viện Anh William Hague tuyên bố luật pháp Anh có thể sửa đổi để phù hợp với việc chấm dứt cam kết với các hiệp ước của EU, vì vậy, trong tiến trình Brexit, Chính phủ có thể sẽ phải đối mặt với nhiều cuộc bỏ phiếu sít sao, phải nhượng bộ hoặc thậm chí là thất bại. Những chia rẽ hàng thập kỷ qua trong nội bộ đảng Bảo thủ về vấn đề châu Âu có thể lại bùng phát bởi giới lãnh đạo đảng muốn “ra đi”, trong khi hầu hết các thành viên của đảng này vẫn muốn Anh “ở lại” EU.

Thủ tướng May đã cam kết sẽ cân nhắc quan điểm của các cử tri bình dân và việc làm này đã giúp uy tín của bà tăng lên khá nhiều. Tuy nhiên, bà sẽ phải ngồi vào bàn đàm phán với các nhà lãnh đạo EU, những người đang phải đối mặt với phong trào dân tộc chủ nghĩa ngày càng tăng cao trong nước và luôn lo ngại việc Anh rời EU mới chỉ là “mồi lửa” đầu tiên. Những tuần qua, bà May đã có nhiều nỗ lực để thể hiện thiện chí, khi nhấn mạnh rằng bà không muốn Brexit làm tổn hại đến EU. Việc bà vạch ra những mục tiêu đàm phán hồi tháng 1 vừa qua đã được nhiều người hoan nghênh vì sự minh bạch. Bà dự tính chỉ dành đúng 2 năm để đàm phán về tiến trình Brexit, đồng thời sẵn sàng cho “phương án B”, tức là khi Anh ra đi mà không đạt được bất kỳ thỏa thuận nào với khối - một kịch bản mà giới lãnh đạo doanh nghiệp miêu tả là không khác nào “rơi khỏi vách đá”.

Thực tế, tốc độ phục hồi của nền kinh tế Anh đã giúp ích cho bà May rất nhiều, bởi những cảnh báo trước đó về việc bỏ phiếu ủng hộ Brexit đồng nghĩa với một cuộc suy thoái đã không thành hiện thực. Tuy nhiên, chẳng có gì là chắc chắn bởi Anh đang chuẩn bị một tiến trình đàm phán lại với đối tác thương mại lớn nhất của mình là thị trường chung châu Âu. Các nhà lãnh đạo EU cảnh báo Anh sẽ phải trả một “hóa đơn khổng lồ” cho việc rời EU và phải đối mặt với những điều kiện khó khăn khi rời bỏ khối.