Thưởng Tết để giữ chân và khuyến khích người lao động

Bà Nguyễn Thị Lan Hương, Viện trưởng Khoa học Lao động và Xã hội.

Bà dự đoán như thế nào về tình hình thưởng Tết năm nay?

Thời gian Tết đã cận kề, số liệu cho thấy GDP và thu nhập bình quân trong quý 3 và quý 4 đều khả quan. Chúng tôi có nhiều thông tin khác nhau, song dựa vào số lượng cũng như tốc độ tăng việc làm, các chỉ số tiền lương đều chỉ ra những tín hiệu khá tốt. Tình hình lương thưởng Tết vì thế sẽ khả quan, đặc biệt là hai ngành công nghiệp xây dựng và dịch vụ.

Chúng tôi mong năm nay, với vấn đề lương thưởng, doanh nghiệp sẽ có nguồn tốt hơn để giải quyết cho người lao động.

Theo bà gần đến cuối năm có xảy ra tình trạng sa thải lao động để tránh thưởng Tết không?

Theo tôi ,việc sa thải lao động trước Tết không phải là hành vi của chủ sở hữu lao động tốt. Hiện nay, thị trường lao động ngày càng đi vào nề nếp, càng phát triển. Hơn nữa, chi phí tuyển dụng lại và đào tạo lao động cao hơn chi phí thưởng Tết. Doanh nghiệp cũng cần đảm bảo nhu cầu nhân lực.

Chúng ta đang bước vào giai đoạn nhu cầu lao động cao hơn và cung lao động giảm một chút; Bản thân doanh nghiệp cũng hiểu rằng đảm bảo tiền lương, thưởng cho người lao động là một trong những giải pháp để họ có những người lao động tốt hơn, nâng cao năng suất.

Bà có cho rằng thưởng Tết là gánh nặng của doanh nghiệp, nhất là với doanh nghiệp nhỏ không?

Thông thường một năm, người lao động được trả 16 phần lương chứ không phải 12 tháng. Trong đó, thưởng Tết là 2-3 phần. Nếu doanh nghiệp coi thưởng Tết là bị động, là khoản phải "cho" người lao động, thì nó sẽ là gánh nặng, tạo sự khó chịu. Ngược lại, nếu doanh nghiệp xem khoản thưởng là tiền của người lao động, tiền giữ chân người lao động là khoản đương nhiên phải làm, thì điều đó là bình thường.

Hơn nữa, dịp Tết doanh nghiệp thường tăng doanh thu.

Vậy có nên quy định khoản thưởng Tết thành luật cụ thể?

Bản chất nguồn của tiền thưởng là lấy từ lợi nhuận của doanh nghiệp. Doanh nghiệp phải có lợi nhuận thì mới có thưởng. Chính phủ không thể ép thưởng, chỉ có thể ép trả lương.

Tuy nhiên, việc này cũng có thể luật hóa được theo quy chế tiền lương là 16 phần, chi trả 12 lần, trong đó thời điểm Tết, thay vì 1 phần sẽ có 3 phần.

Xin cảm ơn bà!