Thúc đẩy tiến trình chuyển đổi số quốc gia: Phải tạo ra những cơ chế mở và cách thức mở

Chuyển đổi số theo xu hướng, phong trào

Phát biểu tại diễn đàn Thúc đẩy tiến trình chuyển đổi số quốc gia diễn ra ngày 5/7 tại Hà Nội, ông Vũ Kiêm Văn, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Truyền thông số Việt Nam cho biết, chương trình “Thúc đẩy tiến trình chuyển đổi số quốc gia” được hình thành nhằm hưởng ứng và thực hiện các chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước về chuyển đổi số. Chương trình nhằm giúp cộng đồng xã hội nhận thức đúng đắn về chuyển đổi số, kết nối các nguồn lực trong hệ sinh thái chuyển đổi số - góp phần hình thành hệ sinh thái số quốc gia, chia sẻ và tìm giải pháp cho những vấn đề và thách thức mà các tổ chức, doanh nghiệp đang gặp phải, thúc đẩy tiến trình chuyển đổi số hiệu quả hơn.

Đánh giá về thực trạng chuyển đổi số tại Việt Nam, ông Lê Nguyễn Trường Giang, Viện trưởng Viện Chiến lược chuyển đổi số (DTSI) nhận định, trong bối cảnh hiện thực còn nhiều hạn chế, rào cản và khó khăn, những nỗ lực và thành tựu của Chính phủ, Bộ TT&TT thời gian qua để thúc đẩy chuyển đổi số là rất đáng ghi nhận. Tuy nhiên, tiến trình chuyển đổi số tại Việt Nam đang đối mặt với nhiều vấn đề thách thức. Rào cản lớn đầu tiên là tại các địa phương chưa huy động được sự đồng thuận, đồng lòng của các bên cùng tham gia nên ai được giao phụ trách thì người đó làm trong khi nhiều người chỉ “làm đối phó, làm cho xong”.

"Thực tế, chúng ta chưa hiểu đúng, đầy đủ về các khái niệm, định nghĩa trong chuyển đổi số. Doanh nghiệp vẫn đang nhận thức chuyển đổi số như một câu chuyện phát sinh thêm ngoài mục tiêu chính trị-kinh tế mà họ đang phải thực hiện. Chính vì vậy mới xảy ra tình trạng doanh nghiệp chuyển đổi số theo xu hướng, phong trào. Khi doanh nghiệp không hiểu rõ được bản chất của chuyển đổi số sẽ không nắm được phương cách chuyển đổi, không biết cách hành động cho đúng, từ đó sẽ nghĩ gì làm nấy hoặc vừa làm vừa tính", ông Trường Giang nêu rõ.

Cũng theo ông Trường Giang, trong chuyển đổi số, dữ liệu là nền tảng, là cơ sở và là nguồn lực quyết định. Điều này đòi hỏi phải có nguồn nhân lực cho chuyển đổi số. Thực tế hiện nay đang rất thiếu cán bộ có trình độ về chuyển đổi số, chủ yếu là cán bộ kiêm nhiệm. Cần phải tăng cường đào tạo nhân lực về chuyển đổi số; đồng thời, đòi hỏi hành động phải mang tính tổng thể, hệ thống, đồng bộ và cộng hưởng.

Bên cạnh những thách thức về nhận thức, về nguồn nhân lực cho chuyển đổi số, Viện trưởng DTSI cũng cho rằng, dù hiện nay chúng ta đang khuyến khích những nền tảng mở, dữ liệu mở, khuyến khích các nền tảng chia sẻ trong kinh tế số để thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia song thực tế hiện nhiều dữ liệu không mở, các nền tảng cũng không mở. Đa phần các nền tảng, dữ liệu vẫn đang cục bộ.

Còn theo ông Thái Trí Hùng, Phó tổng giám đốc MOMO, chuyển đổi số là quá trình đưa các dữ liệu về con người, về doanh nghiệp, các hoạt động kinh doanh lên môi trường số. Chuyển đổi số phải xuất phát từ con người, phục vụ con người và lấy con người làm trung tâm. Do đó, nguồn dữ liệu càng phong phú thì việc phân tích dữ liệu về một vấn đề càng được chi tiết hơn.

Tuy nhiên, độ chính xác của dữ liệu qua AI hay Google cũng cần được kiểm chứng. Mặt khác, càng nhiều dữ liệu khách nhau về một vấn đề càng làm cho người ta hoang mang và dễ bị sa lầy vào vùng “đầm lầy dữ liệu” nên các bên phải rất cân nhắc việc đưa nguồn dữ liệu chính xác và cần thiết lên môi trường số. Tiếp cận dữ liệu, nhưng chúng ta phải biết phân tích dữ liệu. Cần xác định rõ mục tiêu khi phân tích dữ liệu trên môi trường số, phải khẳng định dữ liệu là công cụ cần thiết để đạt được kết quả.

Quang cảnh diễn đàn. Ảnh: XT.

Kết nối các nguồn lực

Để tiến trình chuyển đổi số quốc gia đi nhanh và đúng hướng, Viện trưởng DTSI cho rằng, sự phối hợp, đồng hành của các bên liên quan là một trong những yếu tố cần thiết để thiết lập một cơ chế, cơ sở định hình ra những thể chế, tiêu chí, chuẩn mực về chất lượng công nghệ, dịch vụ. Bên cạnh đó, dữ liệu cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi số, được xem là nền tảng, nguồn lực cung cấp cho doanh nghiệp những thông tin, giải pháp cũng như sự kết nối, hợp tác. Việc đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu sẽ giúp doanh nghiệp theo dõi, xác lập các mục tiêu khả thi và phù hợp để tạo ra sự đột phá về giá trị đưa đến sự đột phá về năng suất.

Ngoài ra, cũng cần lồng ghép chuyển đổi số vào trong các mục tiêu kinh tế-chính trị-xã hội, lấy chuyển đối số làm phương tiện để đạt được các mục tiêu đề ra. Mục tiêu quan trọng nhất là tạo ra sự chuyển đổi tăng trưởng từ chiều rộng sang chiều sâu, nâng cao hiệu quả.

Cũng theo ông Lê Nguyễn Trường Giang, để tiến trình chuyển đổi số quốc gia giải quyết được những vấn đề thực tiễn đặt ra thì chúng ta cần phải tập hợp các bên liên quan để cùng đồng hành. Nếu không tạo ra sự đồng thuận của các cơ quan, đơn vị tham gia sẽ rất khó đẩy nhanh tiến trình này. Theo đó, cần phải tạo ra những cơ chế mở và cách thức mở, không phải là kiến tạo nên những cơ chế đóng, định khuôn và những thước đo phụ thuộc bởi một hay một số tổ chức nhất định.