Thu phí hay thu giá sử dụng đường cao tốc do Nhà nước đầu tư?

	Thủ tướng chỉ thị dừng thu phí các trạm không chuyển sang thu điện tử không dừng
	Đề nghị cung cấp danh sách các cơ sở cách ly thu phí đủ điều kiện
	Hụt thu vì Covid-19, lo nợ xấu “phình to" từ tín dụng BOT

Ảnh minh họa. Nguồn: internet.

Nghị quyết này được xây dựng nhằm huy động kịp thời, hợp lý nguồn lực từ người sử dụng đường cao tốc để có thêm nguồn lực tài chính đầu tư xây dựng mới và bảo trì các tuyến đường cao tốc do Nhà nước đầu tư.

Trong dự thảo, Bộ Tài chính đề xuất 2 phương án thu phí.

Phương án thứ nhất: thu phí dịch vụ sử dụng đường cao tốc thông qua trạm thu phí trên đường cao tốc do Nhà nước đầu tư theo quy định pháp luật về giá.

Phương án này phù hợp với Nghị quyết số 52/2017/QH14 ngày 22/11/2017 của Quốc hội về chủ trương đầu tư dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam, phía Đông giai đoạn 2017 – 2020.

Bên cạnh đó, việc thu phí theo hình thức này sẽ khuyến khích thu hút nguồn lực xã hội đầu tư xây dựng hạ tầng đường bộ; công khai, minh bạch và dễ nhận được sự đồng thuận của người dân và chủ phương tiện.

Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng, đường cao tốc do Nhà nước đầu tư quy định thu phí dịch vụ (theo cơ chế giá) là không đúng bản chất; Bộ Giao thông vận tải và địa phương phải thành lập công ty để quản lý thu phí dịch vụ đường cao tốc do Nhà nước đầu tư.

Phương án thứ hai: quy định thu phí sử dụng đường cao tốc qua trạm thu phí trên đường cao tốc do Nhà nước đầu tư, theo quy định pháp luật về phí, lệ phí.

Ưu điểm của phương án này là đảm bảo nguyên tắc tại Luật Phí và lệ phí, nghĩa là dịch vụ công do Nhà nước cung cấp thu phí.

Song lại có nhược điểm là không phù hợp chủ trương áp dụng phương án thu giá dịch vụ đối với những dự án thành phần sử dụng toàn bộ vốn đầu tư công để thu hồi vốn Nhà nước đầu tư.

Ngoài ra, thu phí, lệ phí cũng không khuyến khích thu hút nguồn lực xã hội đầu tư xây dựng hạ tầng đường bộ. Lý do, cùng sử dụng dịch vụ đường cao tốc như nhau, chủ phương tiện trả mức phí sử dụng đường cao tốc sẽ thấp hơn mức phí dịch vụ.

Qua phân tích và cũng để đảm bảo công khai, minh bạch, đồng bộ với thu phí dịch vụ hoàn vốn các dự án BOT, Bộ Tài chính dự kiến chọn phương án thứ nhất để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Đánh giá tác động, Bộ Tài chính cho hay: Nếu phải nộp phí khoảng 1.000 đồng/km/xe tiêu chuẩn thì chủ phương tiện vẫn hưởng lợi khoảng 1.500 đồng/km.

Con số này được đưa ra trên cơ sở phân tích dữ liệu sử dụng 5 tuyến đường cao tốc hiện hành. Kết quả lượng hóa chi phí vận hành và chi phí thời gian của phương tiện cho thấy so với lưu thông tuyến trên quốc lộ song hành, phương tiện lưu thông trên các tuyến cao tốc sẽ được lợi bình quân theo xe, đơn vị là 2.518 đồng/km/xe tiêu chuẩn.

Hệ thống đường cao tốc do Nhà nước đầu tư hiện nay (tổng dài 196 km), nếu thực hiện thu phí dịch vụ đường cao tốc với mức thu là 1.000 đồng/km/xe tiêu chuẩn thì dự kiến hàng năm sẽ thu được khoảng 2.142 tỷ đồng. Đây là nguồn vốn quan trọng bổ sung cho việc đầu tư cải tạo hệ thống đường cao tốc hiện hành cũng như bổ sung vốn đầu tư xây dựng tuyến đường cao tốc mới.