Thị trường điều thô và điều nhân đều cạnh tranh khốc liệt năm 2021

	Xuất khẩu điều nhân khởi sắc khi Mỹ, Trung Quốc tăng mua
	Doanh nghiệp xuất khẩu "thoi thóp" khi giá điều liên tục giảm
	Xuất khẩu điều nhân giảm sâu trong cả quý 3

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Theo Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT), tính từ đầu năm đến hết tháng 11/2020, khối lượng và trị giá xuất khẩu hạt điều lần lượt đạt 468 nghìn tấn và 2,94 tỷ USD, tăng 13,2% về khối lượng nhưng giảm 1,8% về trị giá so với cùng kỳ năm 2019.

Hoa Kỳ, Hà Lan và Trung Quốc vẫn là ba thị trường nhập khẩu điều lớn nhất của Việt Nam trong 10 tháng năm 2020, chiếm thị phần lần lượt là 32,3%, 14,5% và 12,6% tổng trị giá xuất khẩu hạt điều. Giá hạt điều xuất khẩu bình quân 10 tháng năm 2020 đạt 6.290 USD/tấn, giảm 13,3% so với cùng kỳ năm 2019.

Trên thị trường thế giới với điều thô, trong tuần đầu tiên của tháng 11/2020 các giao dịch có xu hướng chậm lại vì một số nhà thương mại điều thô đã bán hết lượng hàng trúng thầu từ đầu tháng 10/2020. Chính phủ Tanzania đã hủy một số phiên đấu giá do giá chưa đạt như họ kỳ vọng. Tính đến hết ngày 3/11/2020 đã có khoảng 87.521 tấn điều thô của Tanzania đã được bán ra trong các phiên đấu giá.

Hiện nay, khoảng 40% hạt điều vụ mới của Tanzania đã bán hết. Modambich sẽ quyết định số lượng xuất khẩu, chỉ sau khi đáp ứng đầy đủ yêu cầu của thị trường nội địa. Trong khi đó, thời tiết sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định vụ thu hoạch còn lại của Indonesia.

Với thị trường điều nhân điểm dễ nhận thấy là hơi trầm lắng, một phần do lượng tồn kho lớn ở Hoa Kỳ và EU, ngoài ra còn bị sự tác động bởi làn sóng Covid -19 thứ 3 bùng phát mạnh những ngày gần đây.

Hiện nay, các nhà nhập khẩu và các nhà rang chiên, siêu thị đang tập trung vào việc lưu thông, vận chuyển hàng hóa đúng hạn và ổn định đến người tiêu dùng vì việc vận chuyển giao hàng bằng đường biển, đường bộ gặp nhiều khó khăn do phong tỏa gây ra.

Đáng chú ý, nhu cầu từ thị trường Trung Quốc tương đối tốt. Các nhà nhập khẩu Trung Quốc mua điều nhân cả loại chất lượng loại 1 và loại 2. Giá giao dịch điều nhân (FOB HCM) giao động ở mức 6.283-7.054 USD/tấn đối với mã W320, tùy từng nhà máy; mã W240 ở mức 7.385-7.826 USD/tấn.

Nhìn vào thị trường hạt điều thế giới hiện nay, không ít chuyên gia nhận định, thiếu hụt nguồn cung hạt điều thô là một cơ hội lớn cho các nhà đầu cơ. Thị trường đang có nhu cầu vốn khổng lồ. Nhiều nhà đầu cơ mới sẽ cố gắng tận dụng cơ hội mới xuất hiện. Năm 2021 có thể trở thành một năm của sự cạnh tranh đối với cả điều thô cũng như điều nhân.

Với Việt Nam, Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản dự báo, xuất khẩu điều nhân của Việt Nam trong những tháng còn lại của năm 2020 sẽ vẫn tiếp tục tăng, do nhu cầu phục vụ các dịp lễ tết cuối năm của các nước nhập khẩu lớn như Hoa Kỳ, Ấn Độ, EU và Trung Quốc.

Bên cạnh đó, giá điều nhân dự kiến có xu hướng tăng vì lượng cung điều nhân ở Việt Nam không còn nhiều trong khi giá mua điều thô vẫn đang cao không cân đối được với giá điều nhân. Các nhà chế biến rất thận trọng trong việc nhập điều thô.

Ngoài ra, với Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) có hiệu lực từ ngày 1/8/2020, những sản phẩm chế biến sâu từ điều nhân đã được giảm thuế xuống còn 0%, trong khi trước khi EVFTA có hiệu lực điều chế biến của Việt Nam xuất sang thị trường EU vẫn phải chịu mức thuế từ 7% đến 12%.

Nhờ đó dù chịu tác động đáng kể từ dịch bệnh nhưng sản lượng và trị giá xuất khẩu điều sang thị trường này sụt giảm không đáng kể.

Một chi tiết đáng chú ý là trong điều khoản của EVFTA có nội dung về quy tắc xuất xứ thuần túy đối với điều nhân xuất khẩu của Việt Nam (mã HS 0801), nghĩa là 100% nguồn điều thô nguyên liệu có xuất xứ từ thị trường Việt Nam. Tuy vậy, với những sản phẩm điều chế biến sâu EVFTA không yêu cầu xuất xứ thuần túy.

"Khi thuế suất nhập khẩu được xóa bỏ các nhà nhập khẩu sẽ được hưởng lợi từ việc giảm chi phí, đồng thời giá bán tại thị trường nhập khẩu cũng sẽ được điều chỉnh. Điều này sẽ thúc đẩy chuyển dịch nhu cầu từ các mặt hàng điều thuộc các quốc gia không được ưu đãi về thuế sang điều Việt Nam", lãnh đạo Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản nhấn mạnh.