Sửa đổi 4 thông tư nhằm thúc đẩy tiến trình nâng hạng thị trường chứng khoán

Đề xuất cho phép giao dịch không ký quỹ 100% tiền của nhà đầu tư tổ chức nước ngoài để tháo gỡ điểm nghẽn ký quỹ trước giao dịch. Ảnh: ST

Theo UBCKNN, dự thảo Thông tư đang được xây dựng sẽ sửa đổi, bổ sung một số điều của 4 thông tư gồm: Thông tư số 120/2020/TT-BTC của Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định giao dịch cổ phiếu niêm yết, đăng ký giao dịch và chứng chỉ quỹ, trái phiếu doanh nghiệp, chứng quyền có bảo đảm niêm yết trên hệ thống giao dịch chứng khoán (Thông tư số 120); Thông tư số 119/2020/TT-BTC của Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định hoạt động đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán (Thông tư số 119); Thông tư số 121/2020/TT-BTC của Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định về hoạt động của công ty chứng khoán (Thông tư số 121); và Thông tư số 96/2020/TT-BTC của Bộ trưởng Bộ Tài chính hướng dẫn công bố thông tin trên thị trường chứng khoán (Thông tư số 96). Việc bổ sung, sửa đổi một số quy định tại các thông tư này nhằm tháo gỡ một số nút thắt quan trọng, đáp ứng các tiêu chí nâng hạng TTCK của tổ chức xếp hạng.

Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, hiện có 2 nhóm vấn đề chính đang là điểm nghẽn của tiến trình nâng hạng thị trường chứng khoán là ký quỹ trước giao dịch (pre-funding) và yêu cầu về quyền tiếp cận thông tin bình đẳng, kịp thời của nhà đầu tư nước ngoài liên quan đến công bố thông tin bằng tiếng Anh. Theo đó, để tháo gỡ vấn đề ký quỹ trước giao dịch, dự thảo Thông tư dự kiến sẽ sửa đổi, bổ sung Thông tư 120 quy định cho phép giao dịch không ký quỹ 100% tiền của nhà đầu tư tổ chức nước ngoài (NĐTTCNN), đồng thời, công ty chứng khoán (CTCK) được nhận lệnh giao dịch mua chứng khoán của khách hàng là NĐTTCNN khi tài khoản của khách hàng không đủ 100% giá trị lệnh đặt. Bên cạnh đó, dự thảo cũng quy định, CTCK thực hiện đánh giá năng lực của khách hàng để xác định mức ký quỹ theo thỏa thuận tại hợp đồng ký kết giữa CTCK và khách hàng. NĐTTCNN thực hiện ký quỹ bằng tiền và thanh toán đầy đủ đối với giao dịch mua chứng khoán. Trường hợp NĐTTCNN thiếu tiền thanh toán, CTCK nơi nhà đầu tư đặt lệnh chịu trách nhiệm thanh toán đối với phần thiếu hụt thông qua tài khoản tự doanh… CTCK thực hiện bán chứng khoán ngay khi chứng khoán về tài khoản tự doanh của mình. Chênh lệch phát sinh từ việc xử lý cho trường hợp này được thực hiện theo thỏa thuận tại hợp đồng giữa CTCK và khách hàng.

Bên cạnh đó, theo dự thảo, ngân hàng lưu ký nơi NĐTTCNN mở tài khoản lưu ký chứng khoán chịu trách nhiệm thanh toán số tiền thiếu hụt trong trường hợp xác nhận sai số dư tiền gửi của khách hàng với CTCK dẫn tới thiếu tiền thanh toán giao dịch chứng khoán. Trong trường hợp cần thiết để ổn định thị trường, UBCKNN có quyền tạm ngừng dịch vụ giao dịch không ký quỹ 100% tiền của NĐTTCNN.

Đối với điểm nghẽn đến từ việc thực hiện quy định công bố thông tin bằng tiếng Anh, dự thảo đề xuất sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 96. Theo đó, dự thảo quy định rõ, ngôn ngữ thông tin công bố trên TTCK là tiếng Việt và tiếng Anh. Các công ty đại chúng công bố thông tin bằng tiếng Anh phải bảo đảm chính xác, trung thực, thống nhất với nội dung thông tin công bố bằng tiếng Việt. Trong trường hợp có sự khác biệt hoặc có cách hiểu khác giữa thông tin bằng tiếng Việt và tiếng Anh thì thông tin bằng tiếng Việt là thông tin gốc để tham chiếu. Dự thảo cũng quy định, Sở giao dịch chứng khoán, Trung tâm Lưu ký và bù trừ chúng khoán cũng phải công bố thông tin bằng tiếng Việt và tiếng Anh.

Đáng chú ý, dự thảo đã đưa ra lộ trình để công ty đại chúng thực hiện công bố thông tin bằng tiếng Anh. UBCKNN cho biết, theo đánh giá của các tổ chức xếp hạng quốc tế, khả năng tiếp cận thông tin của nhà đầu tư nước ngoài trên thị trường Việt Nam “còn hạn chế, cần phải cải thiện”, cụ thể gồm các thông tin từ công bố từ các công ty niêm yết bằng tiếng Anh còn hạn chế. Một khảo sát thực tế trên TTCK Việt Nam cho thấy, chỉ khoảng 10% các công ty niêm yết công bố thông tin và báo cáo tài chính bằng tiếng Anh và đa phần các công ty này là các công ty có vốn hóa lớn. Chính vì vậy, một số ý kiến cho rằng, việc buộc các doanh nghiệp công bố thông tin song ngữ sẽ có tác động lớn đến các doanh nghiệp trên TTCK như tăng chi phí, tăng nhân sự, khó đáp ứng tính chính xác và kịp thời… nên ảnh hưởng đến tính tuân thủ của doanh nghiệp.

Chính vì vậy, trong đề xuất lần này, cơ quan quản lý cũng sẽ xây dựng theo hướng cân nhắc tính toán về tính phù hợp, khả thi, vừa đảm bảo mục tiêu nâng hạng, vừa đảm bảo doanh nghiệp triển khai có lộ trình. Theo đó, công ty niêm yết, công ty đại chúng quy mô lớn công bố thông tin định kỳ bằng tiếng Anh kể từ ngày 1/1/2025 và công bố thông tin bất thường theo yêu cầu bằng tiếng Anh kể từ ngày 1/1/2026. Công ty đại chúng không thuộc đối tượng quy định trên sẽ phải công bố thông tin định kỳ bằng tiếng Anh kể từ ngày 1/1/2027 và công bố thông tin bất thường, theo yêu cầu bằng tiếng Anh kể từ ngày 1/1/2028.