Sẽ tự do hóa lãi suất khi không còn “kinh tế ngầm”
Với những quy định hiện hành, theo ông, tiến trình tự do hóa lãi suất có được rộng mở?
Tư duy tích cực theo hướng tiến tới thực hiện tự do hóa lãi suất đã được thể hiện rõ khi Bộ Luật Dân sự (sửa đổi) được Quốc hội khóa 13 thông qua tại kỳ họp thứ 10 quy định, trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác liên quan có quy định khác.
Tự do hóa lãi suất là xu hướng tất yếu. Chúng ta đang xây dựng cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, rõ ràng lãi suất cũng là giá của một loại hàng hóa đặc biệt là tín dụng, do đó cũng phải tuân thủ theo quy luật thị trường.
Theo quy luật của nước ta trong những năm gần đây, quá trình tự do hóa lãi suất cũng đã được mở khá nhiều. Lúc đầu chúng ta quy định lãi suất cứng, sau này chúng ta quy định lãi suất sàn, lãi suất trần, tới khi thị trường cạnh tranh hoàn hảo không có liên kết, không có độc quyền, chúng ta sẽ tự do hóa lãi suất như các nước phát triển.
Trong tình hình hiện nay, các tổ chức tín dụng lớn với khoảng 10-15 ngân hàng hàng đầu của đất nước đang chiếm tuyệt đại đa số dư nợ cho vay của nền kinh tế, do vậy khả năng liên kết giữa các ngân hàng này dẫn đến sự khống chế lãi suất và gây bất lợi cho người gửi tiền cũng như nền kinh tế là điều cần được cân nhắc.
Với quy định về trần lãi suất trong Bộ Luật Dân sự (sửa đổi), tôi cho rằng là phù hợp và với điều kiện của nước ta là không ảnh hưởng lớn đến hoạt động của các tổ chức tín dụng.
Có ngân hàng lập luận rằng, nếu cho tự do hóa lãi suất đã không xảy ra việc lãi suất trong giai đoạn vừa rồi có lúc lên tới đỉnh 22 - 23%/năm. Ông thấy sao về ý kiến này?
Lãi suất lên cao chủ yếu là những năm 2010 - 2011 nhưng nguyên nhân đẩy lãi suất lên cao là chỉ số CPI quá cao. Năm 2011 CPI là 18,13%, do vậy lãi suất huy động theo lý thuyết phải cao hơn CPI để đảm bảo cho người gửi tiền có lãi suất thực dương. Lãi suất huy động đã cao thì lãi suất đầu ra cũng phải cao vì cần cộng cả hoạt động chi phí của ngân hàng. Khi lạm phát được kiềm chế, rõ ràng lãi suất huy động và cho vay phải giảm theo tình hình thực tiễn.
Lúc bấy giờ lãi suất của chúng ta thực hiện theo lãi suất bình quân trên thị trường liên ngân hàng nên khi lãi suất cho vay được nâng nên, lãi suất bình quân liên ngân hàng cũng tăng.
Vậy theo ông khi nào thì chúng ta có đủ điều kiện để tự do hóa lãi suất?
Tôi đã đi nhiều nước, làm việc với nhiều ngân hàng trung ương và thấy có xu hướng tự do hóa lãi suất nhưng người ta vẫn ngăn chặn tình trạng liên kết độc quyền để nâng lãi suất lên quá cao cũng như ngăn chặn tình trạng cho vay nặng lãi chứ không phải thả nổi lãi suất. Tất nhiên thực trạng cho vay nặng lãi ở các nước là khác nhau vì hệ thống tín dụng phát triển của họ rộng, thủ tục hành chính gọn nhẹ, quy định minh bạch, việc vay, trả nợ hết sức thuận lợi. Người dân có thể vay, trả nợ bằng chuyển khoản, có thể bấm điện thoại là thực hiện được điều đó. Với hệ thống ngân hàng hoạt động rộng, thuận lợi, tình trạng cho vay nặng lãi cũng có nhưng phạm vi ít.
Ở Việt Nam, nền kinh tế đang trong quá trình chuyển đổi, tình trạng cho vay nặng lãi, kinh tế ngầm, kinh tế “đen” còn lớn và phổ biến, nên tôi cho là hiện tại pháp luật cần quy định về lãi suất. Còn đến khi hệ thống ngân hàng minh bạch, rộng khắp và tình trạng cho vay nặng lãi giảm, chúng ta mới nên bỏ quy định trần lãi suất vì ở đây pháp luật không chỉ bảo vệ và tạo khung khổ pháp lý thuận lợi cho các tổ chức tín dụng mà còn bảo vệ quyền lợi cho người vay tiền mà đặc biệt là người vay tiền và đối tượng cho vay nặng lãi.
Xin cảm ơn ông!
Tin liên quan
Khuyến nghị doanh nghiệp xuất khẩu rà soát thép không gỉ sang Hàn Quốc
09:53 | 18/05/2024 Kinh tế
24/28 địa phương khu vực phía Bắc có kim ngạch xuất khẩu tăng trưởng dương
09:52 | 18/05/2024 Kinh tế
Tăng nguồn lực, hoàn thiện pháp lý cho tài chính vi mô
20:32 | 17/05/2024 Kinh tế
Ngân hàng Nhà nước quyết định thanh tra hoạt động kinh doanh vàng
19:35 | 17/05/2024 Kinh tế
Mở đường xuất khẩu sâm và sản phẩm sâm của Việt Nam
15:58 | 17/05/2024 Xuất nhập khẩu
(Infographics) 2 thị trường xuất khẩu chục tỷ đô
13:17 | 17/05/2024 Infographics
Xuất nhập khẩu biến động thế nào trong 15 ngày gần đây?
09:43 | 17/05/2024 Xuất nhập khẩu
Gỡ nút thắt hạ tầng biên giới tạo sức bật xuất khẩu hàng hóa
07:08 | 17/05/2024 Kinh tế
Điểm danh top 10 địa phương có kim ngạch xuất khẩu cao nhất cả nước
15:18 | 16/05/2024 Kinh tế
Xuất khẩu sang Hoa Kỳ tăng hơn 6 tỷ USD
15:11 | 16/05/2024 Xuất nhập khẩu
Thủy sản xuất khẩu có nhiều thuận lợi nếu Mỹ công nhận Việt Nam có nền kinh tế thị trường
09:57 | 16/05/2024 Xuất nhập khẩu
14.900 lượng vàng SJC đã được cung ứng ra thị trường qua đấu thầu
19:27 | 15/05/2024 Kinh tế
Trái cây, thủy sản… Việt Nam có lợi thế lớn tại thị trường Anh
16:13 | 15/05/2024 Kinh tế
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới
Cuộc đổi vai của 2 gã khổng lồ
Thông báo Hội nghị lần thứ chín Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII
Phát biểu của Tổng Bí thư bế mạc Hội nghị Ban Chấp hành TW Đảng khóa XIII
Đại tướng Tô Lâm được Trung ương giới thiệu để bầu giữ chức Chủ tịch nước
Doanh nghiệp chịu lỗ từ chênh lệch tỷ giá
LONGFORM: Hệ sinh thái Tài chính số- Lấy dữ liệu làm tài nguyên, lấy giải pháp đột phá làm nền tảng
16:55 | 16/04/2024 Megastory/Longform
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Cục trưởng Hải quan Khánh Hòa Nguyễn Văn Cường
22:04 | 05/04/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Đinh Ngọc Thắng
13:54 | 27/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Nam Dương Xuân Sinh
09:44 | 02/03/2024 Infographics
Ngành Hải quan: Thu ngân sách tháng 4 tăng 4,5% so với tháng 3
10:24 | 05/05/2024 Hải quan