Phòng tránh bệnh tật khi thời tiết chuyển lạnh

	Bộ Y tế hướng dẫn biện pháp phòng tránh bệnh tật mùa mưa lũ
	Bệnh nhi hô hấp tăng cao vì thời tiết
	Cha mẹ cần làm gì để phòng bệnh cho trẻ khi thời tiết chuyển lạnh?
	Khám chữa bệnh từ xa: Nhiều ca bệnh phức tạp được cấp cứu kịp thời
	“Sống khỏe” trong mùa dịch nhờ thói quen tiết kiệm

Người cao tuổi đang chờ khám tại BV Đa khoa Mộc Châu, Sơn La. Ảnh: DN

Tăng các ca bệnh nặng

Với người cao tuổi, sức đề kháng và hệ miễn dịch suy giảm nên khi thời tiết thay đổi rất dễ bị nhiễm vi khuẩn, virus gây viêm phổi cấp. Bên cạnh đó do thời tiết nóng, lạnh đột ngột, nhiệt độ chênh lệch giữa ngày và đêm, khiến cơ thể không kịp thích ứng sẽ xuất hiện hoặc tái phát các bệnh về đường hô hấp (viêm họng, mũi, viêm xoang, viêm phế quản, giãn phế quản, khí phế thũng), đặc biệt là bệnh hen suyễn và bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính.

Thời tiết lạnh và hanh khô mùa đông khiến da mất nước, giảm tiết mồ hôi và chất bã, đóng vảy. Vì vậy, mùa đông, người cao tuổi thường dễ bị khô da, nứt nẻ kèm theo ngứa có khi rất dữ dội, thậm chí còn dẫn đến tình trạng xuất huyết dưới da.

Theo TS. Chu Thị Hạnh, Phó Giám đốc Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai, thời tiết lạnh là yếu tố thuận lợi làm gia tăng đợt kịch phát của bệnh nhân hen phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.

Tại Trung tâm Hô hấp, mỗi năm tiếp nhận khoảng 7.000 bệnh nhân mắc bệnh liên quan đến đường hô hấp nhập viện, trong đó có khoảng 30% bệnh nhân phổi tắc nghẽn mạn tính. “Trời lạnh, có những ngày tiếp nhận tới 15-20 bệnh nhân phổi tắc nghẽn mạn tính nhập viện và đa phần là những cơn kịch phát diễn biến nặng, phải thở máy”, TS. Hạnh cho biết thêm.

Nhiệt độ giảm mạnh còn là nguyên nhân khiến bệnh đột quỵ gia tăng. Qua thống kê Bệnh viện Bạch Mai, chỉ trong 20 ngày từ cuối tháng 11 đến giữa tháng 12/2020 Trung tâm tiếp nhận 750 ca đột quỵ, trong đó nhiều ca nặng, tiên lượng xấu.

Còn tại Bệnh viện Thanh Nhàn, trung bình số bệnh nhân nhập viện vì đột quỵ vào mùa lạnh tăng khoảng 15-30%. Bác sỹ Đoàn Thị Anh Đào, Trưởng khoa Nội tổng hợp, Bệnh viện Thanh Nhàn cho hay, ngoài nguy cơ đột quỵ, một số bệnh về tim mạch ở người cao tuổi cũng sẽ gia tăng mỗi khi mùa đông đến, trong đó cần đặc biệt lưu ý bệnh tăng huyết áp kịch phát mỗi khi lạnh đột ngột do mặc không đủ ấm, phòng ngủ không kín gió, chăn, đệm không đủ chống rét, tắm nước lạnh.

Khi nhiệt độ xuống thấp cũng làm cho các bệnh về xương khớp ở người cao tuổi gia tăng hoặc tái phát như thoái hóa, đau và xơ cứng khớp gối, khớp bàn tay, cổ tay, khớp cột sống thắt lưng. Thoái hóa khớp và cứng khớp vào mùa đông giá rét làm cho người bệnh khó vận động, đau nhức, giấc ngủ không yên, vì vậy sẽ ảnh hưởng lớn đến sức khỏe.

"Một số bệnh về đường tiêu hóa như dạ dày, viêm đại tràng mãn tính, viêm đại tràng co thắt (hội chứng ruột kích thích) cũng là những bệnh khi giá lạnh thì xuất hiện hoặc tái phát làm ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe người già”, chuyên gia cho hay.

Phòng hơn chống

Để phòng tránh nguy cơ mắc bệnh khi thời tiết chuyển lạnh, bác sỹ Vũ Văn Thành, Trưởng khoa Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, Bệnh viện Phổi Trung ương khuyến cáo người cao tuổi cần mặc đủ ấm ngay cả khi ở nhà. Phòng ở phải đảm bảo thông thoáng nhưng ấm và tránh bị gió lùa. Cửa ra vào, cửa sổ nên có rèm hoặc kính che bớt gió nếu phải mở ra đóng vào nhiều. Mùa lạnh nếu có thể, nên lắp lò sưởi hoặc sử dụng bóng điện đỏ cho ấm. Chú ý không đưa bếp than tổ ong hoặc than củi vào sưởi rồi đóng kín cửa sẽ gây ngộ độc khí CO, một loại khí độc gây tử vong cao.

Với người cao tuổi cần tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột. Nếu không có việc cần thiết, nên tránh đi ra ngoài trời lạnh. Người già ban đêm hay thức dậy do khó ngủ hoặc do chứng tiểu đêm. Nếu không có nhà vệ sinh trong nhà, nên dậy trước, mặc đủ ấm, mở cửa từ từ cho quen với nhiệt độ thấp bên ngoài sau đó mới ra. Nếu dậy sớm tập thể dục hoặc có việc phải đi ra ngoài cũng làm như vậy. Nhiều trường hợp do thay đổi nhiệt độ quá nhanh, cơ thể người già không đáp ứng kịp dẫn đến tai biến mạch não, nhồi máu cơ tim… hết sức nguy hiểm.

Với chế độ dinh dưỡng, các chuyên gia khuyến cáo người cao tuổi cần có chế độ ăn đủ chất như đường, protein, đặc biệt là mỡ giúp cho cơ thể có cơ chất để sinh năng lượng chống rét. Mùa lạnh có thể ăn nhiều hơn mùa hè do cơ thể phải tiêu tốn calorie nhiều hơn để bù lại lượng nhiệt mất ra môi trường. Nên ăn thức ăn nấu chín kỹ, mềm, dễ tiêu, số lượng ít nhưng chất lượng phải đảm bảo như súp, cháo thịt, các món hầm…

Bác sỹ Nguyễn Văn Tiến, Viện Dinh dưỡng cho hay, người cao tuổi nên chia thành nhiều bữa nhỏ, không nên dồn ép vào 1-2 bữa trong ngày sẽ làm cơ thể người già khó hấp thu. Buổi sáng và trưa nên ăn thức ăn giàu calorie và bữa tối ăn nhẹ nhàng hơn kèm theo chút hoa quả. Tránh ăn quá no, uống quá nhiều vào bữa tối vì có thể là nguyên nhân mất ngủ do đầy bụng chướng hơi, do đi tiểu nhiều. Tuyệt đối không dùng rượu để "chống rét" vì rượu gây giãn mạch, khi ra ngoài lạnh rất nguy hiểm.

Một yếu tố quan trọng giúp người cao tuổi nâng cao sức đề kháng, tránh bệnh tật là tập luyện đều đặn giúp cho cơ thể giữ được khối lượng cơ, cơ không bị teo, nhão; giúp cho khí huyết lưu thông, tinh thần sảng khoái; củng cố và tăng cường sự hoạt động của hệ tim mạch, hô hấp; giảm đường huyết; giảm mỡ máu; ăn uống chóng tiêu và giúp cho cơ thể tăng khả năng chịu lạnh.

“Khi tập thể dục cũng phải chọn chỗ kín gió, ấm áp, thậm chí có thể tập ngay trong nhà khi thời tiết quá lạnh. Khi tập thể dục, đi bộ, chạy, chơi cầu lông… nên mặc áo khoác, khởi động kỹ cho người ấm lên sau đó mới bỏ áo ngoài và tập luyện. Người già nên chú ý chỉ tập luyện sao cho vừa sức và không nên cố tập khi thời tiết quá lạnh”, bác sỹ Thành khuyến cáo.