Phía sau băng tuyết

Trâu chết tại Sa Pa bởi lạnh do băng tuyết rơi dày. Ảnh: Quỳnh Trang– TTXVN.

Những ngày cuối tháng 1-2016, đợt rét lịch sử ở miền Bắc khiến nhiều nơi: Hà Nội, Quảng Ninh, Nghệ An... lần đầu có băng tuyết.

Băng tuyết tạo những hình ảnh lạ, và nhiều người, nhất là giới trẻ thích thú chiêm ngưỡng. Báo chí đưa tin có nhóm bạn từ miền Nam háo hức ra Bắc để trải nghiệm nhưng đến nơi rét quá lại... về. Một số công ty lữ hành đã có nhiều đoàn khách đi vùng Tây Bắc để hưởng thụ sản phẩm “du lịch băng tuyết”. Nhiều bài báo đã có những dòng tít như “hình ảnh tuyết đẹp như châu Âu”, “những hình ảnh tuyệt đẹp ở Sapa”...

Trong cái rét hiếm có, mạng xã hội tràn ngập những bức ảnh đẹp của nhiều bạn trẻ vui tươi, hào hứng vì có dịp đến và chứng kiến những nơi có băng tuyết. Trong khi số ít người có điều kiện được vui chơi, trải nghiệm có ảnh đẹp ngập tràn trên mạng xã hội như vậy thì số đông người dân bản địa nghèo khó rét đến tím tái, xót đau đến cắt ruột vì tài sản, hoa màu bị mất mát.

Cái rét đậm, rét hại đã làm hơn 7.600 gia súc bị chết (tính đến ngày 27-1), hàng chục ngàn ha rau màu bị thiệt hại, đời sống bị đảo lộn. Có đoạn phim được ghi lại hình ảnh một số người dân tay chân run lập cập đứng bán thịt con trâu của gia đình vừa bị chết rét. Người mua thịt thì vắng vẻ chỉ cái giá rét là đầy ắp xung quanh. Với họ, rét ngoài trời thì một, rét trong lòng lại là mười bởi con trâu vốn là tài sản lớn nhất của không ít gia đình ở vùng núi khó khăn.

Khi băng tuyết phủ xuống mặt đất cũng là lúc chúng ta nhìn thấy rõ hơn cuộc sống khó khăn của đồng bào miền núi phía Bắc. Không hiếm cảnh những em bé ăn mặc phong phanh, để truồng, chân đất đứng trên băng tuyết. Những căn nhà phần lớn là nhà tre, gỗ, đất ở vùng khó khăn này không thể che ấm được những chủ nhân của nó. Ở nhiều bản làng, còn đó những điểm trường vẫn còn tạm bợ, với cái rét thấu xương thấu thịt thì việc trẻ em chịu được những cơn gió lùa còn khó chứ chưa nói đến việc thu nạp kiến thức. Theo một đánh giá của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, tỉ lệ nghèo tại vùng núi phía Bắc, nhất là khu vực cực Bắc và biên giới Tây Bắc, là cao nhất, dù đo lường theo bất kỳ 5 chỉ số nào (trong một cuộc điều tra gần đây).

Không chỉ thích thú với băng tuyết, nhiều tổ chức, nhóm người đã có những hành động giúp đỡ thiết thực với đồng bào khó khăn khi lên vùng giá rét. Đó là những chuyến xe mang quần áo ấm, đồ dùng học tập, thực phẩm mang tặng người nghèo khó.

Ở khía cạnh khác, những năm qua nhiều chương trình, chính sách phát triển khu vực dân tộc và miền núi đã được Đảng và Nhà nước chú trọng. Dù vậy, đồng bào miền núi vẫn cần những quyết sách lớn hơn nữa, thiết thực hơn nữa để nâng cao đời sống kinh tế, văn hóa, để khi những đợt rét đậm có tràn về chúng ta có thể hào hứng trải nghiệm với băng tuyết, và những trẻ em bản địa trong váy áo ấm áp, những người dân không còn lo lắng thiếu đói sau khi lớp băng tan.