P5+1 và Iran vẫn phải chạy đua với thời gian
Đúng như dự đoán trước đó, nhóm P5+1 gồm 5 nước thường trực Hội đồng Bảo an LHQ là Pháp, Anh, Mỹ, Trung Quốc và Nga cùng với Đức chỉ có thể thống nhất với Iran rằng thỏa thuận tạm thời sẽ được gia hạn thêm 4 tháng để các bên tìm ra lối thoát bằng ý chí chính trị. Thực tế cho thấy nhóm P5+1 và Iran cũng đã đạt được một số tiến bộ nhất định trong quá trình đàm phán nhưng không thể hàn gắn được bất đồng về quy mô hoạt động làm giàu urani và thời hạn áp đặt các biện pháp kiểm soát. Đó là trở ngại lớn nhất ngăn cản các bên hướng đến một thỏa thuận lâu dài.
Các vòng đàm phán chính thức giữa Iran với 6 nước lớn gần đây cũng đã sôi nổi hơn khi nhiều phương án được đưa ra để thảo luận. Sau khi thông báo về việc kéo dài thỏa thuận tạm thời thêm 4 tháng nữa, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cho rằng vòng đàm phán này "đã đạt được tiến triển", nhưng vẫn còn "tồn tại bất đồng lớn". Còn Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif khẳng định sự cần thiết phải tiếp tục các vòng đàm phán tiếp theo.
Tại vòng đàm phán vừa qua ở Geneva (Thụy Sĩ), Iran đề xuất phương án chuyển đổi nhà máy làm giàu urani mang tên Fordow thành cơ sở nghiên cứu hoặc phòng thí nghiệm. Nhà máy này nằm dưới lòng đất (khoảng 80 mét), sản xuất phần lớn lượng urani được làm giàu ở mức 20% của Iran. Tehran cũng sẵn sàng di chuyển 3.000 máy li tâm lắp đặt tại đây, đồng thời thiết kế lại lò phản ứng Arak để nó chỉ có thể sản xuất khoảng 1kg plutoni/năm, thấp hơn nhiều so với công suất 8-12kg/năm như thiết kế ban đầu. Ông Kerry cho biết các nhà đàm phán khẳng định rằng bất cứ giải pháp lâu dài và toàn diện nào cũng phải gắn với những biện pháp giám sát và kiểm tra kỹ càng. Đó là điều mà phía Iran cũng sẵn sàng thực hiện nhằm củng cố lòng tin.
Bất đồng chủ yếu giữa các bên vẫn là quy mô của chương trình làm giàu mà phía Iran có thể được tiếp tục triển khai. Trong thỏa thuận tạm thời, nhóm P5+1 cũng thừa nhận rằng Iran không thể từ bỏ chương trình làm giàu sau nhiều năm đầu tư tiền của. Tuy nhiên, họ sẽ phải tìm ra biện pháp để hạn chế chương trình này chỉ để phục vụ mục đích dân sự (sản xuất điện hạt nhân), trong đó có phương án giảm khả năng làm giàu hạt nhân của Iran còn khoảng 2000 máy li tâm thế hệ đầu tiên (IR-1) hoặc sẽ niêm phong toàn bộ các máy li tâm trong một khoảng thời gian nhất định.
Các nhà đàm phán sẽ phải trở về nước để nghiên cứu về những điểm có thể thỏa hiệp. Tuy nhiên, ở Iran lúc này, dư luận tỏ ra chán nản trước những đòi hỏi của phương Tây vốn được cho là "quá vô lý". Người Iran từng tin rằng họ sẽ đạt được thỏa thuận sau những vòng đàm phán vừa qua để giảm bớt sức ép cấm vận của phương Tây, từ đó giúp Chính phủ mới khôi phục nền kinh tế. Nếu người dân Iran không còn bất cứ hy vọng nào, thì cả Tổng thống Hassan Rouhani và phương Tây sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng.
Tại Washington DC, một số ý kiến đã đề cập tới việc bổ sung thêm các biện pháp trừng phạt nhằm vào Iran. Thực tế này chứng tỏ các nghị sỹ Mỹ cũng bắt đầu mất kiên nhẫn với tiến trình đàm phán. Giả sử tại cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ ở Mỹ vào tháng 11 tới đảng Cộng hòa giành chiến thắng, lúc đó quan hệ giữa Mỹ và Iran sẽ khó tránh khỏi căng thẳng khi lệnh trừng phạt mới được thông qua. Đây chính là lý do giải thích tại sao cả P5+1 và Iran đang phải chạy đua với thời gian dù triển vọng đàm phán rất mờ mịt.
Tin liên quan
Liên hợp quốc nâng dự báo triển vọng kinh tế toàn cầu năm 2024
09:44 | 17/05/2024 Nhìn ra thế giới
Triển vọng ổn định tài chính của Eurozone đã cải thiện nhưng vẫn mong manh
09:43 | 17/05/2024 Nhìn ra thế giới
Cầu nối vững chắc góp phần ổn định trật tự thế giới
07:45 | 17/05/2024 Nhìn ra thế giới
WCO thúc đẩy hiện đại hoá các chương trình AEO
20:00 | 16/05/2024 Hải quan thế giới
Iran kết nối hệ thống hải quan quốc gia với Hệ thống eTIR quốc tế
09:26 | 16/05/2024 Hải quan thế giới
Cuba sẵn sàng đối thoại bình đẳng với Mỹ
08:22 | 16/05/2024 Nhìn ra thế giới
Singapore tiếp tục dẫn đầu thế giới về chính phủ hiệu quả
08:22 | 16/05/2024 Nhìn ra thế giới
Nga, Trung hướng tới quan hệ đối tác toàn diện và hợp tác chiến lược chặt chẽ
09:26 | 15/05/2024 Nhìn ra thế giới
Khối nợ trên thị trường tài chính tư nhân ngày càng “phồng to”
08:18 | 15/05/2024 Nhìn ra thế giới
Rào cản bủa vây TikTok
07:36 | 15/05/2024 Nhìn ra thế giới
Việt Nam ủng hộ nghị quyết Đại hội đồng về vấn đề thành viên LHQ của Palestine
09:47 | 14/05/2024 Nhìn ra thế giới
Mỹ-Trung lên kế hoạch đối thoại liên chính phủ về trí tuệ nhân tạo
09:44 | 14/05/2024 Nhìn ra thế giới
ASEAN-Ấn Độ rà soát AITIGA nhằm tạo thuận lợi hơn cho thương mại khu vực
14:32 | 13/05/2024 Nhìn ra thế giới
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới
Doanh nghiệp chịu lỗ từ chênh lệch tỷ giá
Khuyến nghị doanh nghiệp xuất khẩu rà soát thép không gỉ sang Hàn Quốc
Ra mắt hệ thống thanh toán EMV Open-loop trên xe buýt tại TPHCM
24/28 địa phương khu vực phía Bắc có kim ngạch xuất khẩu tăng trưởng dương
Hải quan - Cảnh sát biển bắt giữ tàu vận chuyển 90.000 lít dầu DO trái phép
LONGFORM: Hệ sinh thái Tài chính số- Lấy dữ liệu làm tài nguyên, lấy giải pháp đột phá làm nền tảng
16:55 | 16/04/2024 Megastory/Longform
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Cục trưởng Hải quan Khánh Hòa Nguyễn Văn Cường
22:04 | 05/04/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Đinh Ngọc Thắng
13:54 | 27/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Nam Dương Xuân Sinh
09:44 | 02/03/2024 Infographics
Ngành Hải quan: Thu ngân sách tháng 4 tăng 4,5% so với tháng 3
10:24 | 05/05/2024 Hải quan