Nhìn lại 10 năm phát triển thị trường trái phiếu Chính phủ

	Kho bạc Nhà nước hoàn thành 76,7% kế hoạch phát hành trái phiếu chính phủ năm 2019
	Huy động trái phiếu chính phủ đã đạt 71,4% kế hoạch năm 2019
	Lãi suất trúng thầu trái phiếu chính phủ có xu hướng giảm dần

Toàn cảnh Hội nghị.

Giữ vai trò then chốt trong phát triển thị trường vốn

Phát biểu tại Hội nghị, bà Phạm Thị Thu Hiền, Vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và Tổ chức tài chính (Bộ Tài chính) cho biết, ngày 24/9/2009, thị trường trái phiếu Chính phủ chuyên biệt chính thức khai trương và đi vào hoạt động, theo đó tập trung toàn bộ hoạt động đấu thầu phát hành, giao dịch trái phiếu tại Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội nhằm đáp ứng yêu cầu huy động vốn cho đầu tư phát triển, góp phần hoàn thiện cấu trúc của thị trường vốn, thị trường tài chính Việt Nam.

“Đến nay, sau 10 năm hoạt động, thị trường trái phiếu Chính phủ đã có sự phát triển cả về quy mô và tính thanh khoản, đóng vai trò then chốt để phát triển thị trường vốn, thị trường trái phiếu. Hoạt động của thị trường trái phiếu Chính phủ đã được chuẩn hóa theo thông lệ quốc tế từ khâu công bố kế hoạch phát hành, sản phẩm hàng hóa, phương thức và quy trình phát hành đến đăng ký, lưu ký, niêm yết, giao dịch trên thị trường thứ cấp”, bà Phạm Thị Thu Hiền khẳng định.

Minh chứng cho điều này, đại diện Bộ Tài chính cho biết, quy mô thị trường trái phiếu Chính phủ đến hết tháng 11/2019 bằng 25,1% GDP năm 2019, gấp 12 lần so với năm 2009. Khối lượng giao dịch bình quân phiên trong 11 tháng đầu năm 2019 đạt 9.000 tỷ đồng/phiên, tăng 24 lần so với năm 2009, bằng 0,9% dư nợ trái phiếu niêm yết. Thị trường trái phiếu Chính phủ Việt Nam đạt tốc độ tăng trưởng bình quân 27%/năm trong thập kỷ vừa qua là mức tăng cao nhất trong các nền kinh tế mới nổi tại khu vực Đông Á.

Bà Phạm Thị Thu Hiền cho biết, trong 10 năm qua, thị trường trái phiếu Chính phủ Việt Nam đã đạt được các kết quả nổi bật.

“Hai thế hệ chính sách hướng dẫn Luật Quản lý nợ công và Luật Ngân sách Nhà nước đã được ban hành tạo ra nền tảng pháp lý quan trọng cho hoạt động của thị trường sơ cấp, thứ cấp trái phiếu Chính phủ cũng như hoạt động tái cơ cấu danh mục nợ trái phiếu Chính phủ theo hướng bền vững. Đặc biệt, sau khi Luật Quản lý nợ công năm 2017 được ban hành, toàn bộ khung pháp lý hướng dẫn về hoạt động phát hành, giao dịch trái phiếu Chính phủ đã tiếp tục được cải cách, theo đó đã đổi mới quy trình phát hành trái phiếu Chính phủ theo phương thức đấu thầu và bảo lãnh phát hành theo thông lệ quốc tế. Từ đó tạo dựng cơ sở pháp lý cho việc phát triển các sản phẩm mới. Đồng thời cải tiến hoạt động của thị trường thứ cấp”.

Đặc biệt, thị trường trái phiếu Chính phủ đã ngày càng trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn có hiệu quả cho ngân sách nhà nước, công tác phát hành trái phiếu Chính phủ đã gắn với tái cơ cấu nợ Chính phủ theo hướng bền vững.

Hơn nữa, sản phẩm trái phiếu Chính phủ được phát triển ngày càng đa dạng, là công cụ đầu tư an toàn, hiệu quả cho mọi loại hình nhà đầu tư. Trên thị trường trái phiếu Chính phủ, đã xuất hiện nhiều nhà đầu tư mới bên cạnh các ngân hàng thương mại.

Trở thành công cụ đầu tư an toàn, hiệu quả

Theo Vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và Tổ chức tài chính, trong các năm tiếp theo, đặc biệt là giai đoạn 2021-2025, mục tiêu đặt ra là phát triển thị trường trái phiếu Chính phủ để làm nền tảng cho sự phát triển của thị trường trái phiếu và thị trường tài chính; trái phiếu Chính phủ trở thành công cụ đầu tư an toàn, hiệu quả, có tính thanh khoản cao cho các ngân hàng thương mại, hệ thống bảo hiểm, các loại hình quỹ đầu tư và nhà đầu tư nước ngoài.

Để đạt được mục tiêu này, đối với thị trường sơ cấp, cần gắn kết giữa công tác huy động vốn trái phiếu Chính phủ với điều hành ngân sách nhà nước và quản lý ngân quỹ; xác định cụ thể khối lượng huy động vốn hàng năm, công bố công khai lịch biểu, khối lượng, kỳ hạn phát hành trái phiếu chi tiết theo hàng quý để nhà đầu tư chủ động bố trí nguồn vốn tham gia.

Riêng đối với thị trường thứ cấp, đại diện Bộ Tài chính cho rằng, cần tiếp tục cải tiến mô hình tổ chức thị trường và hệ thống giao dịch, rút ngắn hơn nữa quy trình từ khâu phát hành đến đăng ký, lưu ký, niêm yết, giao dịch và thanh toán trái phiếu phù hợp với định hướng phát triển công nghệ 4.0 để tăng thanh khoản trên thị trường thứ cấp.

Đặc biệt, một mục tiêu quan trọng khác là phải phát triển đa dạng hệ thống nhà đầu tư trên thị trường trái phiếu Chính phủ, ưu tiên phát triển nhà đầu tư dài hạn. Rà soát cơ chế, chính sách để phát triển các Quỹ đầu tư trái phiếu, hệ thống quỹ hưu trí tự nguyện; đổi mới cơ chế đầu tư của Bảo hiểm xã hội Việt Nam theo hướng ngày càng chuyên nghiệp.

Cuối cùng, bà Phạm Thị Thu Hiền khẳng định: “Tiếp nối những kết quả đã được, trong thời gian tới, chúng ta sẽ tích cực tham gia các chương trình, diễn đàn hợp tác quốc tế và khu vực như ASEAN, ASEAN +3, Diễn đàn thị trường trái phiếu các nước mới nổi, thị trường trái phiếu xanh để hợp tác trong phát triển thị trường trái phiếu nói chung, thị trường trái phiếu Chính phủ nói riêng. Tăng cường hợp tác với các tổ chức quốc tế như: Ngân hàng thế giới, Ngân hàng phát triển Châu Á, Đại sứ quán Anh, Cơ quan hợp tác phát triển Đức, Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản, Ban thư ký kinh tế Thụy Sỹ để học tập kinh nghiệm, chia sẻ thông tin nhằm tiếp cận với các chuẩn mực và thông lệ quốc tế”.