Nhiều thủ đoạn tinh vi gian lận hoàn thuế giá trị gia tăng

	Tổng cục Thuế chỉ đạo một loạt biện pháp mạnh tay nhằm chống gian lận hoàn thuế giá trị gia tăng
	Ngăn chặn gian lận hoàn thuế giá trị gia tăng
	Quyết tâm ngăn chặn hành vi gian lận hoàn thuế giá trị gia tăng

Ông Vũ Mạnh Cường, Vụ trưởng Vụ Thanh tra kiểm tra, Tổng cục Thuế.

Thời gian qua, thực hiện chỉ đạo của Bộ Tài chính, ngành Thuế đã phối hợp chặt chẽ với các ban ngành liên quan trong việc thực hiện phòng chống gian lận hoàn thuế GTGT, góp phần tích cực chống thất thu ngân sách nhà nước. Xin ông cho biết kết quả thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra sau hoàn thuế từ đầu năm đến nay?

Trong 8 tháng đầu năm 2022, toàn ngành Thuế thực hiện được 4.646 cuộc thanh tra, kiểm tra sau hoàn thuế GTGT, tương ứng với tổng số tiền hoàn là 29.643,8 tỷ đồng. Tổng số thuế truy hoàn và phạt là 414,3 tỷ đồng (trong đó: số thuế truy hoàn là 321,9 tỷ đồng, phạt là 92,4 tỷ đồng).

Ông có thể chỉ ra một số thủ đoạn, hành vi điển hình mà các đối tượng đã thực hiện gian lận trong hoàn thuế?

Để khuyến khích các doanh nghiệp phát triển và tạo sự bình đẳng giữa các doanh nghiệp, chính sách về quản lý thuế trao cho người nộp thuế quyền tự khai, tự nộp, tự đăng ký, phát hành, sử dụng hóa đơn GTGT;... Đây là cơ chế ưu việt trong quản lý thuế.

Tuy nhiên, vẫn còn một số bộ phận không nhỏ tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân đã thực hiện các hành vi vi phạm về hoàn thuế GTGT nhằm chiếm đoạt tiền hoàn thuế của ngân sách nhà nước.

Qua quá trình quản lý thuế, thanh tra, kiểm tra hoàn thuế, Tổng cục Thuế nhận thấy, thủ đoạn, hành vi của các đối tượng gian lận hoàn thuế chủ yếu xảy ra tại khâu trung gian (F1, F2) mua bán hàng hóa. Các doanh nghiệp trong khâu trung gian sau khi xuất hóa đơn cho doanh nghiệp F1 thì tạm dừng kinh doanh hoặc bỏ trốn, việc kê khai doanh thu và thuế giữa các doanh nghiệp trung gian không khớp đúng, doanh nghiệp bán (F2) kê khai doanh thu nhỏ nhưng doanh nghiệp mua (F1) kê khai khấu trừ lớn; việc thanh toán qua ngân hàng được cục thuế xác minh thì thanh toán tiền đều được thực hiện qua ngân hàng, tuy nhiên, việc thanh toán tiền hàng và rút tiền từ ngân hàng đều diễn ra trong cùng 1 ngày và cùng tên một người rút tiền.

Ngoài ra, có trường hợp doanh nghiệp hoàn thuế GTGT sử dụng hóa đơn bất hợp pháp (mua của các doanh nghiệp không có hoạt động sản xuất kinh doanh) hoặc sử dụng hóa đơn của các doanh nghiệp bỏ địa chỉ kinh doanh, thay đổi trạng thái hoạt động liên tục tại nhiều địa phương khác nhau để kê khai khấu trừ thuế GTGT đầu vào và lập hồ sơ xin hoàn thuế GTGT.

Cũng có trường hợp doanh nghiệp hoàn thuế lập chứng từ, hồ sơ xin hoàn thuế nhưng không có hàng hóa mua vào, không có kho hàng bến bãi, không có phương tiện vận chuyển, mua hóa đơn để hợp thức hóa đầu vào hoặc sử dụng hóa đơn của các doanh nghiệp bỏ địa chỉ kinh doanh (từ 1/7/2022 trở về trước).

Hay như việc các doanh nghiệp có hàng hóa nhập khẩu là linh kiện điện tử nâng khống giá trị lô hàng xuất khẩu, khi nhập khẩu các doanh nghiệp nhập khẩu khai báo giá trị nhập khẩu rất thấp, nhưng khi doanh nghiệp khác xuất khẩu thì khai báo giá trị rất cao so với giá nhập khẩu và chênh lệch nhau trên 50 lần, nguồn gốc hàng hóa thì không rõ ràng...

Và có tình trạng các doanh nghiệp kinh doanh mặt hàng nông sản, thu mua nguyên liệu tại các cơ sở kinh doanh trong nước rồi xuất khẩu nông sản qua các cửa khẩu biên giới sang Trung Quốc, Lào, Campuchia... Khi cơ quan Thuế Việt Nam thực hiện xác minh hóa đơn với cơ quan Thuế nước ngoài theo Hiệp định tránh đánh thuế hai lần để thu thập thông tin củng cố hồ sơ hoàn thuế, thì cơ quan Thuế nước ngoài trả lời không có thông tin người nộp thuế, không liên lạc được và không tìm thấy địa chỉ trụ sở của các cá nhân và doanh nghiệp mua hàng nhập khẩu cần xác minh phía bên nước ngoài...

Trong thời gian qua, ngành Thuế đã kiểm tra và phát hiện nhiều trường hợp vi phạm về hoàn thuế, thu hồi nhiều tỷ đồng tiền hoàn thuế GTGT vào ngân sách nhà nước. Điển hình là một số trường hợp gian lận hoàn thuế trong thời gian gần đây, tổng số tiền thu hồi hoàn vào ngân sách nhà nước và tiền chậm nộp là 278,36 tỷ đồng. Cơ quan Thuế đã chuyển những hồ sơ này sang cơ quan Công an theo quy định của pháp luật.

Để tiếp tục phòng chống gian lận hoàn thuế GTGT, ngành Thuế sẽ có những giải pháp cụ thể nào để phòng ngừa và đấu tranh các hành vi gian lận, trục lợi trong hoàn thuế GTGT thông qua việc thanh tra, kiểm tra?

Thời gian tới, ngành Thuế tiếp tục thực hiện các biện pháp tuyên truyền, phổ biến pháp luật thuế về hoàn thuế trên các phương tiện thông tin đại chúng và tính tuân thủ nhằm nâng cao ý thức của người nộp thuế; phối hợp với các cơ quan có liên quan để thu hồi số thuế truy hoàn vào ngân sách nhà nước.

Đặc biệt, ngành Thuế đã xây dựng và triển khai hệ thống quản lý hóa đơn điện tử. Từ 1/7/2022, hoá đơn điện tử đã được triển khai tới 100% doanh nghiệp, tổ chức và hộ, cá nhân kinh doanh theo phương pháp kê khai, đảm bảo theo quy định tại Luật Quản lý thuế. Việc quản lý hóa đơn điện tử một cách chặt chẽ, kiểm soát thông tin về tình hình hoàn thuế GTGT của doanh nghiệp, góp phần chống thất thu trong hoàn thuế GTGT.

Ngành Thuế cũng sẽ tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hoàn thuế GTGT và giám sát chặt chẽ công tác quản lý hoàn thuế, đặc biệt là đối với một số nhóm mặt hàng có rủi ro cao, qua đó thu thập thông tin và tổng hợp các dấu hiệu rủi ro phát sinh trong hoàn thuế GTGT. Xây dựng và triển khai hệ thống ứng dụng hỗ trợ theo dõi kết quả xác minh hóa đơn tại cơ quan Thuế (cho phép cơ quan Thuế thực hiện gửi và trả lời phiếu yêu cầu xác minh hóa đơn trong toàn Ngành); đẩy nhanh thời gian xác minh và tập trung thông tin làm cơ sở xác minh nguồn gốc hàng hóa.

Riêng đối với công tác phối hợp, Tổng cục Thuế sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan như: cơ quan Ngân hàng, cơ quan Hải quan, cơ quan Công an, chính quyền địa phương, cơ quan Thuế nước bạn... để thực hiện các biện pháp kiểm tra xác minh các giao dịch phát sinh trên hồ sơ hoàn thuế.

Đáng chú ý, cơ quan Thuế sẽ phối hợp chặt chẽ với cơ quan Hải quan trong công tác trao đổi thông tin, dữ liệu về thuế, hải quan theo Quy chế phối hợp ban hành kèm theo Quyết định số 2413/QĐ-TCT theo hướng điện tử hóa tối đa các bước trao đổi thông tin, dữ liệu. Đồng thời sẽ hỗ trợ xác minh hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp hoàn thuế và cung cấp danh sách các doanh nghiệp có mặt hàng xuất khẩu rủi ro cao để rà soát và kiểm tra chặt chẽ trong quá trình kiểm tra hồ sơ hoàn thuế.... Tiếp tục xây dựng và nâng cấp hệ thống tra cứu tờ khai hải quan làm cơ sở đối chiếu, xác minh tờ khai hải quan, xác minh hồ sơ hoàn thuế.

Xin cảm ơn ông!