Nhiều giải pháp chống thất thu thuế giao dịch bất động sản

	Tăng cường chống thất thu thuế từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản
	Sàn giao dịch nợ VAMC chính thức đi vào hoạt động
	Thu thuế cho thuê bất động sản: Tạo sự công bằng cho người nộp thuế

Ảnh minh họa: ST

Giao dịch bất động sản phải qua ngân hàng?

Tại đề án "Tăng cường quản lý thuế và chống thất thu thuế đối với hoạt động kinh doanh bất động sản" đang được xây dựng, Tổng cục Thuế đã đề xuất biện pháp chỉ thanh toán qua ngân hàng và không dùng tiền mặt trong hoạt động kinh doanh bất động sản. Biện pháp này nhằm kiểm soát dòng tiền trong giao dịch bất động sản, làm cơ sở căn cứ tính thuế, thực hiện công tác chống thất thu ngân sách nhà nước và bảo đảm an toàn, minh bạch cho cả người mua lẫn người bán.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) đồng tình với đề xuất này của Tổng cục Thuế, cho rằng, hiện thị trường bất động sản nước ta vẫn còn thói quen thanh toán bằng tiền mặt (vàng, ngoại tệ) mà chưa coi trọng việc thanh toán qua ngân hàng, nên chưa đảm bảo được tính minh bạch, thậm chí có trường hợp giá mua bán, giá thuê ghi trong hợp đồng thấp hơn giá giao dịch thật nên chưa đảm bảo được quyền và lợi ích hợp pháp của các bên khi có tranh chấp, hoặc có thể làm cho ngân sách nhà nước bị thất thu và chưa góp phần phòng, chống rửa tiền trong lĩnh vực bất động sản.

Trong khi đó, hiện Luật Kinh doanh bất động sản 2014 chưa quy định việc thanh toán trong giao dịch kinh doanh bất động sản phải qua ngân hàng để làm tăng tính minh bạch của thị trường bất động sản, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên, chống thất thu ngân sách nhà nước và góp phần phòng, chống rửa tiền trong lĩnh vực bất động sản.

Ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam cho rằng, rất cần quy định bắt buộc phải thanh toán qua ngân hàng với các giao dịch nhà đất. Việc này sẽ giúp chống thất thu thuế, chống rửa tiền, đồng thời tạo minh bạch cho thị trường. Từ đó cũng có thể góp phần hạn chế tình trạng thổi giá, lũng đoạn gây bất ổn cho thị trường bất động sản như thời gian qua.

Song song đó phải tuyên truyền cho người dân về các lợi ích khi thực hiện giải pháp này, đồng thời phải áp dụng đồng bộ với các quy định liên quan. Chẳng hạn như nếu để áp dụng quy định lựa chọn đóng thuế thu nhập cá nhân khi bán bất động sản là 2% trên lợi nhuận nhiều người sẽ thực hiện thanh toán qua ngân hàng để có chứng từ đầy đủ. Bởi có nhiều người khi cần thiết vẫn phải bán lỗ bất động sản đã mua, nhất là căn hộ. Nhưng nếu cứ áp họ phải đóng thuế theo mức 2% trên giá bán thì họ lại nghĩ cách khai thấp giá bán để trốn thuế. Vậy là các quy định phải xem xét đồng bộ để không mâu thuẫn hoặc vô hình trung tiếp tay cho việc khai giá thấp, ông Nguyễn Văn Đính nhấn mạnh.

Mạnh tay xử lý vi phạm

Đầu năm 2022, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã ký công văn đề nghị Bộ Công an chỉ đạo Công an các địa phương phối hợp các cục thuế xử lý nghiêm giao dịch có dấu hiệu trốn thuế. Đồng thời, đề nghị Bộ Tư pháp, UBND tỉnh, thành phố chỉ đạo các sở tư pháp phối hợp chặt chẽ với các cục thuế yêu cầu các tổ chức hành nghề công chứng hướng dẫn người dân, chủ đầu tư dự án bất động sản, doanh nghiệp kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản... kê khai trên hợp đồng công chứng theo giá thực tế mua bán, làm căn cứ tính thuế theo quy định của pháp luật.

Từ đó, tình trạng khai giá chuyển nhượng bất động sản thấp hơn thực tế đã phần nào giảm ở một số địa phương, đặc biệt là TPHCM. Tuy vậy, theo ghi nhận của phóng viên, vẫn có không ít trường hợp khai giá trị tính thuế dựa trên hợp đồng thấp hơn thực tế để né thuế.

Theo ghi nhận tại TPHCM, Chi cục Thuế quận 10 đã phát hiện nhiều vụ mua bán căn hộ có giá trị chuyển nhượng lên tới 4 - 5 tỷ đồng nhưng lại kê khai nộp thuế có giá trị chỉ bằng 1/5. Chi cục Thuế quận 10 đã chuyển hồ sơ kiến nghị Công an điều tra làm rõ.

Hay như trước đó, vào cuối năm 2021, một cá nhân ở thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng đã bán hơn 13.000m2 đất ở và đất trồng cây lâu năm với giá 5 tỷ đồng. Tuy nhiên, sau khi cơ quan Thuế phối hợp với cơ quan Công an mời các bên liên quan đến làm việc, các cá nhân đã kê khai điều chuyển giá chuyển nhượng lên 8 tỉ đồng. Đơn cử vào giữa tháng 3/2021, Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tống đạt quyết định bắt tạm giam, khởi tố bị can Lê Anh Đức, Giám đốc Công ty TNHH Thương mại dịch vụ bất động sản Vincomreal, đối tượng này ký hợp đồng chuyển nhượng 70 lô đất nền tại huyện Long Điền với giá 700 triệu đồng/lô, nhưng trong hợp đồng công chứng chuyển nhượng lại chỉ ghi 50 triệu đồng/lô.

Tuy vậy, theo các chuyên gia, hiện nay Nhà nước quản lý dựa trên Bảng và khung giá đất, trong khi mức giá này thường thấp hơn nhiều so với thị trường. Có những khu vực giá đất thị trường cao hơn từ 50-70% trong bảng khung giá. Việc tồn tại đồng thời 2 hệ thống giá đất tạo cơ hội để người dân khai thấp giá mua bán nhằm né thuế. Bên cạnh đó, luật cũng quy định đây là những giao dịch dân sự, cho phép người mua và người bán được quyền thỏa thuận, chỉ cần bằng hoặc cao hơn mức Nhà nước quy định. Đây là những “lỗ hổng” cần được bịt kịp thời để tránh thất thu thuế.