Nghiên cứu, sửa đổi đồng bộ các cơ chế chính sách đẩy nhanh tiến độ cổ phần hóa doanh nghiệp

	Sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp tích cực sau cổ phần hóa
	Cầu tín dụng yếu, NHNN đang nghiên cứu cơ chế giãn, hoãn nợ cho doanh nghiệp
	Khuyến khích dự án kinh doanh có trách nhiệm

Cổ phần hóa, thoái vốn chậm ảnh hưởng tới dự toán thu ngân sách. Ảnh: ST

Hơn 1 năm CPH được 1 doanh nghiệp

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, từ đầu năm 2022 đến nay, cả nước ghi nhận 1 DN CPH là Công ty TNHH MTV Phà An Giang thuộc danh mục CPH giai đoạn 2017-2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt với tổng giá trị doanh nghiệp là 309 tỷ đồng, trong đó giá trị thực tế phần vốn nhà nước là 278 tỷ đồng. Trong 3 tháng đầu năm 2023, các đơn vị tiếp tục triển khai công tác CPH theo kế hoạch đã được phê duyệt. Về thoái vốn, năm 2022, ghi nhận thoái vốn nhà nước tại 1 DN (Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) thoái vốn tại Công ty cổ phần Hạ tầng và Bất động sản Việt Nam) với giá trị 195 tỷ đồng, thu về 390 tỷ đồng; các tập đoàn, tổng công ty, DNNN thoái vốn tại 31 DN với giá trị là 688,7 tỷ đồng, thu về 3.900,6 tỷ đồng.

Số liệu từ Bộ Tài chính cũng cho thấy, trong tháng 3/2023, chỉ ghi nhận 1 vụ thoái vốn của SCIC tại Công ty cổ phần Quản lý bảo trì đường thủy nội địa số 9 với giá trị 3,3 tỷ đồng, thu về 20,5 tỷ đồng. Trong 3 tháng đầu năm 2023, các tập đoàn, tổng công ty, DNNN thoái vốn tại 4 doanh nghiệp với giá trị là 41,2 tỷ đồng, thu về 168,4 tỷ đồng, trong đó, SCIC thoái vốn tại 3 DN với giá trị 6,8 tỷ đồng thu về 33,6 tỷ đồng, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam thoái vốn tại Công ty cổ phần Ắc quy Tia sáng với giá trị 34,4 tỷ đồng thu về 134,8 tỷ đồng.

Trong thời gian vừa qua, tiến độ triển khai CPH, thoái vốn chậm là do DN CPH, thoái vốn có quy mô lớn, phạm vi hoạt động rộng, đa ngành, đa lĩnh vực, nhiều tài sản chuyên ngành, khó xác định giá trị nên việc xử lý tài chính tài sản, nợ, xác định giá trị DN, giá trị phần vốn nhà nước và công tác chuẩn bị hồ sơ, phương án cần nhiều thời gian; một số DN còn tồn tại nhiều vấn đề phải xử lý về tài chính; một số đơn vị vi phạm quy định về quản lý vốn, tài sản đang thực hiện thanh tra, kiểm tra, điều tra.

Cùng với đó, dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp trong 2 năm qua, xung đột chính trị - quân sự trên thế giới xảy ra đã tác động đến tình hình thị trường tài chính trong nước và khu vực, ảnh hưởng đến công tác xác định giá trị DN, triển khai công tác đấu giá phần vốn nhà nước theo quy định.

Theo ông Lê Xuân Hải, Phó Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp (Bộ Tài chính), trong giai đoạn 2021 – 2025, đặc biệt là giai đoạn 2021-2022, quá trình CPH chịu sức ép lớn bởi dịch Covid-19 vì công tác sắp xếp lại nhà đất, xác định giá trị DN cần tiến hành thực địa.

Cùng với các nguyên nhân khách quan, nguyên nhân chủ quan dẫn đến CPH chậm do nhận thức và tổ chức thực hiện của một số cơ quan đại diện chủ sở hữu và người đứng đầu DN còn chưa cao, chưa quyết liệt, vẫn còn tư tưởng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm; việc rà soát, lập kế hoạch sắp xếp lại DN giai đoạn 2021-2025 chưa được các cơ quan, đơn vị quan tâm đúng mức; công tác chuẩn bị CPH, thoái vốn chưa tốt.

Xử lý nghiêm trường hợp làm chậm, vi phạm quy định về CPH, thoái vốn

Ông Lê Xuân Hải cho biết, hiện nay, bộ, ngành, địa phương đã và đang chỉ đạo DN thực hiện CPH, sắp xếp lại, rà soát, kiểm kê, phân loại, định giá tài sản, sắp xếp lại cơ sở nhà đất. Bộ Tài chính thường xuyên báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, đồng thời hướng dẫn bộ, ngành, địa phương đẩy nhanh sắp xếp lại cở nhà đất, công tác xác định giá trị DN. Cùng với sự bất ổn của thị trường tài chính trong và ngoài nước trong thời gian qua, Bộ Tài chính đang chỉ đạo sắp xếp lại DNNN, trọng tâm là CPH, thoái vốn để đạt được mục đích như mong muốn, đồng thời thường xuyên báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để có chỉ đạo. Bộ Tài chính với vai trò là cơ quan quản lý thường xuyên đôn đốc, nhắc nhở các bộ, ngành, địa phương đẩy nhanh tiến độ các nội dung này.

Nói về thực trạng CPH chậm, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh, Bộ Tài chính mong muốn CPH, thoái vốn nhanh, vì trong dự toán các khoản thu NSNN, khoản thu từ nguồn CPH, thoái vốn DNNN chiếm đáng kể. Nếu không hoàn thành, Bộ Tài chính sẽ không đạt được khoản thu theo dự toán, ảnh hưởng tới dự toán thu ngân sách trên tổng thể. Do đó, Bộ Tài chính rất mong triển khai được CPH, thoái vốn trên cơ sở theo quy định pháp luật, thận trọng, công khai, minh bạch, đảm bảo hiệu quả, đảm bảo lợi ích của nhà nước, nhà đầu tư và DN. Thứ trưởng cho biết, trách nhiệm của Bộ Tài chính là nỗ lực hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, tích cực giải quyết các vướng mắc, tuy nhiên vì có nhiều nguyên nhân khác nữa dẫn đến CPH, thoái vốn chậm.

Để khắc phục, đổi mới, đẩy nhanh tiến độ CPH, thoái vốn trong thời gian tới, Bộ Tài chính cho biết sẽ tiếp tục rà soát, nghiên cứu, sửa đổi một cách đồng bộ cơ chế chính sách pháp luật liên quan nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và đẩy nhanh tiến độ CPH DN. Trong đó, nghiên cứu sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật thuộc trách nhiệm của Bộ Tài chính liên quan đến công tác CPH, thoái vốn để trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định. Cùng với đó, cơ quan đại diện chủ sở hữu đôn đốc các DN trực tiếp quản lý, sử dụng nhà đất kê khai báo cáo, lập phương án sắp xếp lại các cơ sở nhà, đất theo quy định tại Nghị định số 167/2017/NĐ-CP, Nghị định số 67/2021/NĐ-CP để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt theo thẩm quyền. UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương sớm có ý kiến về phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất của các DN của trung ương đóng trên địa bàn theo đề nghị của Bộ Tài chính, các bộ, cơ quan trung ương để bảo đảm tiến độ phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất phục vụ việc xây dựng phương án sử dụng đất khi thực hiện CPH.

Bộ Tài chính cũng đề nghị xử lý nghiêm trường hợp làm chậm, vi phạm quy định về CPH, thoái vốn nhà nước tại DN. Xác định rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân liên quan, nhất là người đứng đầu trong công tác sắp xếp, CPH, thoái vốn, cơ cấu lại DNNN, thực hiện các nhiệm vụ, công việc liên quan; coi việc thực hiện nhiệm vụ và kết quả thực hiện sắp xếp, cổ phần hóa, thoái vốn, cơ cấu lại DNNN là một tiêu chí đánh giá các cơ quan, đơn vị tập thể, cá nhân liên quan.