Ngân hàng và doanh nghiệp “kể khổ” chuyện nợ nần

	Hợp tác, phát triển với hệ sinh thái ngân hàng - doanh nghiệp
	Ngân hàng huy động hơn 33.000 tỷ đồng qua trái phiếu doanh nghiệp trong 2 tháng
	Rộng cửa hơn trong xếp hạng doanh nghiệp và người quản lý

Nợ xấu tại các ngân hàng còn tiềm ẩn do ảnh hưởng Covid-19. Ảnh: Thùy Linh

Lãi suất hạ nhưng khó vay

Ông Hoàng Văn Vinh, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Nha Trang – Khánh Hòa cho biết, các doanh nghiệp như lĩnh vực du lịch đang rất khó khăn, bên bờ vực phá sản. Trước đại dịch, có hơn 17 triệu lượt khách đến Nha Trang, nhưng khi dịch đến không có bóng dáng du khách nước ngoài nào, chỉ còn chưa đầy 5% khách sạn hoạt động, nhưng là đăng ký làm cơ sở cách ly.

Vì thế, ông Vinh đề xuất ngân hàng hỗ trợ cho doanh nghiệp ảnh hưởng trực tiếp được tiếp cận khoản vay không có lãi; Ngân hàng Nhà nước tiếp tục cho các doanh nghiệp được khoanh nợ và giảm nợ, giảm lãi suất. “Với tình hình hiện tại, du lịch không có khách, doanh nhân có khả năng thành con nợ, ông chủ thành con nợ”, ông Hoàng Văn Vinh bày tỏ.

Cũng chia sẻ về khó khăn của doanh nghiệp, theo bà Trịnh Thị Ngân, Trưởng ban Cố vấn Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa TP Hà Nội, lãi suất chưa bao giờ thấp như bây giờ, nhưng cơ hội để vay và phục hồi sản xuất rất khó. Với các doanh nghiệp nhỏ và vừa, tài sản thế chấp là vấn đề lớn, chỉ dùng để đi vay được khoản ban đầu, nhưng nếu đã bị đọng vốn rồi đi vay tiếp rất khó, trong khi doanh nghiệp phải có sức mới có thể chống chọi được trong tình hình hiện nay.

Bên cạnh việc khó vay vốn, một số doanh nghiệp còn nêu ra những khó khăn về công tác thu hồi nợ của ngân hàng. Các doanh nghiệp cho rằng, trong bối cảnh dịch bệnh chưa biết thời điểm kết thúc, ngân hàng nên gia hạn thời gian trả nợ, khoanh nợ cho doanh nghiệp. Bởi nếu các doanh nghiệp không có vốn sản xuất thì nợ vẫn còn, thành nợ xấu mà lại không thể đi vay mới.

Trên thực tế, hiểu được khó khăn của các doanh nghiệp, các ngân hàng cũng đã có nhiều chương trình và chính sách hỗ trợ lãi suất để chia sẻ cùng doanh nghiệp. Nhiều ngân hàng thương mại đã giảm lãi suất cho vay về mức rất thấp, cũng như đưa ra các sản phẩm mới, các chương trình cho vay mới đầy ưu đãi… Tuy nhiên, vấn đề với nhiều doanh nghiệp Việt Nam không phải là lãi suất mà là điều kiện và khả năng tiếp cận nguồn vốn vay. Theo các chuyên gia, việc doanh nghiệp chưa minh bạch các chỉ số về tài chính, chưa áp dụng quy trình làm việc theo chuẩn mực quốc tế, chưa lên được các phương án kinh doanh lâu dài... là những lý do khiến ngân hàng khó phê duyệt các khoản vay.

Cân đối nguồn lực để gia tăng hỗ trợ

Doanh nghiệp khó khăn, nhưng đứng ở phía cho vay là ngân hàng thì cũng có nhiều "ưu phiền".

Ông Nguyễn Huy Tài, đại diện ngân hàng SHB cho biết, trong bối cảnh dịch Covid-19, SHB luôn đồng hành, chia sẻ cùng với các doanh nghiệp, bằng cách dành nguồn lực để đánh giá lại các khoản nợ trong và sau dịch bệnh. Trên cơ sở đó, ngân hàng có những biện pháp chủ động triển khai sau khi dịch kết thúc. Tuy nhiên, khó khăn không chỉ đến từ nợ xấu của khách hàng mà các dòng tiền khác của khách hàng đều bị ảnh hưởng, làm giảm hoạt động của ngành ngân hàng.

Đại diện của SHB chia sẻ, hiện các cơ quan, bộ ngành đều tập trung cho công tác phòng chống dịch. Do vậy, việc hỗ trợ cho các ngân hàng gặp rất nhiều khó khăn. Tuy nhiên, ngành ngân hàng vẫn rà soát, đánh giá và trao đổi với khách hàng về các khoản nợ, hỗ trợ khách hàng tiết giảm nguồn lực, có điều kiện khôi phục hoạt động trong điều kiện mới.

Cũng “kể khổ” về hoạt động cho vay và thu hồi nợ trong bối cách dịch bệnh, đại diện một ngân hàng thương mại cho hay, ngân hàng hiện đang chịu thêm nhiều sức ép khác. Đó là một số khách hàng tận dụng sự phát triển của mạng xã hội để gây sức ép cho ngân hàng, đưa thông tin một chiều, sai sự thật khiến dư luận nhìn nhận không khách quan, thiếu sự đồng cảm chia sẻ với những khó khăn của công tác xử lý thu hồi nợ xấu. Vì thế, vị này cho rằng, Ngân hàng Nhà nước cần tiếp tục đưa ra những chính sách phù hợp với các ngân hàng thương mại, đem lại lợi ích thiết thực cho khách hàng trong bối cảnh dịch bệnh còn tiếp diễn.

Rõ ràng, câu chuyện vay vốn của doanh nghiệp còn rất nhiều vấn đề, không chỉ đơn giản là hạ thêm lãi suất, mà phải có sự phối hợp đồng bộ giữa nhiều cơ quan, giữa doanh nghiệp với ngân hàng.

Chuyên gia tài chính - ngân hàng TS. Cấn Văn Lực nhìn nhận, tỷ lệ nợ xấu tại các ngân hàng cao nhất đến 1-3%, như vậy 97-99% khách hàng vay vốn là khách hàng tốt. Tuy nhiên, những "con sâu làm rầu nồi canh" về tình trạng nợ xấu đã khiến thủ tục, chi phí vay vốn phức tạp hơn. Đồng quan điểm, ông Đoàn Văn Thắng, Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) cho rằng, diễn biến đại dịch Covid-19 còn tiếp diễn, thậm chí phức tạp hơn, nên đề nghị Ngân hàng Nhà nước tiếp tục hỗ trợ khách hàng doanh nghiệp thông qua các chính sách, có thể thời gian hỗ trợ sẽ kéo dài hơn nữa. Về phía tổ chức tín dụng, ông Thắng cho rằng cần cân đối nguồn lực mà hỗ trợ khách hàng phù hợp.

Hiện Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Thông tư 01, Thông tư 03 yêu cầu tổ chức tín dụng tạo điều kiện cho doanh nghiệp, cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng bởi dịch bệnh. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, những hỗ trợ này chỉ là một phần, nên các ngân hàng phải “gồng mình” giảm lãi vay, cắt giảm lợi nhuận để hỗ trợ doanh nghiệp. Hơn nữa, với sự hỗ trợ từ Thông tư 01, 03 thì ngân hàng vẫn chưa đối mặt với các khoản nợ xấu, nhưng theo nhiều chuyên gia, đến cuối năm, nợ xấu có khả năng “dềnh” lên trên 3%. Nên các ngân hàng cũng kiến nghị phải có những chính sách đặc biệt hơn nữa, có thêm văn bản pháp lý để giải quyết vấn đề tín dụng, thu hồi nợ xấu.