Nền kinh tế đã tới hạn chịu đựng, cần mạnh dạn và linh hoạt hơn

	Cần tận dụng tốt sự phục hồi của nền kinh tế toàn cầu
	3 nỗi lo lớn của nền kinh tế thế giới
	“Lực đẩy” tiếp sức nền kinh tế

TS. Mạc Quốc Anh

Theo ông, liệu rằng chúng ta có nên tiếp tục những giải pháp phong tỏa, giãn cách, nhất là tại các tỉnh, thành phố chủ chốt về kinh tế, sản xuất?

Thủ tướng Chính phủ đã xác định con đường chống dịch phải lâu dài. Chúng ta thừa hiểu không có chuyện “Zero Covid”, nghĩa là không thể tuyệt đối không có ca nhiễm nào trong một thời gian dài, nhưng cũng không thể lựa chọn từ giải pháp phong tỏa cực đoan sang mở cửa tự do.

Tuy nhiên, Việt Nam chắc chắn không thể phong toả mãi. Nền kinh tế vốn không có tích luỹ sâu đã tới hạn chịu đựng. Theo tính toán của các chuyên gia, một tháng phong toả sẽ mất khoảng 2% GDP. Các doanh nghiệp gần như kiệt quệ, đã bắt đầu phải lên tiếng kêu cứu. Chuỗi cung ứng bị đứt gãy, các doanh nghiệp xuất khẩu đã “ngấm đòn”, đứng trước nguy cơ mất nhiều hợp đồng. Nhà nước thì không thể có đủ nguồn lực cấp phát tiền mặt như những nước phát triển, nên ảnh hưởng đến cả sinh kế của người dân.

Cụ thể những chiến lược mới này cần được triển khai như thế nào, thưa ông?

Theo tôi, chính quyền cần xác định rõ phương châm chống dịch trong chiến lược sống chung với Covid-19 như sau: Việc chống dịch phải đi đôi với ổn định sinh kế của người dân, không thể dễ dãi ngả theo bất cứ một bên nào. Các biện pháp đưa ra đều phải tính đến các hệ quả của nó đối với sinh kế và có giải pháp giải quyết cụ thể. Vì thế, chúng ta cần thiết lập các cấp độ dịch từ thấp đến cao với các tiêu chí rõ ràng, cụ thể, song song với các biện pháp căn bản về phòng, chống dịch.

Chẳng hạn, tại Hà Nội, chính sách mới từ phong tỏa toàn bộ Thành phố chuyển sang phân vùng “xanh – cam – đỏ” theo yếu tố nguy cơ dịch bệnh để bắt đầu hồi phục hoạt động sản xuất, kinh doanh. Tôi đánh giá đây là giải pháp hợp lý, vì như tôi đã nói ở trên, chúng ta không thể không có ca lây nhiễm trong thời gian dài, nên những chính sách phong toả cực đoan sẽ gây khó khăn không nhỏ cho cuộc sống người dân, trong khi vẫn không thể kiểm soát hoàn toàn dịch bệnh.

Môi trường kinh doanh đã nỗ lực mấy chục năm qua để lấy được niềm tin của các thị trường, đối tác, nhưng chỉ vì dịch bệnh mà sụt giảm quá nhiều. Hơn nữa, ngân sách hạn chế nên không thể liên tục đưa ra các gói hỗ trợ, mà phải kích cầu trong dân, phải khơi thông, cho phép lưu thông, thúc đẩy mua bán để doanh nghiệp có thể hồi phục.

Xin ông cho biết đâu là những giải pháp để nền kinh tế và các doanh nghiệp có thể “sống chung” với Covid-19?

Chúng ta cần thực hiện nhiều giải pháp căn cơ. Trong đó, mặc dù vẫn phải thực hiện các biện pháp ngăn chặn vi rút lây lan, nhưng các cơ quan quản lý, chính quyền vẫn cần đặt mục tiêu duy trì các hoạt động kinh tế nhất định. Có nghĩa là phải phân loại các doanh nghiệp, theo đặc thù, tính chất hoạt động, theo khu vực, theo năng lực tổ chức sản xuất kinh doanh an toàn. Các doanh nghiệp đạt tiêu chuẩn an toàn sẽ được ưu tiên hoạt động.

Hơn nữa, các biện pháp phong toả phải luôn luôn tính đến sinh kế của người dân, nên phải xác lập và thiết kế quy trình, quy chuẩn cho các loại hình di chuyển và giao dịch an toàn. Vắc xin đương nhiên là giải pháp căn cơ nhất, cần phải được coi là ưu tiên số 1 trong chính sách chống dịch. Tiêm vắc xin phải trở thành chính sách quốc gia, cần có chính sách khuyến khích tiêm vắc xin và ưu tiên tiêm vắc xin cho lực lượng lao động của doanh nghiệp. Đặc biệt, công nghệ cần được cải thiện để đáp ứng được mục tiêu hỗ trợ chống dịch và cần thống nhất, triển khai dưới một chiến lược chung.

Đối với hỗ trợ doanh nghiệp, các cơ quan quản lý cần tiếp tục duy trì các chính sách tài khóa, tín dụng. Hiện nhiều nhà đầu tư, đối tác đã có sự tính toán lại thị trường Việt Nam do đứt gãy chuỗi cung ứng, chậm đơn hàng thời gian qua, nên cần giải pháp để liên kết, gắn kết lại các doanh nghiệp FDI với các doanh nghiệp trong nước, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Cùng với đó, theo tôi, các chính sách khi ban hành nên tính toán dài hơi, không nên thay đổi nhiều và phải đi vào thực tế một cách hiệu quả với doanh nghiệp.

Xin cảm ơn ông!