Luật PPP tạo đột phá quan trọng để khích lệ các nhà đầu tư
PGS. TS Trần Chủng. |
Theo ông, Luật PPP ra đời sẽ tháo gỡ được những vướng mắc quan trọng nào hiện nay?
Nhà đầu tư mong muốn có một luật chơi bình đẳng trong đó thể hiện những cam kết của nhà nước với các nhà đầu tư cũng như quy định các nguyên tắc mà đầu tư cần tuân thủ để những dự án PPP được triển khai một cách ổn định.
Luật PPP ra đời sẽ tháo gỡ được khá nhiều vướng mắc như sự cam kết của nhà nước về bảo lãnh, về rủi ro cho các nhà đầu tư. Chúng ta đều biết các dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư là thể hiện sự chia sẻ lợi ích giữa nhà nước và tư nhân, đồng thời cũng chia sẻ các rủi ro giữa nhà nước và tư nhân. Các dự án đầu tư đang tồn tại rất nhiều rủi ro, ví dụ như hiện chúng ta đang phụ thuộc rất nhiều vào lưu lượng phương tiện tham gia, song lưu lượng lại thường xuyên có sự thay đổi. Hay rủi ro về sự thay đổi các chính sách của quốc gia, ví dụ như Đèo Cả, trước đây dự tính khu Vân Phong trở thành đặc khu kinh tế, Vũng Rô trở thành khu kinh tế tập trung nhưng đến nay tất cả các phương án tổng thể đều chưa được hình thành dẫn đến kỳ vọng ban đầu về lưu lượng xe đã giảm xuống 40%. Chưa kể đến những rủi ro bất khả kháng khác khiến nhà đầu tư đều lo lắng...
Thứ hai, khi Luật PPP ra đời sẽ tạo được kênh để xã hội yên tâm đầu tư vốn, góp vốn vì các nhà đầu tư theo hình thức PPP này thường chỉ có 20% là vốn chủ sở hữu còn đến 60% là vốn huy động. Trước đây, nguồn vốn này chủ yếu là đến từ ngân hàng sắp tới nếu không có những kênh khác để huy động vốn như các quỹ đầu tư thì đây sẽ là khó khăn thực sự đối với các nhà đầu tư. Luật PPP sắp tới sẽ giải tỏa những khó khăn này.
Ngoài ra, Luật PPP sẽ dẫn đến những thay đổi đáng kể của nguồn lực bên ngoài, tạo cơ chế thoáng hơn khi muốn huy động vốn. Tôi nghĩ rằng sẽ có những tháo gỡ dần dần đối với nhà đầu tư.
Tôi cho rằng Luật PPP ra đời sẽ chọn lựa được những nhà đầu tư thực sự, sẽ tránh được các nhà đầu tư “0 đồng”, hoặc nhà đầu tư quan hệ, đặc biệt những quy định về các loại dự án sẽ được nhân dân chấp nhận hơn theo đó tất cả các dự án PPP đều là những dự án nhân dân có quyền lựa chọn khi tham gia sử dụng dịch vụ công cộng này.
Liệu việc giải quyết mối quan hệ bình đẳng giữa công – tư trong Luật PPP có giải quyết được cơ chế xin – cho trong việc lựa chọn các nhà đầu tư cho dự án PPP không thưa ông?
Luật PPP ra đời sẽ đưa ra một quy định về đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư và minh bạch hóa quá trình lựa chọn nhà đầu tư, minh bạch hóa dự án. Trong đó, để minh bạch giá thì phải thực hiện đấu thầu và nhà đầu tư đủ điều kiện thì mới thắng thầu. Chúng tôi cũng đề xuất là sẽ phải công bố chủ thể trúng thầu để nhân dân biết, xã hội giám sát đồng thời cũng để nhà đầu tư xác định trách nhiệm của mình với nhân dân với xã hội.
Ngoài ra còn có một số những quy định khác liên quan đến công khai đặc biệt là đối với cơ quan thông tấn báo chí để truyền tải được tới nhân dân ngoài những giá trị thực sự của dự án còn phải tôn trọng những lợi ích của nhà đầu tư. Bởi nhà đầu tư đầu tư vào các dự án để đóng góp cho xã hội, đất nước nhưng bên cạnh đó họ cũng phải có lợi ích, vì vậy phải tôn trọng các lợi ích của nhà đầu tư và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho họ khai thác các dự án mà họ đầu tư theo phương thức PPP này.
Hợp đồng PPP là hợp đồng giữa nhà nước và nhà đầu tư, ở phía trên ông đã nói đến các trách nhiệm của nhà nước cần được quy định trong Luật PPP sắp tới, vậy ông đánh giá như thế nào về vai trò cũng như yêu cầu đối với các nhà đầu tư trong việc thực hiện các hợp đồng PPP?
Thực chất các nhà đầu tư chính là các ông chủ và trong các hợp đồng PPP thì họ là một bên thực hiện hợp đồng mà đã là hợp đồng thì bình đẳng. Chính vì vậy, cơ quan nhà nước có thẩm quyền và chủ đầu tư là hai bên bình đẳng về lợi ích và quyền để cùng thực hiện dự án đầu tư chứ không phải cơ quan nhà nước là một bên lãnh đạo còn bên nhà đầu tư là bên bị lãnh đạo. Đây là hợp đồng kinh tế thì sòng phẳng và bình đẳng trước pháp luật.
Hiện nay việc khó khăn lớn nhất của nhà đầu tư là huy động vốn, ở các nước trên thế giới việc xây dựng hạ tầng giao thông không phụ thuộc nhiều vào vốn của ngân hàng mà phát hành trái phiếu Chính phủ? Theo ông, Việt Nam có nên áp dụng hình thức huy động vốn này cho các dự án PPP không?
Các nước trên thế giới cũng đã phải trải qua rất nhiều giai đoạn về đầu tư theo đối tác công tư và họ cũng gặp nhiều khó khăn nhất định khi huy động vốn chủ yếu từ ngân hàng. Các ngân hàng thương mại huy động vốn là ngắn hạn mà cho vay lại là dài hạn, rõ ràng đó là một rủi ro rất lớn của ngân hàng. Theo kinh nghiệm ở nhiều quốc gia, như ở Anh thì người ta liên kết nhiều ngân hàng lại cùng tham gia cho vay vốn để chia sẻ rủi ro, còn ở Hàn Quốc thì huy động vốn từ xã hội thông qua các quỹ gọi là quỹ đầu tư như Quỹ đầu tư phát triển hạ tầng giao thông và huy động được nguồn vốn trong xã hội rất lớn. Tôi hy vọng rằng trong thời gian tới chúng ta sẽ có sự đổi mới chính sách, hình thành những cơ chế như vậy để huy động được nhiều nguồn vốn. Và đây là con đường cần thiết phải lựa chọn trong giai đoạn sắp tới để chúng ta có thể phát triển được các dự án đầu tư theo phương thức PPP. Đồng thời qua đó, nhà đầu tư sẽ có thêm một kênh để lựa chọn nguồn vốn thực hiện các dự án PPP của mình.
n Xin cảm ơn ông!
Qua khảo sát 12 dự án hạ tầng giao thông đường bộ trải dọc đất nước từ Cần Thơ tới Quảng Ninh trong đó có 10 dự án đầu tư áp dụng phương thức PPP, chúng tôi nhận thấy vướng mắc đầu tiên được nhà đầu tư nhắc đến là thể chế. Đây là băn khoăn lớn nhất của các nhà đầu tư PPP, cụ thể là nguyên tắc quản lý chi phí, quản lý vốn. Trước đây quy định quản lý PPP theo phương thức dự án đầu tư công. Hiện nay, đã có những quy định quản lý khác, nhưng dự án PPP vẫn không khác gì đầu tư công về giá định mức. Ví dụ doanh nghiệp làm dự án đường miền Trung giá thành sẽ cao hơn do địa hình đá cứng hơn so với các địa phương khác. Tới lúc chi phí đội lên, doanh nghiệp lại phải trình xin bổ sung, tăng chi phí. Như vậy là rất khó. Vì vậy, dự thảo luật PPP cần rành mạch hơn trong quản lý vốn, nên chia tách vốn đầu tư công và tư để quản lý”. PGS. TS Trần Chủng, Chủ tịch Hiệp hội các nhà đầu tư |
Tin liên quan
Đến hết tháng 4, còn 316 dự án, tiểu dự án có tỷ lệ giải ngân đầu tư công 0%
09:12 | 17/05/2024 Tài chính
Doanh nghiệp Ấn Độ quan tâm, hợp tác với Cảng Long An
22:11 | 11/05/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
Bộ Tài chính dự kiến tổ chức Hội nghị xúc tiến đầu tư tại Singapore vào tháng 7
21:05 | 10/05/2024 Chứng khoán
Khuyến nghị doanh nghiệp xuất khẩu rà soát thép không gỉ sang Hàn Quốc
09:53 | 18/05/2024 Kinh tế
24/28 địa phương khu vực phía Bắc có kim ngạch xuất khẩu tăng trưởng dương
09:52 | 18/05/2024 Kinh tế
Tăng nguồn lực, hoàn thiện pháp lý cho tài chính vi mô
20:32 | 17/05/2024 Kinh tế
Ngân hàng Nhà nước quyết định thanh tra hoạt động kinh doanh vàng
19:35 | 17/05/2024 Kinh tế
Mở đường xuất khẩu sâm và sản phẩm sâm của Việt Nam
15:58 | 17/05/2024 Xuất nhập khẩu
(Infographics) 2 thị trường xuất khẩu chục tỷ đô
13:17 | 17/05/2024 Infographics
Xuất nhập khẩu biến động thế nào trong 15 ngày gần đây?
09:43 | 17/05/2024 Xuất nhập khẩu
Gỡ nút thắt hạ tầng biên giới tạo sức bật xuất khẩu hàng hóa
07:08 | 17/05/2024 Kinh tế
Điểm danh top 10 địa phương có kim ngạch xuất khẩu cao nhất cả nước
15:18 | 16/05/2024 Kinh tế
Xuất khẩu sang Hoa Kỳ tăng hơn 6 tỷ USD
15:11 | 16/05/2024 Xuất nhập khẩu
Thủy sản xuất khẩu có nhiều thuận lợi nếu Mỹ công nhận Việt Nam có nền kinh tế thị trường
09:57 | 16/05/2024 Xuất nhập khẩu
14.900 lượng vàng SJC đã được cung ứng ra thị trường qua đấu thầu
19:27 | 15/05/2024 Kinh tế
Trái cây, thủy sản… Việt Nam có lợi thế lớn tại thị trường Anh
16:13 | 15/05/2024 Kinh tế
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới
Thông báo Hội nghị lần thứ chín Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII
Phát biểu của Tổng Bí thư bế mạc Hội nghị Ban Chấp hành TW Đảng khóa XIII
Đại tướng Tô Lâm được Trung ương giới thiệu để bầu giữ chức Chủ tịch nước
Doanh nghiệp chịu lỗ từ chênh lệch tỷ giá
Khuyến nghị doanh nghiệp xuất khẩu rà soát thép không gỉ sang Hàn Quốc
LONGFORM: Hệ sinh thái Tài chính số- Lấy dữ liệu làm tài nguyên, lấy giải pháp đột phá làm nền tảng
16:55 | 16/04/2024 Megastory/Longform
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Cục trưởng Hải quan Khánh Hòa Nguyễn Văn Cường
22:04 | 05/04/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Đinh Ngọc Thắng
13:54 | 27/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Nam Dương Xuân Sinh
09:44 | 02/03/2024 Infographics
Ngành Hải quan: Thu ngân sách tháng 4 tăng 4,5% so với tháng 3
10:24 | 05/05/2024 Hải quan