Kỳ vọng thay đổi diện mạo khu vực doanh nghiệp nhà nước

	Nhận diện những “điểm nghẽn” khiến doanh nghiệp nhà nước khó "cất cánh"
	Doanh nghiệp kỳ vọng lãi suất cho vay giảm nhờ gói hỗ trợ
	Phát triển mạnh kinh tế tư nhân, tăng cường kết nối khu vực FDI với khu vực kinh tế trong nước

Tái cơ cấu DNNN giai đoạn 2021-2025 đảm bảo duy trì được những DN mang tính nòng cốt. Ảnh: Internet

Duy trì được những DN mang tính nòng cốt

Theo tổng kết, đánh giá về tình hình triển khai cơ cấu lại DNNN giai đoạn 2016 – 2020, việc thực hiện các nhiệm vụ đề ra đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, thực tế khách quan cho thấy kết quả đạt được còn hạn chế, chỉ đạt được 1/4 mục tiêu cơ cấu lại giai đoạn 2016 – 2020 đề ra, còn lại 3/4 mục tiêu đều chưa đạt được kết quả như mong muốn gồm mục tiêu về cổ phần hóa, thoái vốn; mục tiêu nâng cao hiệu quả tương xứng với nguồn lực được giao; xử lý các tồn tại, yếu kém của DNNN và DN có vốn nhà nước. Trong bối cảnh đó, đề án Cơ cấu lại DNNN, trọng tâm là tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước giai đoạn 2021-2025 vừa được Chính phủ ban hành được kỳ vọng sẽ đem lại sự thay đổi thực sự diện mạo DNNN để khu vực này trở thành lực lượng DN nòng cốt, đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế.

Theo ông Đặng Quyết Tiến, Cục trưởng Cục Quản lý DN (Bộ Tài chính), đề án tái cơ cấu DNNN lần này khẳng định, cơ cấu lại DNNN là nhiệm vụ tổng thể, còn các giải pháp như nâng cao hiệu quả sắp xếp lại DNNN, giải thể DN yếu kém, cổ phần hóa thoái vốn… là các phương thức tiến hành. Điểm đáng chú ý thứ 2 trong đề án lần này là đã cụ thể hóa hơn, rõ hơn Nghị quyết của Trung ương 5 Khóa 12 về cơ cấu lại DNNN. Ông Tiến cũng cho biết, đề án khẳng định DNNN vẫn là lực lượng vật chất kinh tế quan trọng của kinh tế nhà nước, việc cơ cấu lại DNNN vẫn phải có trọng tâm, trọng điểm, phải duy trì được những DN mang tính nòng cốt để góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, nâng cao năng lực cạnh tranh của DN Việt Nam ở những lĩnh vực mà các DN đang làm tốt như chuyển đổi số, viễn thông, khai khoáng, thương mại…

Theo đề án Cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước (DNNN), trọng tâm là tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước giai đoạn 2021-2025, các mục tiêu tái cơ cấu DNNN trong giai đoạn tới gồm nâng cao hiệu quả hoạt động và năng lực cạnh tranh của DNNN trên nền tảng công nghệ hiện đại, năng lực đổi mới sáng tạo, quản trị theo chuẩn mực quốc tế, làm tốt vai trò dẫn dắt phát triển các doanh nghiệp thuộc thành phần kinh tế khác nhằm huy động, phân bổ, sử dụng hiệu quả các nguồn lực xã hội; quản lý chặt chẽ, bảo toàn và phát triển vốn, tài sản nhà nước tại doanh nghiệp. Cùng với đó, cơ bản hoàn thành sắp xếp lại khối DNNN, chủ yếu tập trung trong những lĩnh vực then chốt, thiết yếu, địa bàn quan trọng về quốc phòng, an ninh; lĩnh vực mà doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác không đầu tư. Đồng thời, cơ cấu lại có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào các DN yếu kém, thua lỗ; xử lý cơ bản dự án, công trình chậm tiến độ, đầu tư kém hiệu quả, thua lỗ kéo dài của các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước, DNNN. Cổ phần hóa DNNN và thoái vốn nhà nước tại DN phải bảo đảm thực chất, hiệu quả, khả thi, công khai, minh bạch, đúng pháp luật, không làm mất thương hiệu, bản sắc doanh nghiệp; đánh giá, xác định đầy đủ các nguồn lực vốn, đất đai, thương hiệu; củng cố, phát triển một số tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước có quy mô lớn, có thương hiệu tốt, hoạt động sản xuất kinh doanh hiệu quả, có khả năng cạnh tranh khu vực và quốc tế.

Tập trung đổi mới quản trị DN

Để hiện thực hóa các mục tiêu và chỉ tiêu trong giai đoạn này, 5 nhóm nhiệm vụ sẽ được triển khai rốt ráo gồm: tiếp tục cơ cấu lại DNNN; hoàn thiện thể chế, chính sách; nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống quản trị, năng lực, phẩm chất của đội ngũ cán bộ quản lý; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước đối với DNNN; nâng cao vai trò lãnh đạo, giám sát của tổ chức Đảng tại DNNN.

Theo ông Đặng Quyết Tiến, một trong những điểm nhấn của đề án tái cơ cấu giai đoạn này là tập trung đổi mới quản trị DN, chuyển đổi số... Đây là những phương thức, nhiệm vụ mang tính đột phá đã được nếu ra từ giai đoạn trước nhưng chưa được triển khai cụ thể. Trong đó, chuyển đổi số không còn là lựa chọn của DN nữa mà là con đường bắt buộc, DNNN phải áp dụng và phải đi trước về CNTT và chuyển đổi số.

Liên quan đến phê duyệt đề án cơ cấu lại giai đoạn 2021 – 2025 của toàn bộ tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước, DNNN, theo ông Nguyễn Hoàng Anh, Chủ tịch Uỷ ban Quản lý vốn nhà nước tại DN, hiện nay, Ủy ban đã xây dựng phương hướng phục hồi, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, nâng cao hiệu quả của các tập đoàn, tổng công ty thuộc Ủy ban trong năm 2022 và giai đoạn 2022-2025. Trong đó, tập trung đẩy mạnh sắp xếp, cơ cấu lại DN, căn cứ Quyết định số 360/QĐ-TTg ngày 17/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án "Cơ cấu lại DNNN, trọng tâm là tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước giai đoạn 2021-2025" để xây dựng đề án cơ cấu lại từng tập đoàn, tổng công ty giai đoạn 2021-2025 trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, làm cơ sở cho việc tổ chức thực hiện.

Kiến nghị các giải pháp để tạo điều kiện cho DNNN nói chung và các tập đoàn, tổng công ty thuộc Ủy ban nói riêng nâng cao hiệu quả hoạt động, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao và thúc đẩy hoạt động đầu tư giai đoạn 2021-2025, Chủ tịch Uỷ ban Quản lý vốn nhà nước tại DN Nguyễn Hoàng Anh đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các bộ, cơ quan xem xét thực hiện triệt để hơn việc tách bạch chức năng quản lý nhà nước và chức năng đại diện chủ sở hữu nhà nước cả về thể chế và tổ chức, bộ máy theo hướng Nhà nước quản lý theo mục tiêu (giao mục tiêu, kế hoạch cho DN), tăng tính chủ động, tự quyết của DN, giảm bớt việc can thiệp trực tiếp của cơ quan đại diện chủ sở hữu vào hoạt động sản xuất kinh doanh của DN.

Theo đó, đại diện Ủy ban Quản lý vốn kiến nghị cần phân cấp mạnh hơn cho DN trong việc quyết định một số công việc thuộc hoạt động sản xuất kinh doanh, đầu tư phát triển để nâng cao tính chủ động, linh hoạt và kịp thời thích ứng với cơ chế thị trường, đồng thời đề cao trách nhiệm của người đại diện trực tiếp phần vốn nhà nước tại DN trong việc quản lý, sử dụng, bảo toàn và phát triển vốn nhà nước.