Kiên trì điều hành giá theo hướng công khai, minh bạch

Bộ trưởng Vương Đình Huệ: "Giải pháp của mọi giải pháp là minh bạch và công khai". (Ảnh: Nhan Sáng)

Những chất vấn của các ĐBQH dành cho Bộ trưởng Bộ Tài chính tập trung vào vấn đề quản lý giá trong điều kiện vận hành theo cơ chế thị trường; vấn đề tăng thu ngân sách, chống thất thu, bội chi và nợ công. Tuy nhiên, vấn đề được nhiều ĐB đề cập đến đó là việc điều hành giá xăng dầu, giá điện…

Điều hành giá xăng dầu theo cơ chế thị trường

Trả lời một số ĐBQH về công tác điều hành giá một số mặt hàng như điện, xăng dầu, than… và các mặt hàng thiết yếu khác, Bộ trưởng Vương Đình Huệ cho biết, nguyên tắc điều hành thực hiện theo cơ chế giá thị trường, có sự quản lý của Nhà nước. Ngoài ra, chúng ta phải tôn trọng quyền định giá của DN, tôn trọng việc hạch toán đầy đủ các khoản chi phí hợp lý nằm trong giá thành sản phẩm sản xuất kinh doanh của các DN.

Bộ trưởng nhấn mạnh, Nhà nước quản lý giá bằng pháp luật, chế độ chính sách, hướng dẫn kiểm tra thực hiện, trong trường hợp các mặt hàng liên quan đến bình ổn giá, Nhà nước sẵn sàng bình ổn giá để đảm bảo giá phục vụ cho mục tiêu kiềm chế lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô. Các mặt hàng Nhà nước còn quản lý, đảm bảo người nghèo, người có thu nhập thấp phải có trợ giá cho các đối tượng này. Ví dụ, sử dụng điện trung bình sao cho phải chú ý mức độ tăng giá của đối tượng này thấp hơn mức tăng bình quân chung.

Cụ thể về điều hành giá xăng dầu, Bộ trưởng Vương Đình Huệ cho biết: “Các ĐB nói xăng dầu nhảy múa, đúng là thời gian qua, giá xăng dầu thế giới nhảy múa thật. 4 lần điều chỉnh 2 lần tăng (tháng 2 và tháng 3), 2 lần giảm (tháng 8 và tháng 10). Lần điều chỉnh tăng vào tháng 3 sát vào ngày điều chỉnh tỷ giá và chu kỳ hơi gần quá nên có cảm giác dồn dập. Việc điều hành giá xăng dầu tuân thủ theo cơ chế giá thị trường, giá xăng dầu phù hợp với giá thế giới. Giá để tính giá bán là giá xăng dầu thành phẩm không phải là giá dầu thô”.

Bộ trưởng cho biết thêm, xăng dầu của chúng ta phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu tới 70%, 30% từ nguồn trong nước. Tuy nhiên, nguồn trong nước cũng tính theo giá quốc tế chứ không phải giá rẻ. Thực tế trong quá trình điều hành giá, Chính phủ đã bám sát theo NĐ 84/2009/NĐ-CP.

Kịch bản tới đây, vẫn kiên trì thực hiện theo Nghị định 84. “Về lâu dài, đề nghị Chính phủ đánh giá để sửa đổi Nghị định 84, điều chỉnh một số bất cập trong Nghị định trong đó như xem xét sửa đổi chu kỳ tính giá cơ sở 10 ngày cho phù hợp với tần suất điều chỉnh giá, thay cho 30 ngày hiện nay; điều chỉnh lại định mức, quy định chặt chẽ định mức chiết khấu bán hàng cho các đại lý…”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Giá điện năm 2012 tăng 4,6%

Trả lời chất vấn của một số ĐB liên quan đến giá điện, Bộ trưởng Vương Đình Huệ cho biết, chúng ta phải tôn trọng quyền định giá của DN, tôn trọng việc hạch toán đầy đủ các loại chi phí hợp lý vào trong giá thành. Đặc biệt trong lĩnh vực điện cần quan tâm, vì nhu cầu dùng điện là rất lớn, nếu không có mức giá phù hợp sẽ không thu hút được các DN đầu tư vào.

Liên quan đến thực trạng sản xuất kinh doanh điều hành giá điện, trả lời câu hỏi của ĐB Phùng Văn Hùng (Cao Bằng), Lê Thị Nga (Thái Nguyên), Ngô Văn Minh (Quảng Nam), Bộ trưởng Vương Đình Huệ cho biết, theo kết quả kiểm toán, năm 2010 tổng số lỗ của EVN là hơn 23.500 tỷ đồng, trong đó lỗ sản xuất kinh doanh điện là 8.040 tỷ đồng, lỗ do chênh lệch tỷ giá là 15.465 tỷ đồng. Nguyên nhân do EVN đã phải mua điện giá cao của các DN cả trong và ngoài ngành. “Trong báo cáo kiểm toán, các khoản lỗ này là chỉ tính riêng trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh điện. Đầu tư ngoài ngành của EVN dù lãi hay lỗ cũng không được tính vào mức lỗ trên của EVN”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Trả lời về việc EVN thiếu vốn nhưng chưa thoái vốn từ đầu tư ngoài ngành, theo Bộ trưởng Vương Đình Huệ, mức đầu tư không lớn, khoảng 4.552 tỷ đồng, trong đó nhiều nhất vào viễn thông (khoảng 2.442 tỷ đồng), còn lại là chứng khoán, bảo hiểm…

Về kịch bản giá điện cho năm 2012, Bộ trưởng Vương Đình Huệ cho biết, nguyên tắc điều chỉnh giá đảm bảo bù đắp chi phí cho nhà đầu tư và kêu gọi đầu tư vào ngành điện. Với nguyên tắc này, Bộ Tài chính và Bộ Công Thương đã thống nhất cơ bản lấy theo giá thành sản xuất điện của năm 2011 với chi phí đầu vào của EVN bằng 0, đồng thời giữ giá than bán cho điện là từ 57 đến 63% giá thành tiêu thụ của than.

Nguyên tắc này chưa phân bổ các chi phí còn lại của năm 2010. Với phương án trên, giá thành điện là 1.242 đồng, tăng 4,6% so với giá hiện nay, đã gồm tất cả các khoản EVN phải giảm trừ theo kết quả kiểm toán. Giá điện 2012 chỉ phân bổ 1/4 lỗ của năm 2010, 1/3 lỗ mua điện ngoài. Bộ trưởng khẳng định, nếu tăng giá điện thì mức tăng cũng sẽ rất kiềm chế, trong đó toàn bộ giá điện bán cho hộ nghèo và hộ chính sách sẽ vẫn giữ nguyên như hiện nay, kể cả việc hỗ trợ 30.000 đồng cho hộ nghèo cũng giữ nguyên. Còn đối với hộ trung bình, mức tăng cũng sẽ thấp hơn giá điện bình quân chung.

Tham gia cùng trả lời chất vấn với Bộ trưởng Bộ Tài chính liên quan đến giá điện, Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng cho biết: Về vấn đề mua điện giá thấp và bán điện giá cao như ĐB nêu là có. Một số dự án điện độc lập bán điện cho Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) giá thấp, là nguyên nhân dẫn đến tình hình kinh doanh khó khăn của những dự án này. Phần lớn những dự án điện độc lập này có quy mô nhỏ, công suất dưới 30KW, mới được xây dựng, mới kinh doanh trong những năm gần đây; lỗ có nhiều lý do như chênh lệch tỷ giá, vay ngân hàng đầu tư… Trong khi hợp đồng với EVN là hợp đồng không điều chỉnh giá, nên khó khăn cho dự án. Bộ Công Thương theo chỉ đạo của Chính phủ đã ban hành Thông tư yêu cầu EVN cùng các dự án điện độc lập xem xét lại các hợp đồng đã ký kết, những yếu tố khách quan biến động lớn phải điều chỉnh chứ không thể để kéo dài.