Khủng hoảng Đông- Tây, Obama tới châu Âu

Tổng thống Mỹ sẽ có cuộc gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình

Nhiều tháng trước, ông Obama đã lên kế hoạch tham dự Hội nghị Thượng đỉnh An ninh Hạt nhân tại La Haye (Hà Lan). Hội nghị này được tổ chức theo sáng kiến của ông Obama nhằm ngăn chặn sự phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt và các nguyên liệu phóng xạ. Nhưng cuộc khủng hoảng bất ngờ nổ ra sau khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea đã khiến đây là chuyến công du quan trọng nhất của một Tổng thống Mỹ tới châu Âu trong những năm qua. Những chấn động từ việc Crimea trở về với nước Nga sẽ phủ bóng đen lên Hội nghị Thượng đỉnh La Haye và là lý do đằng sau chuyến công du của ông Obama tới Brussels để gặp các lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh các lãnh đạo phương Tây đang cân nhắc lại mối quan hệ của mình với nước Nga. Bản thân ông Obama đã kêu gọi tổ chức hội nghị thượng đỉnh G-7 tại La Haye nhằm giúp ông tăng cường nỗ lực cô lập Nga và bắt Nga phải "trả giá" cho việc thôn tính khu vực thuộc Ukraine này.

Một trong những thông điệp cốt lõi của ông Obama trong chuyến thăm này là Washington sẽ duy trì sự đảm bảo an ninh cho các đối tác NATO của mình, bao gồm cả các quốc gia từng thuộc Liên bang Xô viết hiện đã gia nhập liên minh. Ông Obama cũng sẽ gửi thông điệp đoàn kết tới các đồng minh của Mỹ trong cuộc gặp ba bên giữa ông với Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tại La Haye. Washington đang cố gắng ngăn chặn những tranh cãi trong lịch sử giữa hai đồng minh này làm hỏng mạng lưới liên minh của Mỹ tại châu Á trong bối cảnh đang diễn ra những căng thẳng giữa các cường quốc Đông Á này với Trung Quốc. Tổng thống Mỹ cũng sẽ có cuộc gặp đầu tiên trong năm nay với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại La Haye.

Ông Obama và các lãnh đạo châu Âu sẽ tìm cách tạo lập một mặt trận thống nhất để chống lại cái mà họ xem là sự vi phạm luật pháp quốc tế khi quân đội Nga tiến vào Crimea và được nhanh chóng tiếp nối bằng một cuộc trưng cầu dân ý để đưa Crimea sáp nhập vào Nga. Song hiện chưa rõ liệu các nước châu Âu, với những ràng buộc lớn hơn trong quan hệ thương mại, đầu tư và năng lượng với Nga so với Mỹ, có chấp nhận thực hiện các lệnh trừng phạt kinh tế thực sự mạnh mẽ trong trường hợp có những hành động khiêu khích mới từ phía Moscow hay không.

Tại Brussels, ông Obama sẽ gặp các lãnh đạo EU Herman Van Rompuy và Jose Manuel Barroso, và Tổng Thư ký Ander Fogh Rasmussen. Đây sẽ là chuyến thăm trụ sở EU đầu tiên của ông Obama với tư cách Tổng thống và diễn ra tại thời điểm mà các mối quan hệ đang được thử thách bởi những phản ứng giận dữ trước các hoạt động theo dõi của Mỹ mà cựu nhân viên tình báo Mỹ Edward Snowden đã tiết lộ. Ngày 27-3, ông Obama sẽ tới Vatican để tiếp kiến Giáo hoàng Francis sau khi ông đã có những lời phát biểu mới đây tán thành những cảnh báo của Đức Giáo hoàng về sự bất bình đẳng kinh tế. Ông Obama sẽ kết thúc chuyến công du tại Saudi Arabia, nơi ông sẽ cố gắng xoa dịu những lo ngại về chính sách đối ngoại hạt nhân của mình với Iran mà chính phủ Riyadh đang tỏ ra hoài nghi.

Bạch Dương