Huy động mọi nguồn lực cho đầu tư phát triển đất nước

Bộ trưởng Bộ Tài chính Vương Đình Huệ.

Bộ trưởng VƯƠNG ĐÌNH HUỆ:

Một trong những việc đầu tiên là phải rà soát lại công việc của Bộ Tài chính và ngành Tài chính thực hiện Nghị quyết 11/2011/NQ-CP của Chính phủ tập trung kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an sinh xã hội.

Ngành Tài chính đã làm được rất nhiều việc, nhưng từ nay đến cuối năm, theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ sẽ tiếp tục triển khai quyết liệt Nghị quyết này.

Ngoài ra, một trong những ưu tiên của tôi và các đồng chí trong Ban Cán sự Đảng và lãnh đạo Bộ Tài chính là rà soát lại việc triển khai quyết liệt các vấn đề liên quan đến những nhiệm vụ của Bộ. Cơ quan đầu tiên tôi dự kiến sẽ làm việc là Cục Quản lý giá-Bộ Tài chính.

Vấn đề kiểm soát giá hiện nay là rất quan trọng. Bộ Tài chính cũng như cá nhân tôi rất tán thành ý kiến, chúng ta phải điều hành quản lý giá theo cơ chế thị trường, kiểm soát giá cả, đảm bảo an sinh xã hội, hỗ trợ cho người nghèo, người thu nhập thấp. Ngoài ra, tôi cũng muốn nhấn mạnh thêm, điều hành giá, nhất là giá điện, xăng dầu phải trên cơ sở minh bạch.

Chúng tôi sẽ làm việc với Cục Quản lý giá và các cơ quan hữu quan của Bộ để rà soát lại các số liệu liên quan đến giá điện, giá xăng dầu cũng như việc kiểm soát một số mảng giá khác mà từ trước đến nay chúng ta rất quan tâm như giá thuốc chữa bệnh, giá lương thực, trong đó có giá lúa, giá điện...

Thực tế đã có bài học về chuyện trách nhiệm của DN trong việc cung cấp số liệu và đây cũng là bài học nếu như các cơ quan chức năng tăng cường giám sát, kiểm tra, DN cũng sẽ minh bạch hơn trong việc cung cấp thông tin liên quan đến những mặt hàng nhạy cảm.

PV: Thưa Bộ trưởng, việc điều hành giá theo cơ chế thị trường đối với một số mặt hàng thiết yếu có tạo áp lực tăng giá trong thời gian tới?

Bộ trưởng VƯƠNG ĐÌNH HUỆ:

Trên thực tế, giá xăng đã được điều hành theo cơ chế thị trường từ cuối năm 2009, vấn đề là phải làm cho minh bạch. Tôi nghĩ, DN kêu lỗ nhưng khái niệm lỗ cũng phải xem xét lại.

Giá bán lẻ xăng dầu được xây dựng trên cơ sở giá định hướng, giá cơ sở. Giá cơ sở được tính toán bao gồm giá CIF, cộng với thuế GTGT, thuế NK, thuế Tiêu thụ đặc biệt, nhân với tỷ giá, sau đó cộng với chi phí lưu thông, chi phí bán hàng định mức của các đầu mối kinh doanh xăng dầu, cộng thêm lãi định mức 300 đồng/lít, cộng thêm quỹ bình ổn giá với mức cao nhất là 500 đồng/lít và một số khoản phụ phí khác.

Theo tôi, cách điều hành của Bộ Tài chính đã linh hoạt. Khi giá bán cơ sở cao hơn giá bán lẻ (mà do yếu tố khách quan như giá thế giới tăng), lúc đó Bộ Tài chính đã có biện pháp như lùi thuế, ngừng trích lập quỹ bình ổn giá. Nhưng nếu giá cơ sở cao hơn giá bán lẻ do nguyên nhân là tăng chi phí bán hàng và chi phí kinh doanh, DN phải chịu trách nhiệm.

Khi giá cơ sở này thấp hơn giá bán lẻ do yếu tố như giá NK giảm thì lúc đó cũng phải điều chỉnh giá bán lẻ xuống. Cho nên, nếu nói là lỗ nhưng thực chất là chênh lệch giữa giá cơ sở và giá bán lẻ, còn trong điều kiện đó bản thân DN đầu mối đã có lãi 300đ/lít định mức. Nếu không minh bạch chuyện này thì sẽ rất khó trong việc xử lý.

Chính vì vật tôi sẽ yêu cầu Cục Quản lý giá kiểm tra kỹ hơn vấn đề này.

PV: Thưa Bộ trưởng, có cần yêu cầu các DN phải rà soát lại tất cả các chi phí để có thể công khai hay không, vì gần như hiện nay dư luận đang tiếp nhận thông tin một chiều?

Bộ trưởng VƯƠNG ĐÌNH HUỆ:

Đúng vậy! Điện lực vừa rồi đã có kết quả kiểm toán năm 2010, Kiểm toán Nhà nước đang yêu cầu tiếp tục kiểm soát trong năm 2011. Tôi cho rằng, hàng năm phải kiểm soát kỹ chi phí giá thành và giá bán của các DN thuộc các mặt hàng có tính nhạy cảm cao như điện, xăng dầu. Hiện nay Kiểm toán Nhà nước đang kiểm toán việc trích lập Quỹ Bình ổn giá xăng dầu, khi kiểm toán chắc chắn sẽ động đến doanh thu, chi phí, lợi nhuận của mặt hàng xăng dầu và chắc chắn số liệu sẽ minh bạch ra.

Về phía trách nhiệm của Bộ Tài chính mà theo như kinh nghiệm kiểm toán, sắp tới sẽ minh bạch hơn và một trong những ưu tiên của tôi là làm việc với Cục Quản lý giá và các cơ quan của Bộ Tài chính để làm rõ được câu chuyện kinh doanh cũng như giá thành, chi phí, lãi, lỗ của một số DN.

PV: Thời gian qua liên quan đến chính sách tiền tệ chặt chẽ, nhiều DN đã gặp khó khăn về vốn. Ngành Tài chính sắp tới có tham mưu gì với Chính phủ để giải bài toán này hay không, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng VƯƠNG ĐÌNH HUỆ:

Về bài toán vốn, tư tưởng chung là vẫn phải điều hành quyết liệt, thận trọng, kiên trì thực hiện Nghị quyết 11, trong đó cơ cấu lại theo hướng không cào bằng. Những công trình, dự án nào, DN nào thực hiện có hiệu quả vẫn hỗ trợ. Tinh thần chung là thắt chặt, nhưng chúng ta cũng phải cơ cấu lại. Bên cạnh đó hiện đã có những tín hiệu để có thể giảm lãi suất huy động dần dẫn đến giảm lãi suất cho vay.

Hiện nay lãi suất như thế này DN rất khó tiếp cận vốn, làm ăn rất khó khăn, nên cần phải hết sức thận trọng xem xét lại bài toán về lãi suất. Chúng ta phải hết sức thông cảm với các ngân hàng thương mại vì phải huy động vốn lãi suất cao trong thời gian dài và cùng với yêu cầu giảm lạm phát như hiện nay thì giảm lãi suất huy động để giảm lãi suất cho vay rất khó. Bên cạnh đó, các ngân hàng, các tổ chức tín dụng cũng phải rất chia sẻ với đất nước, với DN.

Hiện có nhiều yếu tố tích cực để xem xét giảm lãi suất như lãi suất liên ngân hàng, lãi suất huy động giảm. Cùng với việc rà soát lại các chi phí của ngành ngân hàng để tiết kiệm một chút thôi, cũng giảm được phần lãi suất cho vay để giảm khó khăn cho DN.

PV: Bộ trưởng có nghĩ rằng trọng trách của mình khá nặng nề trong thời điểm nền kinh tế nước ta hiện đang đứng trước nhiều khó khăn, thử thách?

Bộ trưởng VƯƠNG ĐÌNH HUỆ:

Tất nhiên là tình hình tài chính, ngân sách và kinh tế nói chung của nước ta đang đứng trước nhiều khó khăn. Đây là tình trạng chung không chỉ của Việt Nam mà của cả thế giới. Rõ ràng nguồn thu ngân sách ngày càng khó khăn hơn rất nhiều. Trong đó, nguồn thu từ sử dụng đất dư địa ngày càng giảm đi, thu về xuất khẩu cũng sẽ giảm. Đặc biệt khi nước ta trở thành nước có thu nhập trung bình, vốn ODA chắc chắn sẽ ngày càng giảm, vì vậy thu ngân sách trong thời gian tới sẽ cực kỳ khó khăn.

Một vấn đề nữa là việc phân bổ nguồn thu như thế nào, sử dụng sao cho hiệu quả nhất còn quan trọng hơn vấn đề tạo ra nguồn thu. Cho nên chính sách tài chính quốc gia luôn luôn tính đến việc huy động mọi nguồn lực của xã hội chứ không chỉ của ngân sách Nhà nước để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế, nhất là tạo nên 3 đột phá chiến lược cũng cần đến một số vốn rất lớn, nếu riêng ngân sách thì không thể đảm đương hết được mà phải huy động nguồn lực của mọi thành phần kinh tế, công tư kết hợp. Ngoài ra, cũng cần phải đẩy mạnh, tháo gỡ nhiều cơ chế chính sách thu nhiều hơn để có thể chi tốt hơn.

Vấn đề nữa là nợ công của chúng ta đã cao, tới đây, chúng ta cũng phải tính đến chuyện sử dụng một cách có hiệu quả nhất chi tiêu công, giảm dần bội chi ngân sách. Phải đổi mới nâng cao hiệu quả các doanh nghiệp Nhà nước (DNNN), đặc biệt là các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước; tiếp tục đẩy mạnh công tác cổ phần hóa, nâng cao hiệu quả của DNNN, tập đoàn, tổng công ty. Đây là một trong những ưu tiên có tính chiến lược của Chính phủ trong khóa này và cũng là nhiệm vụ rất quan trọng của Bộ Tài chính trong thời gian tới.

Ngoài ra, phải quản lý, kiểm soát chặt chẽ nợ quốc gia, nợ công, nhất là nợ nước ngoài, phải luôn giữ một giới hạn an toàn, không để lâm vào tình trạng như một số nước châu Âu hiện nay. Tôi nghĩ đây là những công việc trọng điểm ưu tiên của Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng như của ngành Tài chính.

PV: Xin cảm ơn Bộ trưởng!

Trần Thắng (thực hiện)