Hải quan xứ Lạng: Số hóa quy trình để hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp

Công chức Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (Cục Hải quan Lạng Sơn) thực hiện soi chiếu container hàng hóa bằng máy soi chiếu di động. Ảnh: H.Nụ

Bước đi từ những ứng dụng

Những ngày cuối năm này, chúng tôi có mặt tại cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn)- nơi có lượng hàng nông sản, trái cây tươi XK sang Trung Quốc chiếm tới 80% lượng nông sản xuất khẩu qua các cửa khẩu trên địa bàn. Chứng kiến bãi xe Bảo Nguyên dành cho hàng trung chuyển XNK có sức chứa gần 1.000 phương tiện đã kín chỗ, nhưng không hề lộn xộn, từng hàng xe đỗ thẳng tắp, trật tự.

Qua câu chuyện với một số tài xế đường dài, chúng tôi biết được, để có sự ngay ngắn, tuần tự trong việc sắp xếp phương tiện ra vào thuận tiện cho việc làm thủ tục thông quan, Chi cục Hải quan Tân Thanh đã triển khai “Phần mềm quản lý phương tiện vận tải”. Phần mềm này không chỉ giúp giảm tải khối lượng công việc mà còn giúp quản lý chặt chẽ và khai thác tối đa nguồn thông tin dữ liệu phương tiện đã có trong hệ thống, đơn giản hóa thao tác thực hiện đăng ký phương tiện, giảm tỷ lệ nhập sai phương tiện, thông quan nhanh hàng hóa cho DN.

Theo tác giả xây dựng phần mềm- ông Vũ Trí Thức, Phó Đội trưởng Đội Giám sát Chi cục Hải quan Tân Thanh, sau thời gian triển khai thực hiện và nâng cấp từ 15/3/2021 đến nay, phần mềm quản lý phương tiện vận tải đã sử dụng ổn định, đáp ứng được yêu cầu quản lý chặt chẽ hàng hóa, phương tiện vận tải ra-vào khu vực giám sát hải quan, phương tiện XNC phù hợp với quy chế phối hợp với các lực lượng khác trong khu vực cửa khẩu.

Tác giả cho biết, hiện tại phần mềm đã được thiết kế và xây dựng đầy đủ các chức năng như đăng ký phương tiện vào khu vực giám sát; xác nhận xe ra vào bãi, khu vực cửa khẩu, XNC; xác nhận xe đã sang tải, hạ tải, xe đã hoàn thành thủ tục hải quan; đăng ký tờ khai XNK; tra cứu vị trí, tình trạng, hàng hóa... Tất cả các máy đều đã cài đặt chương trình và hướng dẫn sử dụng đảm bảo tất cả công chức tác nghiệp đều có thể sử dụng và xử lý nhanh; các DN đều nắm rõ quy trình của phần mềm và phối hợp đắc lực với công chức Hải quan khi có yêu cầu.

Đó chỉ là một trong rất nhiều giải pháp về công nghệ thông tin được Hải quan Lạng Sơn nghiên cứu, triển khai hiệu quả, tạo thuận lợi không chỉ cho cơ quan Hải quan mà còn cho cả DN, chủ hàng, lái xe và các lực lượng liên quan tại cửa khẩu.

Cục trưởng Cục Hải quan Lạng Sơn Nguyễn Hồng Linh cho biết, từ năm 2020, Hải quan Lạng Sơn đã triển khai mô hình quản lý chuỗi cung ứng tích hợp theo hướng dẫn tại khung an ninh và tạo thuận lợi thương mại (SAFE) của Tổ chức Hải quan thế giới. Công tác soi, kiểm tra hàng hóa cũng được tiến hành qua hệ thống soi container điện tử. Cùng với đó, đơn vị đã đầu tư kinh phí nghiên cứu, ứng dụng 5 phần mềm mới phục vụ quy trình nghiệp vụ trên nền tảng số, nhằm hoàn thiện và chuyển sang “số hóa” các thủ tục hải quan; thực hiện cắt giảm những chứng từ, giấy tờ, trình tự, thủ tục không cần thiết, nhằm bảo đảm phù hợp với định hướng xây dựng mô hình Hải quan thông minh.

Hiện nay, 99% thủ tục liên quan tới hàng hóa XNK của DN làm thủ tục qua các chi cục hải quan đều được thực hiện thông qua hệ thống tự động trên nền tảng số.

Cục trưởng Nguyễn Hồng Linh nhấn mạnh, với việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động nghiệp vụ, đơn vị đã góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động XNK và rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa cũng như khách du lịch qua các cửa khẩu trên địa bàn, tăng thu ngân sách Nhà nước, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Mục tiêu của Hải quan Lạng Sơn là đến cuối năm 2025, các chứng từ thuộc hồ sơ hải quan sẽ được chuẩn hóa, số hóa dữ liệu và được thực hiện hoàn toàn trên môi trường điện tử, phi giấy tờ.

Bãi xe của Công ty CP Hữu nghị Xuân Cương (Lạng Sơn). Ảnh: Xuan Cuong JSC

Phấn đấu chuyển đổi số toàn diện

Thực hiện theo lộ trình của ngành Hải quan nhằm đẩy mạnh chuyển đổi số trong hoạt động nghiệp vụ hải quan một cách toàn diện, đồng bộ, Cục trưởng Nguyễn Hồng Linh cho rằng, Hải quan Lạng Sơn đã sẵn sàng tiếp nhận và triển khai hải quan số, trong đó thực hiện chuyển đổi số toàn diện trong công tác quản lý nhà nước về hải quan với hệ thống công nghệ thông tin có mức độ thích hợp cao, đáp ứng toàn diện nhu cầu xử lý tự động tất cả các khâu nghiệp vụ trong quy trình thủ tục hải quan để phục vụ người dân và DN.

Trong đó, Hải quan Lạng Sơn chỉ đạo các bộ phận, phòng, ban và chi cục hải quan trực thuộc thực hiện cắt giảm những chứng từ, giấy tờ, trình tự, thủ tục không cần thiết nhằm bảo đảm phù hợp với định hướng xây dựng Hải quan số, mô hình Hải quan thông minh; tích cực phối hợp xây dựng Mô hình cửa khẩu thông minh theo định hướng đặt ra.

Đặc biệt, với lộ trình đã được vạch ra, đơn vị sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu có cấu trúc, nhất quán nhằm phục vụ nhu cầu khai thác và sử dụng cho nhiều người, nhiều chương trình khác nhau; đảm bảo sự thống nhất, được chuẩn hóa, sẵn sàng kết nối, chia sẻ và tiếp nhận dữ liệu với các cơ quan liên quan; cung cấp các công cụ kiểm soát, điều khiển việc truy cập vào cơ sở dữ liệu.

Trong đó, Hải quan Lạng Sơn phấn đấu triển khai thành công Hải quan số theo lộ trình của Ngành một cách toàn diện, đồng bộ hoàn toàn trên môi trường số mọi lúc, mọi nơi, mọi phương diện, đảm bảo quản lý xuyên suốt từ khâu đầu đến khâu cuối đối với hàng hóa XNK, quá cảnh; phương tiện vận tải XNC, quá cảnh.

Hải quan Lạng Sơn đặt mục tiêu đẩy mạnh chuyển đổi số trong hoạt động quản lý, hoàn thiện môi trường làm việc điện tử, hướng tới môi trường phi giấy tờ trong quản lý nhà nước về hải quan, 100% các báo cáo được thực hiện trên hệ thống.