Hải quan Lào Cai: Nhiều nhóm hàng đóng góp lớn về thu ngân sách sụt giảm

60% hàng hóa xuất khẩu qua cửa khẩu quốc tế đường bộ số II Kim Thành, Lào Cai là nông sản nhưng nhóm hàng này lại không đóng góp nhiều về số thu ngân sách. Ảnh: T.Bình.

Theo Cục Hải quan Lào Cai, cập nhật số thu ngân sách từ đầu năm đến 15/6/2023 mới được 395,24 tỷ đồng, đạt 26,3% chỉ tiêu cả năm do Bộ Tài chính giao (1.500 tỷ đồng) và giảm tới 48% so với cùng kỳ năm 2022.

Phân tích về nguyên nhân dẫn đến số thu ngân sách giảm, theo Cục Hải quan Lào Cai, do kim ngạch các mặt hàng có thuế và có số thu ngân sách lớn giảm mạnh về số lượng, kim ngạch như phốt pho, phân DAP, than cốc, máy móc thiết bị, điện năng... Tính đến 15/6/2023, tổng kim ngạch các mặt hàng có thuế giảm đến 53,2% so với cùng kỳ năm 2022.

Cụ thể, như mặt hàng phốt pho vàng, do nhu cầu tiêu thụ trên thị trường thế giới giảm mạnh dẫn đến các công ty sản xuất phốt pho tại Lào Cai phải giảm về lượng sản xuất và giá bán. Đến tháng 6/2023, Công ty hóa chất Đức Giang đã giảm giá xuất khẩu phốt pho vàng xuống còn trung bình 120 triệu đồng/tấn, giảm 20-30% so với 2022 (150-170 triệu đồng/ tấn).

Kim ngạch mặt hàng phốt pho đến 16/5/2023 là 143,4 triệu USD, giảm 62,2% so với cùng kỳ năm 2022 (379 triệu USD).

Trước tình hình trên, Cục Hải quan Lào Cai dự kiến nguồn thu từ xuất khẩu phốt pho trong 6 tháng cuối năm 2023 tiếp tục giảm so với cùng kỳ năm 2022.

Tình trạng giá cước tàu biển tăng cao cũng gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc thuê tàu và container rỗng, làm giảm đáng kể lượng hàng hóa phốt pho xuất khẩu.

Ngoài ra, các dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh Lào Cai đã cơ bản đã đi vào hoạt động ổn định, vì vậy nhu cầu nhập khẩu thiết bị máy móc giảm mạnh. Cập nhật trong 5 tháng đầu năm số thu đối với mặt hàng máy móc, thiết bị nhập khẩu phục vụ các dự án trọng điểm trên địa bản không phát sinh.

Một nguồn thu lớn khác tại đơn vị trong những năm trước liên quan đến thuế nhập khẩu từ mặt hàng AmmoniumNitrate - NH4NO3 (tiền chất thuốc nổ).

Trong các năm 2019, 2020 và năm 2021 số thu từ mặt hàng này đều đạt trên 50 tỷ đồng, kim ngạch trên 20 triệu USD mỗi năm. Tuy nhiên, từ năm 2022 đến nay số thu thuế chỉ đạt 10 tỷ đồng và kim ngạch là 4 triệu USD.

Nguyên nhân dẫn đến việc sụt giảm này do chưa có kho, bãi đảm bảo các điều kiện an toàn phòng chống cháy nổ theo quyđịnh của pháp luật về lưu giữ, sang tải, vận chuyển xếp dỡ mặt hàng trên tại khu vực cửa khẩu Kim Thành Lào Cai.

Năm 2022, nguồn thu từ năng lượng điện nhập khẩu cũng đóng góp số thu tới 30,76 tỷ đồng tại Cục Hải quan Lào Cai. Tuy nhiên từ tháng 12/2022 đến nay, không phát sinh nhập khẩu mặt hàng này cũng là nguyên nhân chính dẫn đến số thu giảm mạnh. Được biết do phía Trung Quốc đang thiếu hụt về nguồn cung cấp điện nên không đáp ứng được nhu cầu nhập khẩu điện của Việt Nam.

Liên quan đến mặt hàng than cốc nhập khẩu giảm so với cùng kỳ năm 2022, theo Cục Hải quan Lào Cai, do nhu cầu sử dụng tại các nhà máy sản xuất trong nước giảm, nhà máy luyện thép Việt Nam - Trung Quôc đóng trên địa bàn tỉnh Lào Cai dừng hoạt động và không có nhu cầu nhập khẩu than cốc dẫn đến mặt hàng than cốc nhập khẩu giảm mạnh với cùng kỳ năm 2022. Cục Hải quan Lào Cai dự báo 6 tháng cuối năm 2023, số thuế thu được từ hoạt động nhập khẩu mặt hàng này sẽ không có do nhà máy chưa hoạt động lại.

Để hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách cả năm, Cục Hải quan Lào Cai xác định những tháng cuối năm phải nỗ lực đẩy mạnh các giải pháp để tăng thu ngân sách gắn với các biện pháp phòng, chống thất thu. Đặc biệt cần tập trung thực hiện quyết liệt Chỉ thị số 479/CT-TCHQ ngày 6/2/2023 của Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan về việc thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp tạo thuận lợi thương mại, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, chống thất thu trong triển khai nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước năm 2023.