Gỡ “nút thắt” chính sách để tạo sức bật kinh tế số

	Chủ tịch VCCI: Chính phủ sẽ đi đầu trong nền kinh tế số
	90% chi tiêu bằng tiền mặt, đường tới nền kinh tế số còn gian nan
	Phát triển kinh tế số của khối kinh tế tư nhân
	Blockchain tạo đột phá cho doanh nghiệp trong nền kinh tế số

Việt Nam có tiềm năng lớn phát triển kinh tế số. Ảnh: Nguyễn Thanh​​​.

Dư địa rộng mở

Theo ông Ousmane Dione - Giám đốc quốc gia, Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam: Sự phát triển kỹ thuật số đã và đang thay đổi các nền kinh tế trên toàn cầu, với tốc độ chóng mặt. Năm 2016, nền kinh tế số toàn cầu trị giá 11,5 nghìn tỷ USD, chiếm khoảng 15,5% GDP của thế giới. Tỷ lệ này dự kiến sẽ đạt 25% trong chưa đầy một thập kỷ. Hiện nay, 6 trong số mười 10 công ty hàng đầu thế giới là các công ty công nghệ, trong đó gần đây Apple đã trở thành công ty đầu tiên trên thế giới có giá trị hơn 1.000 tỷ USD.

Về tình hình phát triển kinh tế số tại Việt Nam, ông Đặng Hoàng Hải-Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cho biết: Năm 2018, thương mại điện tử tăng trưởng 30% với tổng doanh thu bán lẻ của thương mại điện tử đạt 8 tỷ USD. Dự kiến, con số này sẽ đạt từ 13-15 tỷ USD vào năm 2020. Hiện tại, có hơn 96 triệu dân số, 64 triệu người sử dụng internet; 57% dân số có tài khoản mạng xã hội.

Ông Ousmane Dione chia sẻ thêm: Công nghệ đang đột phá ngay tại Việt Nam. “Trong một thời gian ngắn kể từ khi đến Hà Nội, tôi đã thấy sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế số, ban đầu tập trung vào một số dịch vụ. Ví dụ như: Ngành công nghiệp gọi xe dựa trên công nghệ số đang phát triển nhanh chóng; sự phát triển của các nền tảng thương mại điện tử cạnh tranh trực tiếp với mạng lưới bán lẻ truyền thống; sự phát triển của các nền tảng lưu trú số đang ngày càng đóng vai trò quan trọng trong ngành du lịch thông qua cạnh tranh với khách sạn truyền thống ở những thành phố lớn như Hà Nội, TP HCM, Đà Nẵng và Hội An…”, ông Ousmane Dione nói.

Cũng theo ông Ousmane Dione, nền kinh tế số sôi động này hứa hẹn sẽ có thêm nhiều DN vừa, nhỏ và siêu nhỏ có thể tham gia vào nền kinh tế Việt Nam. Đó là do các nền tảng thương mại điện tử đưa DN vừa, nhỏ và siêu nhỏ đến với những thị trường lớn (cả trong và ngoài nước) và rút ngắn khoảng cách đến thị trường, đặc biệt là đối với những công ty nằm xa các thành phố lớn như TP HCM, Hà Nội, Đà Nẵng và Hải Phòng.

Còn theo bà Natasha Beschorner-chuyên gia cao cấp về chính sách công nghệ thông tin (WB): Việt Nam nằm trong khu vực mà cả thị trường lẫn DN số có tiềm năng tăng trưởng nhanh chóng. Tuy nhiên, nền kinh tế số không phải chỉ sử dụng internet, quan trọng là phải lồng ghép, áp dụng được những dịch vụ số của Chính phủ và DN.

Tạo môi trường pháp lý thuận lợi

Nhìn nhận xung quanh vấn đề phát triển kinh tế số tại Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Công Thương Cao Quốc Hưng cho rằng: Kinh tế số cho phép các DN trong khu vực hội nhập toàn cầu, phù hợp với xu hướng dài hạn hướng tới tự do hóa thị trường và giảm đi các rào cản thương mại. Mặt khác, Chính phủ, DN và người dân cũng phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc hiện thực hóa các lợi ích tiềm năng của nền kinh tế số như: Cơ sở hạ tầng còn yếu kém; khả năng thích ứng chuyển đổi công nghệ kém; kỹ năng phát triển kèm theo còn chưa tương ứng; rào cản kinh tế xã hội; các vấn đề liên quan đến niềm tin, quyền bảo mật và minh bạch, hiểu biết hạn chế về sự khác biệt trong việc tiếp cận và thích ứng với sự phát triển của công nghệ của người dân ở các quốc gia khác nhau...

Bà Natasha Beschorner bổ sung thêm: “Với Việt Nam, các chính sách và quy định kỹ thuật số; thúc đẩy giao dịch trực tuyến, dịch vụ thuế là lĩnh vực mà Chính phủ và DN quan tâm. Một môi trường kiến tạo sẽ quyết định tốc độ và chất lượng phát triển kinh tế kỹ thuật số và lợi ích mang lại cho người dân”.

Theo ông Ousmane Dione, bằng cách thiết lập một môi trường pháp lý thuận lợi, Chính phủ có thể thúc đẩy phát triển kinh tế số một cách có hiệu quả. “Tôi rất vui khi thấy các chính sách của Chính phủ Việt Nam ngày càng tập trung vào công nghệ đột phá và nền kinh tế số trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0. Chính phủ cần đi đầu bằng việc đi trước và bản thân cũng trở nên kỹ thuật số hơn. Điều này có nghĩa là không chỉ lồng ghép các hệ thống vào nền tảng “toàn bộ Chính phủ” tích hợp, mà còn cung cấp các nền tảng dịch vụ kỹ thuật số để hỗ trợ DN, giảm thời gian và chi phí giao dịch. Cấp phép và phê duyệt giấy phép trực tuyến là ví dụ tuyệt vời của những dịch vụ kỹ thuật số như vậy. Các sáng kiến như căn cước công dân kỹ thuật số toàn quốc có thể thúc đẩy lợi ích trực tiếp trong những lĩnh vực khác của nền kinh tế số. WB đã hỗ trợ Chính phủ Việt Nam trong một số lĩnh vực như giúp Ngân hàng Nhà nước xây dựng hệ thống thanh toán điện tử, hỗ trợ thiết kế cải cách quản trị kỹ thuật số toàn diện (cùng với Văn phòng Chính phủ và các cơ quan liên quan) để thúc đẩy công nghệ số trong cải cách hành chính, cho phép cung cấp dịch vụ kỹ thuật số và nâng cao hiệu quả quản lý thông qua việc chia sẻ và sử dụng thông tin tốt hơn giữa các cơ quan Chính phủ”, ông Ousmane Dione nói.

Một số chuyên gia nêu quan điểm: Nền kinh tế số có tính chất đa ngành và do đó liên quan đến nhiều lĩnh vực khác nhau như tài chính, sản xuất, y tế, giáo dục, giao thông, hậu cần, du lịch, khách sạn và thực phẩm,... Vì vậy, để nâng cao khả năng cạnh tranh, Việt Nam cần xây dựng môi trường pháp lý khuyến khích đổi mới và cạnh tranh, đồng thời bảo vệ người tiêu dùng thông qua điều tiết và phối hợp hiệu quả hơn giữa các cơ quan Chính phủ.

Từ góc độ cơ quan quản lý nhà nước, Thứ trưởng Cao Quốc Hưng nhấn mạnh: Bộ Công Thương đánh giá việc xây dựng, điều chỉnh chính sách để hỗ trợ kinh tế số phát triển là một nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới.