Dứt điểm giải phóng mặt bằng, thúc giải ngân đầu tư công dự án trọng điểm ngành giao thông

Tuyến cao tốc Cam Lâm - Vĩnh Hảo dài 78,5km đi qua 3 tỉnh Khánh Hòa, Ninh Thuận và Bình Thuận. Ảnh minh họa: ST

Nhiều chuyển biến tích cực

Tính đến ngày 30/4/2024, tổng số vốn giải ngân của 9 dự án quan trọng quốc gia ngành giao thông vận tải là hơn 16.494 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 17,6% kế hoạch năm 2024 được giao (hơn 93.843 tỷ đồng), trong đó, vốn ngân sách trung ương là hơn 15.232 tỷ đồng, đạt 21,2%; vốn ngân sách địa phương là hơn 1.262 tỷ đồng, đạt 9,7%. Như vậy, kết quả giải ngân các dự án quan trọng quốc gia đạt tương đương với tỷ lệ giải ngân bình quân chung 4 tháng của cả nước (16,64%).

Trong báo cáo về công tác này của đoàn công tác do Bộ trưởng Bộ Tài chính làm trưởng đoàn tại 3 tỉnh Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, kết quả cũng có nhiều khả quan. Tại Bình Định, công tác giải phóng mặt bằng phục vụ dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025 đoạn qua địa phận tỉnh đã bàn giao cho chủ đầu tư diện tích là 99,8%, chiều dài đạt 99,5%, phần giải phóng mặt bằng điều chỉnh, bổ sung đã hoàn thành và bàn giao đạt 100%.

Tại Khánh Hoà, công tác giải phóng mặt bằng phục vụ các dự án giao thông trọng điểm của quốc gia triển khai trên địa bàn tỉnh cũng có sự chuyển biến tích cực so với thời điểm cuối tháng 2/2024. Trong đó, dự án thành phần đầu tư xây dựng đoạn Cam Lâm - Vĩnh Hảo đã hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng, hiện đang triển khai thi công; dự án thành phần đầu tư xây dựng đoạn Vân Phong - Nha Trang đã cơ bản hoàn thành bàn giao 100% mặt bằng cho dự án, hiện đang triển khai thi công, dự kiến hoàn thành trong năm 2025; dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Khánh Hòa – Buôn Ma Thuột đã bàn giao mặt bằng hơn 74%, hiện đang triển khai thi công và tiếp tục thực hiện công tác giải phóng mặt bằng, dự kiến hoàn thành trong năm 2026.

Tại Phú Yên, công tác giải phóng mặt bằng phục vụ dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông qua địa phận tỉnh theo báo cáo hồi cuối tháng 2/2024 đạt 97,49%, đến nay đã tăng lên, đạt 98,65% diện tích.

Phối hợp để giải quyết dứt điểm công tác giải phóng mặt bằng

Về vướng mắc liên quan đến các dự án trọng điểm quốc gia, theo Bộ Tài chính, với công tác giải phóng mặt bằng, việc triển khai tại một số địa phương (Đồng Nai, Quảng Trị, Quảng Bình, Quảng Ngãi, Khánh Hòa, Kiên Giang, Hưng Yên...) vẫn còn chậm, chưa đáp ứng tiến độ thi công. Việc di dời hệ thống đường điện cao thế chưa đáp ứng tiến độ yêu cầu, nhất là các khu vực cần xử lý nền đất yếu. Thủ tục điều chỉnh Nghị quyết số 273/NQ- UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về chủ trương chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, đất rừng và đất trồng lúa nước từ hai vụ trở lên chậm hơn so với yêu cầu, ảnh hưởng đến việc điều phối vật liệu cho dự án Hoài Nhơn – Quy Nhơn (tỉnh Bình Định).

Về vật liệu xây dựng cho thi công, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo cũng như trực tiếp nhiều lần làm việc với các địa phương để tháo gỡ; công tác cấp mỏ tại nhiều dự án đã có chuyển biến tích cực, tuy nhiên nguồn vật liệu đất đắp nền đường tại khu vực Đông Nam Bộ, Tây Nam Bộ vẫn chưa được giải quyết dứt điểm, việc sử dụng cát biển triển khai chậm, số lượng hạn chế.

Về triển khai thi công, tiến độ của một số dự án còn chậm so với kế hoạch đề ra do vướng giải phóng mặt bằng, thiếu nguồn vật liệu đắp nền. Về thủ tục đầu tư, Thành phố Hà Nội trong quá trình triển khai dự án thành phần 3 thuộc Dự án Vành đai 4 Hà Nội theo hình thức đối tác công tư (PPP) gặp vướng mắc liên quan đến áp dụng Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư.

Việc giải quyết những vướng mắc này đã nhiều lần được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đưa ra với các bộ, ngành, địa phương. Bộ Tài chính cũng nhiều lần đề nghị các bộ, cơ quan trung ương, địa phương tiếp tục triển khai nghiêm túc, quyết liệt các giải pháp thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, nhất là tại các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ - Trưởng ban Chỉ đạo tại các Phiên họp Ban chỉ đạo nhà nước các chương trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải.

Với 3 địa phương như đã nêu ở trên, Bộ Tài chính đề nghị các địa phương cần tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực hiện các dự án hạ tầng quy mô lớn, đảm bảo cung ứng vật liệu xây dựng cho các dự án cao tốc, đặc biệt cần phối hợp với các bộ, cơ quan trung ương giải quyết dứt điểm công tác giải phóng mặt bằng đối với các tuyến cao tốc trên địa bàn.

Đầu tháng 5 vừa qua, tại phiên họp thứ 11 của Ban chỉ đạo, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ, ngành phải lập ngay tổ công tác xuống làm việc với các địa phương khi có các vướng mắc để giải quyết ngay. Với tinh thần "bàn làm, không bàn lùi", Thủ tướng mong muốn các bộ, ngành, địa phương, nhất là người đứng đầu phát huy tinh thần tích cực, chủ động vào cuộc kịp thời; các nhà thầu, tư vấn, nhà thầu giám sát, nhà thầu thi công phát huy tinh thần vì nước, vì dân; nhân dân, doanh nghiệp cùng vào cuộc để ít nhất là đảm bảo tiến độ và phấn đấu vượt tiến độ các dự án từ 3 đến 6 tháng