Dự án lọc hóa dầu Nghi Sơn chậm tiến độ, thu NSNN Hải quan Thanh Hóa giảm mạnh

CBCC Cục Hải quan Thanh Hóa kiểm tra hàng hóa XNK. Ảnh: H.Vân

Không như tính toán

Theo phân tích của Cục Hải quan Thanh Hóa, nguyên nhân chủ yếu khiến con số hụt thu lớn so với chỉ tiêu ban đầu của đơn vị là do biến động của Dự án lọc hóa dầu Nghi Sơn. Năm 2017, Cục Hải quan Thanh hóa được Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan giao dự toán thu NSNN từ hoạt động XNK là 4.200 tỉ đồng. Trong đó, bao gồm dự kiến số thu thuế từ mặt hàng dầu thô NK của Dự án lọc hóa dầu Nghi Sơn là 3.390 tỉ đồng. Tính toán này dựa trên dự báo Dự án lọc hóa dầu Nghi Sơn sẽ kết thúc giai đoạn chạy thử và chính thức vận hành thương mại trong quý IV năm 2017, với sản lượng ước đạt 1,38 triệu tấn.

Trên thực tế đến thời điểm cuối tháng 11/2017, Công ty Liên doanh Lọc hóa dầu Nghi Sơn (NSRP)-chủ đầu tư dự án đã hoàn thành 97% khối lượng công tác vận hành thử nghiệm. Tuy nhiên, NSRP đang phải khắc phục nhiều khiếm khuyết kỹ thuật. Với những khiếm khuyết này, NSRP chưa thể đạt được mốc tiến độ sẵn sàng khởi động nhà máy theo kế hoạch đã đề ra; mốc hoàn thành chạy nghiệm thu và bàn giao sơ bộ sẽ bị chậm và chuyển sang quý II năm 2018 (chậm khoảng 11 tháng so với tiến độ ban đầu và chậm khoảng 6 tháng so với kế hoạch điều chỉnh là ngày 31/12/2017). Do đó, Cục Hải quan Thanh Hóa cho biết, việc ước tính số thuế từ nguồn dầu thô NK là 3.390 tỉ đồng là không có tính khả thi.

Nhiều nguồn thu giảm

Song song với việc sụt giảm nguồn thu mạnh từ Dự án lọc hóa dầu Nghi Sơn, nhiều nguồn thu từ các dự án khác tại địa bàn đơn vị quản lý cũng giảm dần. Theo Cục Hải quan Thanh Hóa, những năm qua, nguồn thu NSNN của đơn vị chủ yếu là thuế GTGT từ việc NK máy móc thiết bị của các dự án đầu tư vào khu kinh tế Nghi Sơn. Đến nay các dự án đã cơ bản hoàn thành và đi vào sản xuất, nên việc NK máy móc thiết bị còn rất ít, mặt khác các dự án mới thì chưa được triển khai nên nguồn thu không ổn định. Chẳng hạn, số thu nộp NSNN của giai đoạn xây dựng Nhà máy Liên hợp Lọc hóa dầu Nghi Sơn năm 2014 là 433,9 tỉ đồng, chiếm 57% tổng số thu của cục; năm 2015 là 962 tỉ đồng, chiếm 66,8% tổng số thu của Cục; năm 2016 là 333 tỉ đồng, chiếm 32% tổng số thu của Cục; 11 tháng năm 2017 là 1.010 tỉ đồng, chiếm 58% tổng số thu của Cục. Cục Hải quan Thanh Hóa cho biết, theo thông tin từ Công ty TNHH Lọc hóa dầu Nghi Sơn từ nay đến 31/12/2017 không có kế hoạch tiếp tục NK dầu thô. Điều này đã ảnh hưởng không nhỏ tới khả năng hoàn thành nhiệm vụ thu NSNN của đơn vị.

Bên cạnh đó, số thu từ việc NK của một số DN lớn khác như: Linh kiện ô tô NK của Nhà máy ô tô Veam-Tổng Công ty Máy động lực và máy nông nghiệp Việt Nam; máy móc, thiết bị của Công ty cổ phần xi măng Vissai, Công ty TNHH Kiều Phát… những tháng cuối năm 2017 giảm rõ rệt. Chẳng hạn, tháng 9/2017, các DN này đóng góp số thuế 291 tỉ đồng; tháng 10 là 142 tỉ đồng; nhưng hết ngày 27/11/2017, số thuế nộp của các DN trên ở mức 45 tỉ đồng. Mặt khác, linh kiện ô tô NK của Nhà máy ô tô Veam và Tổng Công ty Máy động lực và máy nông nghiệp Việt Nam đến nay không còn kế hoạch NK mà chủ yếu chỉ gia công lại cho Tập đoàn ô tô Thành Công; các mặt hàng XNK khác rất hạn chế.

Tính đến ngày 27/11/2017, số thu NSNN của Cục Hải quan Thanh Hóa là 1.735 tỉ đồng, đạt 41% dự toán được giao. Trước tình hình thực tế của các DN trên địa bàn, Cục Hải quan Thanh Hóa dự kiến số thuế thu nộp NSNN năm 2017 của đơn vị chỉ khoảng 1.800 tỉ đồng, đạt 42,8% chỉ tiêu pháp lệnh, bằng 174,7% so với số thu năm 2016 (1.800 tỉ đồng/1.030 tỉ đồng). Cục Hải quan Thanh Hóa cũng đã có các đề xuất lên Tổng cục Hải quan về việc xem xét điều chỉnh giảm dự toán thu NSNN năm 2017 của đơn vị.