Doanh nghiệp trần tình nỗi khổ mang tên... “an toàn thực phẩm”

Hoạt động sản xuất của.

Trong vòng 3 năm trở lại đây, Công ty Việt Xanh dường như tận dụng mọi cơ hội có được để được “kêu” về thủ tục KTCN. Một tháng trước, tại Hội nghị đối thoại DN năm 2016 do Cục Hải quan Hà Nam Ninh tổ chức, nỗi khổ mang tên “an toàn thực phẩm” đã được ông Nguyễn Trương Nghĩa, Chủ tịch HĐQT Công ty Việt Xanh, “tố” thêm một lần nữa chỉ mong những vướng mắc của mình sẽ được cơ quan chuyên ngành ghi nhận và tháo gỡ. Lý do Công ty Việt Xanh đeo đuổi kiến nghị này vì từ khi Công ty Việt Xanh khai báo KTCN đến khi có kết quả kiểm tra, xuất trình cho cơ quan Hải quan để ra quyết định thông quan rất dài, tốn nhiều chi phí.

Tiếp xúc với phóng viên Báo Hải quan bên lề Hội nghị, ông Nguyễn Trương Nghĩa chia sẻ với tâm trạng bức xúc: Công ty Việt Xanh là DN chế biến nông sản XK sang thị trường Liên bang Nga, sản phẩm là các loại rau, củ, quả, dứa đóng lọ thủy tinh, lon sắt… Trong quá trình làm hàng XK, có một số bao bì mà Việt Nam chưa sản xuất được, hoặc tránh bị làm nhái, do thị hiếu thị trường của khách hàng nên DN đối tác đã mua và in bao bì sản phẩm được sản xuất tại nước thứ 3, sau đó DN khách hàng chuyển tiền cho Công ty Việt Xanh, yêu cầu Công ty Việt Xanh nhập bao bì này về và đóng gói hàng hóa đã chế biến vào các bao bì này trước khi XK. Hàng tháng, Công ty Việt Xanh làm thủ tục NK rất nhiều lô bao bì để đóng gói.

Theo ông Nghĩa, việc NK bao bì đóng gói phải kiểm tra an toàn vệ sinh thực phẩm 100%. Mỗi lần DN NK đều phải KTCN. Cục Quản lý chất lượng nông lâm thủy sản lại luôn trong tình trạng quá tải, nên theo quy định 10 ngày có kết quả, nhưng trên thực tế thời gian kéo dài hơn, ảnh hưởng đến thời gian thông quan của DN.

Ông Nghĩa cho rằng, về nguyên tắc Công ty Việt Xanh chỉ chịu trách nhiệm về chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm của sản phẩm bên trong, không chịu trách nhiệm về bao bì. Nếu sản phẩm tiêu thụ trong nước thì việc yêu cầu có giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm là điều đương nhiên. Tuy nhiên, hàng của công ty là sản phẩm XK, thì khi NK vào thị trường nước ngoài, sản phẩm của DN ông đã chịu sự giám sát và tuân thủ các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm của thị trường, đất nước NK. Việc yêu cầu chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm với sản phẩm bao bì của đơn vị 100% làm hàng XK là không cần thiết, gây cản trở hoạt động sản xuất kinh doanh của DN.

Ông Nghĩa cho biết, từ khi thành lập, mọi thủ tục NK lô hàng, Công ty Việt Xanh đều làm thủ tục hải quan tại Chi cục Hải quan Ninh Bình. Trước kia, Công ty Việt Xanh làm thủ tục kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm bao bì tại Cục An toàn thực phẩm thuộc Bộ Y tế, nhưng đến năm 2012, theo quy định, DN làm thủ tục tại Cục Quản lý chất lượng nông lâm thủy sản thuộc Bộ NN&PTNN. Theo đó, chỉ định của Cục Quản lý chất lượng nông lâm thủy sản, Công ty Việt Xanh phải làm thủ tục kiểm tra chất lượng bao bì NK tại Trung tâm Chất lượng nông lâm thủy sản vùng I tại Hải Phòng. Thời gian gần đây, theo quy định mới thì Công ty Việt Xanh lại phải xin cấp bộ chứng nhận hợp quy của Cục An toàn thực phẩm thuộc Bộ Y tế trước khi đăng ký kiểm tra chất lượng an toàn thực phẩm của Bộ NN&PTNT.

Trong quá trình đợi cấp giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm do cơ quan chuyên ngành cấp, để nộp vào hồ sơ hải quan trước khi thông quan lô hàng, Công ty Việt Xanh được cơ quan Hải quan cho phép mang hàng về bảo quản tại kho. Khi hàng đã về đến kho, Công ty Việt Xanh liên lạc với cán bộ của Cục An toàn thực phẩm đến lấy mẫu, tuy nhiên, có khi cán bộ đến lấy mẫu ngay, có khi cả tuần mới có cán bộ đến lấy mẫu và chi phí là 3.950.000 đồng/ lần lấy mẫu và Công ty Việt Xanh phải chờ đợi từ 20 - đến 30 ngày mới có kết quả để nộp vào hồ sơ hải quan. Điều đáng nói, việc NK này diễn ra liên tục nhiều năm nay, chưa có lô hàng nào vi phạm về KTCN, nhưng vẫn không được xem xét ưu tiên trong việc KTCN, ông Nghĩa bức xúc.

Có được kết quả, chúng tôi phải đem đi nộp thủ công trong khi tờ khai hải quan, đăng ký KTCN thì thực hiện điện tử. Thời gian thủ tục kéo dài không thông quan được dẫn đến phát sinh chi phí, thời gian. Do đó, các bộ, ngành quản lý chuyên ngành cần phân luồng, đánh giá rủi ro cho DN khi thực hiện KTCN như phân luồng tờ khai của cơ quan Hải quan” ông Nghĩa kiến nghị.

Các DN nói chung và Công ty Việt Xanh cho rằng, những chỉ đạo, định hướng từ phía Chính phủ nhằm cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh của DN thời gian qua, trong đó có lĩnh vực KTCN đã phản ánh đúng cái DN cần, đúng thứ DN mong muốn. Vấn đề đặt ra hiện nay là trách nhiệm thực thi của các bộ ngành trong bối cảnh Chính phủ đang quyết liệt tháo gỡ khó khăn cho DN.