Điều chỉnh giá xăng dầu: 15 ngày, 10 ngày hay ngắn hơn

	Không điều chỉnh giá xăng dầu
	Điều chỉnh giá xăng dầu vào đầu tuần tới
	Sớm điều chỉnh giá xăng dầu
	Đề xuất 3 phương án trong điều chỉnh giá xăng dầu
	Giảm biên độ điều chỉnh giá xăng dầu

Nhiều chuyên gia cho rằng giá xăng dầu thậm chí có thể rút xuống điều hành hàng ngày khi giá xăng dầu thế giới có biến động. Ảnh: Nguyễn Thanh

10 ngày điều chỉnh giá 1 lần

Theo Điểm c, Khoản 1, Điều 38 Nghị định 83/2014/NĐ-CP: "Thời gian giữa 2 lần điều chỉnh giá liên tiếp tối thiểu là 15 ngày đối với trường hợp tăng giá, tối đa là 15 ngày đối với trường hợp giảm giá". Liên quan tới vấn đề này, không ít lần Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam bày tỏ ý kiến cho rằng, giá bán lẻ xăng dầu trong nước sẽ khó có thể bắt kịp những biến động của giá xăng dầu thế giới. Theo đó, Hiệp hội này đề xuất rút ngắn tần suất điều chỉnh giá xăng dầu xuống còn 10 ngày để giá bán lẻ trong nước ngày càng tiệm cận với giá thế giới, tránh độ trễ trong việc điều chỉnh giá.

Khi góp ý về nội dung dự thảo Nghị định, Sở Công Thương Thanh Hóa phân tích, việc đầu tư xây dựng máy bán xăng dầu mini bản chất là việc đầu tư xây dựng cửa hàng xăng dầu với quy mô nhỏ. Do đó, việc đầu tư xây dựng máy bán xăng dầu mini cần phải tuân thủ trình tự thủ tục đầu tư xây dựng như đối với cửa hàng xăng dầu. Việc quy định những vùng không đủ điều kiện để đầu tư cửa hàng xăng dầu thì nghiên cứu bố trí máy bán xăng tự động là tạo lỗ hổng cho các doanh nghiệp lách luật để kinh doanh xăng dầu.

Mặt khác, việc các doanh nghiệp không đầu tư cửa hàng xăng dầu ở khu vực vùng sâu, vùng xa, xuất phát từ nguyên nhân giá cước vận chuyển xăng dầu đến các khu vực này cao hơn các khu vực khác, lợi nhuận thu được thấp hơn, trong khi đó lượng bán ít do dân cư thưa thớt, hiệu quả đầu tư không cao. Việc đầu tư xây dựng máy bán xăng mini không giải quyết được vấn đề về giá cước xăng dầu, giá bán xăng dầu, hiệu quả đầu tư cho doanh nghiệp. Do đó, Sở Công Thương Thanh Hóa đề nghị bổ sung Khoản 5, Điều 24 Nghị định số 83/2014/NĐ-CP như sau: “Bộ Công Thương xem xét rà soát và quyết định việc áp dụng thí điểm loại hình máy bán xăng dầu mini đã được kiểm định an toàn bởi các cơ quan chức năng đối với một số địa bàn khó khăn, vùng sâu, vùng xa”.

Tại dự thảo Nghị định sửa đổi, Bộ Công Thương đưa ra 2 phương án. Phương án 1 là giữ nguyên quy định 15 ngày điều chỉnh 1 lần. Phương án 2 là 10 ngày điều chỉnh 1 lần. Đại diện lãnh đạo Bộ Công Thương cho biết, Bộ Công Thương nghiêng về phương án 10 ngày điều chỉnh 1 lần.

Nhận định việc rút ngắn thời gian giữa các kỳ điều chỉnh giá xăng dầu là tín hiệu tốt, thậm chí ông Trần Viết Ngãi, Chủ tịch Hội Năng lượng Việt Nam còn nhấn mạnh: “Càng rút ngắn càng tốt, không chỉ là 10 ngày mà có thể giảm xuống 1 tuần/lần”.

Đồng quan điểm, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long nhấn mạnh, giá mặt hàng xăng dầu trên thế giới biến động hàng ngày nên trong nước cần điều chỉnh để sát với những biến động này. Trước mắt là phương án 10 ngày/lần nhưng chuyên gia này cho rằng trong tương lai cần rút ngắn hơn nữa, thậm chí xem xét điều chỉnh hàng ngày khi có biến động giá.

Nhiều nội dung sửa đổi

Bên cạnh vấn đề điều chỉnh giá xăng dầu, một trong những điểm nổi bật trong dự thảo Nghị định sửa đổi của Bộ Công Thương là cho phép áp dụng thí điểm máy bán xăng dầu mini.

Theo Bộ Công Thương, đây không phải là cửa hàng xăng dầu quy mô nhỏ và không phải máy bán xăng dầu tự động mà như một trụ bơm nhỏ không có bể chứa, chỉ bán với quy mô dưới 100 lít, thay thế các thiết bị bán bằng can hoặc bơm tự chế nhằm bảo đảm an toàn và thuận tiện cho người tiêu dùng.

Dự thảo bổ sung Khoản 5, Điều 24 Nghị định số 83/2014/NĐ-CP nêu rõ: “Bộ Công Thương xem xét rà soát và quyết định việc áp dụng thí điểm loại hình máy bán xăng dầu mini đã được kiểm định an toàn bởi các cơ quan chức năng đối với một số địa bàn khó khăn, vùng sâu, vùng xa, vùng không đủ điều kiện hoặc không được DN đầu tư cây xăng”.

Liên quan tới vấn đề này, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam cho rằng, việc áp dụng thí điểm các máy bán xăng dầu mini đã được kiểm định để bán hàng tại các vùng sâu, vùng xa, địa bàn kinh tế khó khăn là cần thiết bởi sẽ đáp ứng đầy đủ, kịp thời nhu cầu xăng dầu cho người tiêu dùng. Đồng thời, tại các địa bàn này điều kiện về mặt bằng, không gian thuận lợi không khó khăn như tại các thành phố, thị xã, nơi tập trung đông dân cư nên công tác an toàn phòng chống cháy nổ thuận lợi hơn và ít ảnh hưởng tới môi trường.

Một điểm sửa đổi quan trọng tại dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 83/2014/NĐ-CP của Bộ Công Thương lần này liên quan đến cách tính giá cơ sở xăng dầu. Công thức tính giá cơ sở xăng dầu tại dự thảo được xây dựng trên cơ sở đánh giá lại khi hiện nay, sản lượng xăng dầu từ nguồn trong nước là 70-75%, xăng dầu từ NK chỉ chiếm 25-30% trong tổng lượng xăng dầu tiêu thụ nội địa. Vì vậy, việc sửa đổi công thức tính giá cơ sở dựa trên các yếu tố chi phí hình thành từ hai nguồn (trong nước và NK) để kết cấu lại một mặt bằng giá chung làm cơ sở điều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu trong nước.

Về Quỹ Bình ổn giá xăng dầu, trong khi Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam kiến nghị bỏ Quỹ Bình ổn giá xăng dầu để lĩnh vực kinh doanh xăng dầu hoạt động theo cơ chế thị trường, giá xăng dầu trong nước diễn biến theo xu hướng chung của giá thế giới. Mặt khác, khi bỏ Quỹ Bình ổn, tính minh bạch công khai trong điều hành giá sẽ tốt hơn, tạo cơ hội bình đẳng trong hệ thống các DN đầu mối.

Không ủng hộ đề xuất này, Bộ Công Thương lập luận: Quỹ Bình ổn giá xăng dầu là công cụ để Nhà nước điều tiết giá bán xăng dầu trong nước. Vì vậy, nếu bỏ quỹ thì Nhà nước sẽ không còn công cụ điều tiết giá xăng dầu trong nước, đảm bảo lợi ích hài hòa giữa Nhà nước, DN và người tiêu dùng. Dù vậy, Bộ Công Thương cũng rà soát sửa đổi quy định về Quỹ Bình ổn giá xăng dầu theo hướng quy định nội dung và quy chế báo cáo của các DN đối với quỹ; bổ sung quy định về cách tính lãi suất, nguồn tài chính trong trường hợp thương nhân xăng dầu đầu mối thực hiện sử dụng quỹ trong khi quỹ tại DN đang bị âm; bổ sung quy định trong Nghị định về chế tài xử lý vi phạm (như thu hồi giấy phép hoạt động) nếu thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu không thực hiện việc trích lập, kết chuyển số dư Quỹ Bình ổn giá xăng dầu theo quy định.