Địa phương còn “lúng túng” trước các Hiệp định thương mại

Hoạt động tại Tân Cảng – Cát Lái (TPHCM). Ảnh minh họa, nguồn internet.

Kết quả chưa được như mong muốn

Tại Hội nghị, Chủ tịch UBND TP.HCM Lê Hoàng Quân đánh giá: Nền kinh tế nước ta đang tích cực gia nhập các hiệp định thương mại với nhiều nội dung rất mới. Tuy nhiên lãnh đạo các địa phương và DN còn nhiều lúng túng, chưa hiểu rõ lộ trình, giải pháp tham gia. “Do đó, Chính phủ, các Bộ, ngành hỗ trợ để địa phương, DN nắm rõ các nội dung này”- ông Quân đề nghị.

Trước vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng cho biết: Cho đến nay Việt Nam đã tham gia 8 hiệp định thương mại tự do, không kể Hiệp định thương mại với Hoa Kỳ. Thời gian vừa qua, nước ta bước đầu đã khai thác được những cơ hội do các hiệp định này mang lại.

Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng thừa nhận: “Đúng là thời gian qua, công tác tuyên truyền, giải thích rõ hơn nội dung trong các hiệp định cho cộng đồng, DN đã được thực hiện nhưng chưa đạt được kết quả mong muốn. Theo đánh giá, DN Việt Nam khai thác các lợi thế từ các hiệp định này thấp hơn so với các DN trong ASEAN. Đây cũng được đánh giá là điểm yếu trong báo cáo 5 năm gia nhập WTO. Việc này sẽ phải khắc phục trong thời gian tới”.

Theo Bộ trưởng Công Thương, Việt Nam đang tiếp tục đàm phán 6 hiệp định thương mại tự do. Thời gian qua, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công Thương phối hợp với đoàn đàm phán Chính phủ, các hiệp hội ngành nghề, Phòng Thương mại và Công Nghiệp Việt Nam, một số địa phương tổ chức các cuộc tọa đàm, hội thảo để phổ biến nội dung của các hiệp định thương mại này. Việc phổ biến này sẽ tiếp tục thực hiện nhất trong thời gian tới, đặc biệt là với các địa phương.

Đưa thông tin rõ hơn về việc hội nhập của nền kinh tế trong thời gian tới, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh cho biết: Giai đoạn 2014-2015 là giai đoạn then chốt về hội nhập quốc tế của nước ta. Bởi lẽ đây là thời gian chúng ta phải hoàn tất nhiều cái cam kết quốc tế, như: xây dựng cộng đồng ASEAN vào năm 2015, hoàn thành các mục tiêu thiên niên kỷ vào năm 2015... Về các chỉ tiêu của cộng đồng ASEAN 2015, hiện các quốc gia đã hoàn thành 80% các chỉ tiêu, nhưng 20% còn lại thì rất khó cả về các lĩnh vực kinh tế, chính trị, xã hội. Với Việt Nam, chúng ta đứng thứ tư sau Malaysia, Singapore, Thái Lan trong việc đạt được các chỉ tiêu với khoảng 84%. Nhưng đây mới chỉ dừng ở thể chế chính sách.

“Đúng như một số ý kiến là hiện việc hiểu biết và tận dụng các cơ hội trong cộng đồng ASEAN ở nước chúng ta còn thấp, nhất là với các DN và các địa phương. Thời gian vừa qua, mới có các bộ ngành Trung ương tham gia vào việc xây dựng cộng đồng này. Vì vậy, vừa rồi Thủ tướng Chính phủ đã giao một số Bộ phổ biến về những quy định này để các DN, địa phương nắm được nhằm tận dụng tốt hơn các cơ hội”- Bộ trưởng Bình Minh nhìn nhận.

Bộ trưởng Bình Minh cho biết thêm, hai năm tới là giai đoạn chúng ta vừa thực hiện các cam kết về thương mại tự do, vừa thực hiện các thỏa thuận AFTA, ASEAN- Trung Quốc..., vừa thương lượng 6 Hiệp định thương mại tự do. Nếu 2014, 2015 đạt được Hiệp định TPP và Hiệp định Việt Nam- EU thì việc thực hiện các cam kết trong giai đoạn này sẽ là rất cao. Nó sẽ tác động đến toàn bộ các lĩnh vực DN, các địa phương.

Xây dựng chương trình hành động cụ thể

Trong Báo cáo Dự thảo Nghị quyết về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu chỉ đạo điều hành thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2014 được trình bày tại Hội nghị, về mở rộng, nâng cao hiệu quả hội nhập quốc tế, Chính phủ chỉ đạo: Bộ Ngoại giao chủ trì đẩy nhanh việc đàm phán các FTA; Phát huy vai trò và trách nhiệm trong ASEAN, trong các tổ chức và diễn đàn đa phương. Tích cực tham gia để hình thành Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) vào năm 2015.

Bộ Công Thương chủ trì triển khai có hiệu quả các cam kết quốc tế và chủ động tích cực đàm phán các hiệp định thương mại tự do, nhất là Hiệp định TPP, Hiệp định thương mại tự do Việt Nam– EU… trên nguyên tắc bình đẳng, cùng có lợi và bảo đảm lợi ích quốc gia. Đẩy mạnh thông tin tuyên truyền, chuẩn bị các điều kiện cần thiết để chủ động tham gia Cộng đồng Kinh tế ASEAN, các Hiệp định giữa ASEAN với các đối tác.

Trong khía cạnh đẩy mạnh xuất khẩu, kiểm soát nhập khẩu, Bộ Công Thương chủ trì rà soát, sửa đổi, bổ sung cơ chế chính sách để thực hiện và khai thác có hiệu quả các cơ hội, các ưu đãi trong cam kết quốc tế. Nghiên cứu, đánh giá tác động của việc ký kết và thực hiện các Hiệp định thương mại tự do của Việt Nam với các nước, nhất là tác động đối với các ngành kinh tế, doanh nghiệp và thu ngân sách nhà nước để xây dựng chương trình hành động cụ thể triển khai có hiệu quả và ứng phó kịp thời các tác động, ảnh hưởng.

Hiệp Hòa