Để gói hỗ trợ an sinh xã hội lần 2 phát huy hiệu quả
Gói hỗ trợ lần 1: Cần thiết, kịp thời nhưng chưa hiệu quả | |
Kỳ vọng gói hỗ trợ lần 2 mang tầm nhìn và có tính dự báo dài hạn | |
Doanh nghiệp chờ đợi điều gì gói hỗ trợ lần 2 |
20% doanh nghiệp đã phải dừng hoạt động sau đợt bùng phát dịch Covid-19 lần 2. Ảnh: T. Linh. |
Doanh nghiệp, nền kinh tế gặp khó do dịch tái phát
Ngày 26/7/2020, Đà Nẵng phát hiện ca nhiễm Covid-19 mới sau 99 ngày cả nước không có ca nhiễm trong cộng đồng, đây là thời điểm đánh dấu sự trở lại của đại dịch Covid-19 tại Việt Nam (đại dịch Covid-19 bùng phát lần 2).
Trong bối cảnh các doanh nghiệp còn chưa kịp phục hồi sau những tác động tiêu cực lần thứ nhất thì sự bùng phát lần 2 của Covid-19 làm khó khăn của người dân và doanh nghiệp thêm chồng chất.
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, 9 tháng đầu năm 2020, tăng trưởng kinh tế chỉ đạt 2,12%, mức tăng trưởng thấp nhất trong giai đoạn 2011 - 2020. Theo báo cáo tháng của Quỹ tiền tệ Quốc tế (IMF) tháng 10/2020, tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2020 dự báo chỉ đạt 1,6%, giảm 1,1% so với báo cáo tháng 6/2020.
Số doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn lên tới 38.629 doanh nghiệp (tăng 81,8% so với cùng kỳ), số doanh nghiệp giải thể là 12.089 doanh nghiệp (tăng 0,1% so với cùng kỳ). Tỷ lệ lao động thiếu việc làm trong độ tuổi lao động ở mức 2,69%, trong khi tỷ lệ thất nghiệp chung là 2,27%. Đây đều là các mức cao nhất trong giai đoạn 2011 - 2020.
Theo Báo cáo tác động của bùng phát dịch Covid-19 lần 2 đối với doanh nghiệp do Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV), 20% doanh nghiệp đã phải dừng hoạt động, 76% hiện không thể cân đối được thu chi, 2% doanh nghiệp đã bị giải thể, chỉ có 2% doanh nghiệp tạm thời không bị ảnh hưởng bởi đại dịch. Hơn 47% doanh nghiệp đã phải cắt giảm số lượng lao động, 27% doanh nghiệp duy trì lao động nhưng giảm lương và giảm giờ làm.
So sánh với mức độ thiệt hại của lần 1, thì sự bùng phát trở lại lần 2 của dịch Covid-19 gây ra hậu quả lớn hơn nhiều, nhất là trong điều kiện các doanh nghiệp còn chưa kịp phục hồi sau ảnh hưởng lần 1.
Các biện pháp hỗ trợ cần nhanh chóng ban hành
Trong bối cảnh các nước trên thế giới, đặc biệt là đối tác kinh tế lớn của Việt Nam như Mỹ, Trung Quốc, Liên minh châu Âu, Nhật Bản… dịch bệnh vẫn chưa được kiểm soát, thậm chí có xu hướng ngày càng nghiêm trọng, dự báo khả năng mức độ ảnh hưởng của đại dịch sẽ còn có thể kéo dài.
Do vậy, việc cần làm lúc này là đưa ra gói hỗ trợ kinh tế nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp, người dân vượt qua khó khăn, hướng tới phục hồi và tăng trưởng. Việc thiết kế gói hỗ trợ lần 2 cần đảm bảo các nguyên tắc cơ bản như: (i) có quy mô đủ lớn, thời gian đủ dài, bao phủ được đến các đối tượng bị ảnh hưởng và cần trợ giúp; (ii) cần đảm bảo chọn lọc đối tượng nhận hỗ trợ phù hợp với mục tiêu, định hướng; (iii) giảm thiểu thủ tục hành chính, đẩy nhanh việc thực hiện hoạt động trợ giúp, tăng khả năng hấp thụ.
Thứ nhất, mở rộng quy mô, thời gian và đối tượng hỗ trợ
Giá trị gói hỗ trợ này lần cần được đưa ra ở mức lớn hơn (mức đề xuất của Bộ LĐ-TB&XH khoảng 90 nghìn tỷ đồng, trong đó dành cho hỗ trợ doanh nghiệp vay không lãi suất để trả lương cho người lao động là khoảng 18,6 nghìn tỷ đồng) để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của các doanh nghiệp. Về thời gian, cần kéo dài thời gian nhận hỗ trợ cho các đối tượng, thời gian có thể kéo dài từ quý 4/2020 đến hết năm 2021.
Cần mở rộng đối tượng nhận hỗ trợ, cần thay từ “doanh nghiệp” (tại Phần II.1 của Nghị quyết 42) bằng từ “người sử dụng lao động”, việc này sẽ mở rộng đối tượng người lao động làm việc tại các đơn vị khác như trường học, tổ chức, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã, hộ kinh doanh, cá nhân có sử dụng lao động cũng có thể nhận hỗ trợ của Nhà nước. Bên cạnh đó, cần có quy định để các đối tượng là các lao động phi chính thức, không có hợp đồng lao động cũng được nhận hỗ trợ.
Nghiên cứu, xm xét bỏ bỏ quy định “đã chi trả tối thiểu 50% tiền lương ngừng việc cho người lao động” (tại phần II.2 của Nghị quyết 42) để phù hợp hơn với thực tế, bởi lẽ với việc dòng tiền sụt giảm trầm trọng do dịch bệnh kéo dài, điều kiện này sẽ dẫn tới người sử dụng lao động khó đáp ứng đủ điều kiện vay, không tiếp cận được khoản vay.
Thứ hai, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng khả năng hấp thụ chính sách
Cần có quy định cụ thể đối về việc các doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc trả lương cho người lao động làm việc tại đơn vị. Thay vì ban hành quy định các doanh nghiệp “không có doanh thu hoặc không có nguồn tài chính để chi trả lương” hay “người sử dụng lao động có khó khăn về tài chính” thì quy định mới nên hướng tới việc quy định cụ thể như “có mức doanh thu giảm 20% so với cùng kỳ năm 2019”.
Đối với các hỗ kinh doanh cá thể, có thể ban hành quy định “các hộ cá thể tạm ngừng kinh doanh theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền”. Việc này sẽ tạo thuận lợi cho các cơ quan nhà nước trong việc xác định nhanh chóng, chính xác đối tượng được nhận hỗ trợ.
Thứ ba, tập trung đối tượng hỗ trợ phù hợp
Với định hướng phát triển bền vững, việc lựa chọn hỗ trợ cần tập trung hướng tới các doanh nghiệp có khả năng phục hồi, phát triển, đồng thời đảm bảo tính lan tỏa, khả năng tạo việc làm, khả năng áp dụng công nghệ và năng lượng sạch, đồng thời cam kết không sa thải nhân viên. Theo đánh giá bước đầu, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực cần tập trung ưu tiên hỗ trợ bao gồm: du lịch, vận tải, dệt may, da giày, bản lẻ…
Để việc giải ngân các khoản vay hiệu quả, từ phía Ngân hàng chính sách xã hội cần xem xét lại quy định về điều kiện nhận hỗ trợ.
Theo đó, việc quy định đối tượng đủ điều kiện nhận hỗ trợ phải đảm bảo không có nợ xấu tại các ngân hàng thương mại; phải sử dụng hết quỹ dự phòng tiền lương; hay phải có từ 20% hoặc từ 30 người lao động trở lên đang tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc phải ngừng việc từ một tháng liên tục trở lên là không phù hợp, nhất là trong điều kiện dịch bệnh đã kéo dài hơn 10 tháng qua. Quy định nên theo hướng hỗ trợ vay vốn với các doanh nghiệp mà doanh thu sụt giảm (ví dụ 20%) so với cùng kỳ năm trước hoặc sụt giảm tỷ lệ lao động nhất định (ví dụ 20%).
Tin liên quan
Hải quan Hải Phòng quán triệt 4 quy định mới của Trung ương
16:42 | 14/03/2024 Hải quan
Bảo hiểm Xã hội tự nguyện: “Giá đỡ” an sinh giúp người lao động tự do có lương hưu khi về già
19:00 | 27/09/2023 Sự kiện - Vấn đề
Nhiều mô hình thu hút người lao động tự do vào “lưới” an sinh
07:45 | 08/07/2023 Sự kiện - Vấn đề
Chứng khoán Việt Nam vẫn trong danh sách chờ nâng hạng của FTSE Russell
16:28 | 28/03/2024 Chứng khoán
Nhận diện các hạn chế trong quản lý, sử dụng vốn, tài sản công tại các DNNN
16:13 | 27/03/2024 Tài chính
"Thúc" tiến độ xuất cấp gạo dự trữ quốc gia hỗ trợ học sinh học kỳ II
15:21 | 27/03/2024 Tài chính
Thủ tướng yêu cầu thực hiện nghiêm quy định về hóa đơn điện tử trong kinh doanh, bán lẻ xăng dầu
14:21 | 27/03/2024 Thuế - Kho bạc
765 thủ tục hành chính còn hiệu lực thuộc lĩnh vực quản lý của Bộ Tài chính
14:08 | 27/03/2024 Tài chính
Giải quyết khó khăn trong giải ngân đầu tư công các chương trình mục tiêu quốc gia
08:21 | 27/03/2024 Tài chính
Lượng trái phiếu xanh được phát hành còn hạn chế
20:12 | 26/03/2024 Tài chính
Ủy ban Chứng khoán cảnh báo về sự cố của VNDirect
09:01 | 26/03/2024 Chứng khoán
Hiệu quả thanh tra giám sát - yếu tố then chốt để thị trường chứng khoán minh bạch
07:19 | 26/03/2024 Tài chính
92% cửa hàng kinh doanh xăng dầu đã áp dụng xuất hoá đơn bán lẻ
19:44 | 25/03/2024 Thuế - Kho bạc
Tạm thời ngắt kết nối giao dịch của VNDirect tới HNX
14:47 | 25/03/2024 Chứng khoán
Quỹ Bình ổn giá xăng dầu còn dư hơn 6.655 tỷ đồng
14:46 | 25/03/2024 Tài chính
Hướng dẫn cụ thể về kiểm soát, thanh toán chi thường xuyên qua Kho bạc Nhà nước
19:49 | 23/03/2024 Chính sách và Cuộc sống
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới
Audi mở đại lý mới theo mô hình City showroom
CEO IPPG Lê Hồng Thuỷ Tiên nhận giải nữ doanh nhân xuất sắc TPHCM 2024
Chứng khoán Việt Nam vẫn trong danh sách chờ nâng hạng của FTSE Russell
Hà Nội chốt thi 3 môn vào lớp 10
Hải quan Quảng Bình phối hợp bắt nhóm đối tượng, thu giữ hơn 25.000 viên ma túy
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Đinh Ngọc Thắng
13:54 | 27/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Nam Dương Xuân Sinh
09:44 | 02/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Trưởng Ban Cải cách, hiện đại hóa hải quan Đặng Thanh Dũng
14:53 | 28/02/2024 Infographics
LONGFORM: Tập trung thực hiện thành công chuyển đổi số, tạo nền tảng hướng tới Hải quan thông minh
08:54 | 10/02/2024 Megastory/Longform
LONGFORM: Bộ trưởng Hồ Đức Phớc: Chính sách tài khoá, dấu ấn đặc biệt quan trọng thúc đẩy phục hồi và tăng trưởng kinh tế
08:50 | 10/02/2024 Tài chính