Covid-19 đã tác động như thế nào đến kinh tế Việt Nam?
Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, cú sốc Covid-19 lên nền kinh tế nặng nề hơn rất nhiều so với các cú sốc từ cuộc khủng hoảng tài chính – tiền tệ châu Á năm 1997 và cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008.
Hai cú sốc sau làm cho tăng trưởng ở mức thấp nhất là 4,77% năm 1999 và 5,4% năm 2009, tốc độ tăng trưởng kinh tế này vẫn còn cao hơn so với năm 2020 (2,91%). Tuy nhiên, cú sốc Covid-19 có thể mang tính tạm thời, sẽ không kéo dài như hai cú sốc tài chính năm 1997 và 2008.
Phát biểu tại hội thảo, ông Bùi Nhật Quang, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam cho biết, năm 2020, đại dịch Covid-19 có tác động khác nhau theo nhóm ngành. Những ngành có sự tiếp xúc giữa người với người lớn – ngoại trừ các ngành sản xuất vật tư, thiết bị y tế phòng chống, chữa bệnh - có tăng trưởng GDP giảm mạnh, nặng nhất là dịch vụ, đặc biệt là du lịch, vận tải, nhà hàng,…
Trong khi đó các ngành kinh tế phi tiếp xúc (14 ngành, hầu hết các ngành các ngành kinh tế số) chịu tác động tích cực mạnh nhất, nhất là giáo dục từ xa, thanh toán điện tử,… và các ngành có đầu vào là sản phẩm từ dầu/khí (nhựa, ure, cao su). Những tác động đa chiều này thúc đẩy tái cơ cấu/chuyển dịch cơ cấu cũng như cắt giảm chi phí kinh doanh và thay đổi quản trị doanh nghiệp các ngành.
Theo Viện Kinh tế Việt Nam, tác động đối với lĩnh vực tài chính-ngân hàng mang tính đa chiều, nhìn chung tích cực, nhất là thị trường chứng khoán do tăng giao dịch và số lượng nhà đầu tư. Tuy nhiên, hạn chế ở Việt Nam là sự bùng nổ giá chứng khoán, lợi nhuận công ty chứng khoán không kéo theo số lượng/giá trị IPO mới hay cổ phần hóa. Đây là điểm bất cập và khác biệt của Việt Nam. Các công ty bảo hiểm Việt Nam cũng tăng lợi nhuận do ít trường hợp tử vong trong khi lo ngại Covid tăng. Các ngân hàng tuy biên lợi nhuận giảm song vẫn tăng lợi nhuận; tuy nhiên, rủi ro nợ xấu tăng. Cả ba dạng tổ chức tài chính này đều hưởng lợi từ giá chứng khoán nắm giữ tăng mạnh.
Dịch Covid-19 đã ảnh hưởng đến người lao động đang làm việc trong hầu hết các ngành. Ảnh minh họa: H.Dịu |
Đối với lao động, tác động theo lĩnh vực hoạt động và kỹ năng là khác nhau. Theo đó, dịch Covid-19 đã ảnh hưởng đến người lao động đang làm việc trong hầu hết các ngành, trong đó một số ngành có tỷ lệ lao động bị ảnh hưởng lớn nhất là ngành nghệ thuật, vui chơi và giải trí, dịch vụ lưu trú và ăn uống (81,7%), vận tải kho bãi, hoạt động hành chính và dịch vụ hỗ trợ,…
Tuy nhiên, trình độ chuyên môn kỹ thuật càng cao, tỷ lệ thất nghiệp, thiếu việc làm càng thấp. Lao động mất việc sụt giảm mạnh nhất ở những ngành dịch vụ có liên quan tới du lịch quốc tế, bao gồm ngành vận tải hàng không và ngành du lịch; ngành dịch vụ lưu trú giảm 29,9%; ngành hoạt động thể thao, vui chơi và giải trí,…
Dịch bệnh Covid-19 cũng làm cho nền kinh tế rơi vào mức độ bất ổn lớn hơn. Nợ công, nợ nước ngoài gia tăng; nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ/thu ngân sách và nghĩa vụ trả nợ nước ngoài quốc gia/xuất khẩu cũng gia tăng; nợ xấu trong hệ thống ngân hàng cũng có xu hướng tăng.
Theo ông Phạm Sỹ An, Trưởng phòng kinh tế vĩ mô và thể chế kinh tế, Viện Kinh tế Việt Nam, Covid-19 tác động làm suy giảm nhiều chỉ số phản ánh chất lượng tăng trưởng như hệ số ICOR, tăng từ 6,08 (năm 2019) lên 14,28 năm 2020; đóng góp của TFP vào GDP giảm từ 47,71% (năm 2019) xuống còn 37,48% năm 2020.
Ngoài ra, tăng trưởng năng suất lao động cũng giảm từ 6,28% năm 2019 xuống còn 5,4% năm 2020. Tuy nhiên, các chỉ số này có khả năng được cải thiện khi đại dịch Covid-19 đi qua và tăng trưởng kinh tế nước ta phục hồi lại vào năm 2021 (như dự báo của các tổ chức quốc tế cũng như của Viện Kinh tế Việt Nam).
Tin liên quan
Tổng vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam đạt gần 9,27 tỷ USD, tăng 4,5%
19:15 | 29/04/2024 Kinh tế
Sức bật từ Trung Quốc tạo động lực mới cho tăng trưởng kinh tế toàn cầu
11:17 | 29/04/2024 Nhìn ra thế giới
Sản xuất đảm bảo xuất khẩu 7,4 triệu tấn gạo năm nay
11:04 | 29/04/2024 Kinh tế
4 tháng đầu năm, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa đạt 238,88 tỷ USD, tăng 15,2%
19:06 | 29/04/2024 Kinh tế
Nguyên nhân nào “đẩy” chỉ số giá tiêu dùng 4 tháng đầu năm tăng 3,93%?
11:16 | 29/04/2024 Kinh tế
Giá căn hộ chung cư rao bán tại Hà Nội liên tục tăng trên cả thị trường sơ cấp và thứ cấp
18:28 | 28/04/2024 Kinh tế
Tận dụng cơ hội từ các “đại bàng” Mỹ
06:01 | 28/04/2024 Kinh tế
Trình tự, thủ tục cấp Giấy phép thành lập ngân hàng thương mại
10:45 | 27/04/2024 Kinh tế
Lập trung tâm nguyên phụ liệu da giày, giảm lệ thuộc từ nguồn nhập khẩu
10:43 | 27/04/2024 Kinh tế
Chuyên gia VinaCapital: Lãi suất sẽ tăng vào cuối năm để hỗ trợ tỷ giá
10:38 | 27/04/2024 Kinh tế
Dệt may, da giày trong vòng xoáy xanh hóa
07:52 | 27/04/2024 Kinh tế
Khơi mở tiềm năng xuất khẩu nông sản vùng Tây Nguyên
20:27 | 26/04/2024 Kinh tế
Tăng sức cạnh tranh, chống hàng giả từ truy xuất nguồn gốc hàng hoá
16:06 | 26/04/2024 Kinh tế
Tận dụng tốt các FTA thế hệ mới, gạo Việt “phủ sóng” nhiều thị trường khó tính
14:16 | 26/04/2024 Kinh tế
Thách thức đối với xuất khẩu sang thị trường châu Âu-châu Mỹ
13:34 | 26/04/2024 Kinh tế
Một số sản phẩm thực phẩm của Việt Nam bị thu hồi tại Singapore
11:02 | 26/04/2024 Kinh tế
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới
VPBank muốn giảm tỷ trọng đóng góp lợi nhuận của FE CREDIT
Tổng vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam đạt gần 9,27 tỷ USD, tăng 4,5%
4 tháng đầu năm, cả nước có 81,3 nghìn doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và quay trở lại
4 tháng đầu năm, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa đạt 238,88 tỷ USD, tăng 15,2%
Hệ thống kiểm soát hàng hóa nhập khẩu vào EU tác động mạnh tới doanh nghiệp Việt
LONGFORM: Hệ sinh thái Tài chính số- Lấy dữ liệu làm tài nguyên, lấy giải pháp đột phá làm nền tảng
16:55 | 16/04/2024 Megastory/Longform
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Cục trưởng Hải quan Khánh Hòa Nguyễn Văn Cường
22:04 | 05/04/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Đinh Ngọc Thắng
13:54 | 27/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Nam Dương Xuân Sinh
09:44 | 02/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Trưởng Ban Cải cách, hiện đại hóa hải quan Đặng Thanh Dũng
14:53 | 28/02/2024 Infographics