Cơ hội nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam

	Chính thức khai trương sản phẩm mới trên thị trường chứng khoán phái sinh
	Thành lập Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam tạo thuận lợi cho việc giám sát, phát triển thị trường
	Kỳ vọng một năm thịnh vượng của thị trường chứng khoán Việt Nam

Thị trường chứng khoán Việt Nam cần sự đột phá, khắc phục về công nghệ, kỹ thuật, khả năng tiếp cận của nhà đầu tư Ảnh: ST

Nhiều yếu tố chưa được cải thiện

Chia sẻ về vấn đề thị trường Việt Nam vẫn chưa xuất hiện trong danh sách theo dõi nâng hạng từ thị trường cận biên sang thị trường mới nổi do MSCI công bố ngày 25/6, bà Tạ Thanh Bình, Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường chứng khoán thuộc Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) cho biết, những lí do của việc Việt Nam chưa được đưa vào danh sách thị trường mới nổi tại báo cáo mới nhất của MCSI tương tự như các lí do do đơn vị này đưa ra tại báo cáo được công bố trước đó. Điều đó cho thấy Việt Nam chưa có những cải thiện đáng kể, hoặc những cải thiện chưa thực sự đi vào cuộc sống.

Các lí do tập trung vào vấn đề môi trường đầu tư, về kỹ thuật, về các sản phẩm trên thị trường, trong đó, một số lí do cụ thể được đại diện UBCKNN đề cập đến như nhà đầu tư nước ngoài chưa thấy hài lòng với môi trường nhà đầu tư nước ngoài được tham gia vào thị trường chứng khoán Việt Nam, việc mở tài khoản, tiếp cận thông tin DN bằng tiếng Anh chưa được dễ dàng, hoặc các vấn đề về room ngoại, các quy định về vấn đề hạn chế đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài trong một số lĩnh vực chưa được nới lỏng; một số vấn đề về mặt kỹ thuật giao dịch như cơ chế ký quỹ trước giao dịch, hiện chúng ta vẫn quy định nhà đầu tư phải có đủ tiền trước khi đặt lệnh chứng khoán; hoặc một số quy định chúng ta đã có nhưng chưa triển khai như giao dịch T+0... điều này khiến nỗ lực nâng hạng thị trường còn gặp không ít thách thức.

Các chuyên gia của Công ty CP Chứng khoán Ngân hàng Vietcombank (VCBS) cho rằng, kết quả đánh giá xếp hạng thị trường đối với thị trường chứng khoán Việt Nam trong đợt phân loại thị trường kỳ này của MSCI là không bất ngờ, đặc biệt là trong bối cảnh trước đó MSCI tiếp tục không thay đổi các đánh giá đã đưa ra về mức độ tiếp cận của nhà đầu tư đối với thị trường chứng khoán Việt Nam nêu trong báo cáo Đánh giá khả năng tiếp cận thị trường trên phạm vi toàn cầu vào ngày 10/6/2021. Đáng chú ý, một trong những vấn đề mà MSCI lưu ý trong kỳ đánh giá nâng hạng thị trường lần này là việc hệ thống giao dịch của Sở GDCK TPHCM (HoSE) có thể sẽ gặp trở ngại và không thể duy trì trạng thái giao dịch liên tục khi khối lượng giao dịch tăng cao. Theo đó, MSCI sẽ tiếp tục theo dõi chặt chẽ vấn đề này trong những kỳ đánh giá nâng hạng thị trường tiếp theo.

Theo báo cáo Đánh giá khả năng tiếp cận thị trường trên phạm vi toàn cầu” do MSCI công bố ngày 10/6, đánh giá về thị trường chứng khoán Việt Nam, MSCI cho biết, về giới hạn sở hữu nước ngoài, các công ty ở một số ngành và lĩnh vực nhạy cảm vẫn bị giới hạn về sở hữu. Bên cạnh đó, thị trường cổ phiếu chịu ảnh hướng lớn từ vấn đề room ngoại còn lại cho nhà đầu tư nước ngoài. Về quyền bình đẳng của nhà đầu tư nước ngoài, một số thông tin doanh nghiệp vẫn không có tiếng Anh. Quyền lợi của nhà đầu tư nước ngoài bị hạn chế do quy định giới hạn sở hữu nước ngoài nghiêm ngặt áp dụng đối với tổng tỷ trọng sở hữu nước ngoài nói chung và sở hữu của từng nhà đầu tư nói riêng...

Hệ thống công nghệ mới sẽ thúc đẩy nâng hạng

Theo đánh giá của VCBS, nếu hệ thống giao dịch chứng khoán mới của HoSE được đưa vào vận hành ổn định trong năm 2021 thì Việt Nam có thể được đưa vào danh sách theo dõi nâng hạng của MSCI trong kỳ đánh giá thường niên năm 2022. Tuy nhiên, thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ vẫn tiếp tục cần thay đổi thêm những yếu tố khác để đáp ứng đủ các tiêu chí nâng hạng của MSCI. Do đó, VCBS cho rằng sớm nhất là sang năm 2023 thì Việt Nam mới có thể được MSCI đánh giá nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi.

Về vấn đề này, bà Tạ Thanh Bình cho biết, trong thời gian tới, thị trường sẽ có một số điểm tích cực hơn. Theo đó, khi triển khai hệ thống giao dịch mới (KRX) sẽ hỗ trợ các kỹ thuật giao dịch như: triển khai sản phẩm mới là mô hình đối tác bù trừ thanh toán trung tâm (CCP) cho thị trường cơ sở, việc triển khai các loại hình giao dịch mới cũng sẽ hỗ trợ cơ chế giám sát hiệu quả hơn. Kỳ vọng sau khi được đưa vào sử dụng vào đầu năm 2022, hệ thống giao dịch mới này sẽ thay đổi cơ bản về nền tảng hạ tầng của cả thị trường giao dịch lẫn thị trường thanh toán bù trừ hiện nay và kỳ vọng Việt Nam sẽ sớm được MSCI nâng hạng. Liên quan đến vấn đề này, ngày 5/7, hệ thống công nghệ mới do FPT phối hợp với HoSE xây dựng chính thức đưa vào vận hành để xử lý vấn đề nghẽn lệnh của HoSE.

Về sở hữu nước ngoài, bà Tạ Thanh Bình đề nghị các bộ, ngành tích cực phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) sớm cập nhật các điều kiện tiếp cận thị trường chứng khoán cho nhà đầu tư nước ngoài theo hướng rõ ràng, minh bạch hơn.

“Theo chúng tôi được biết, Bộ KH&ĐT sẽ tiếp cận theo phương pháp chọn bỏ, nghĩa là ngoài danh mục này, nhà đầu tư nước ngoài được tiếp cận không hạn chế các ngành, lĩnh vực mà họ muốn đầu tư. Danh mục minh bạch sẽ là mục tiêu quan trọng đối với nhà đầu tư nước ngoài khi tiếp cận thị trường Việt Nam. UBCKNN cũng đang rà soát và chấp thuận các quy chế của các Sở GD, Trung tâm Lưu ký, đồng thời cũng hết sức lưu ý các vấn đề thủ tục hành chính tiếp cận thị trường của nhà đầu tư nước ngoài theo hướng số hóa, qua đó cho phép nhà đầu tư nước ngoài tiếp cận thị trường đơn giản, nhanh chóng, thuận tiện”, bà Tạ Thanh Bình cho biết.

Liên quan vấn đề này, chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành cho biết, việc nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam liên quan đến môi trường cho nhà đầu tư nước ngoài, những sản phẩm trên thị trường, vấn đề kỹ thuật, công nghệ. Ngay trong lúc nền kinh tế thế giới đang khó khăn thì nền kinh tế Việt Nam vẫn hấp dẫn đối với nhà đầu tư nước ngoài, tuy nhiên, thị trường chứng khoán chưa được như kỳ vọng, chưa theo được nhịp của thị trường.

“Những vấn đề cơ bản của thị trường có thể chúng ta chưa xử lý được ngay, nhưng quan trọng nhất là Việt Nam cần có sự đột phá. Sự đột phá không chỉ nằm ở ý tưởng mà cần tốc độ trong việc khắc phục những nhược điểm của thị trường, những vấn đề như công nghệ, kỹ thuật, sự tiếp cận và khả năng tham gia của các nhà đầu tư nước ngoài cần sớm được cải thiện”, chuyên gia Võ Trí Thành nói.