Chức danh GS, PGS không phải dành cho những người háo danh

Ảnh minh họa.

Hội đồng chức danh giáo sư nhà nước vừa công bố: năm 2017 có 1.226 người đạt chức danh giáo sư, phó giáo sư (GS, PGS), tăng gần 60% so với năm trước. Đặc biệt, trong số đó lại có nhiều người làm quan chức, không trực tiếp tham gia vào công tác giảng dạy tại các trường. Điều này khiến cho xã hội lo ngại chức danh GS, PGS “vàng thau lẫn lộn”.

Theo ông Lê Viết Khuyến, chức danh GS, PGS chỉ nên dành những người trực tiếp giảng dạy, có biên chế cụ thể tại trường. Người làm công tác quản lý, hoạt động trong doanh nghiệp, không có công trình nghiên cứu không nên tham gia vào chức danh này.

TS Hoàng Ngọc Vinh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Giáo dục Nghề nghiệp Việt Nam cũng nêu quan điểm: Chức danh GS, PGS dành cho những người có học hàm cao làm việc ở trong các trường đại học, Viện nghiên cứu với nhiệm vụ đào tạo, nghiên cứu khoa học, đưa ra những sáng chế, phát minh. Đồng thời, là chủ nhiệm các dự án mang tầm cỡ quốc gia, thậm chí có vai trò rất lớn đối với thế giới.

Những người không giảng dạy, nghiên cứu ở các trường đại học thì không nên đăng ký làm hồ sơ xét duyệt phong tặng chức danh GS, PGS. Bởi vì chức danh này chỉ dành cho những người làm nghiên cứu, đào tạo tài năng trẻ trong tương lai. “Chức danh GS, PGS là chức danh cao quý dành cho những người thực sự vì nghiên cứu khoa học, học thuật và sự nghiệp giáo dục đào tạo, không phải là chức danh “ảo” dành cho những người ham danh hiệu, háo danh”, TS Hoàng Ngọc Vinh cho biết.

Ở Việt Nam, Hội đồng chức danh giáo sư nhà nước sẽ dựa vào những tiêu chí cụ thể để phong hàm GS, PGS cho từng đối tượng cụ thể. Ông Lê Viết Khuyến cho rằng, chức danh GS, PGS sẽ do hội đồng trường, hội đồng khoa học quyết định, trong trường hợp giảng viên có chuyển sang trường khác công tác cần được sự chấp thuận của trường mới về chức danh này. Đồng thời, khi GS, PGS không còn công tác ở trường đại học thì những chế độ của họ cũng không còn.

Bộ GD&ĐT cần cho phép các trường đại học được đặt ra tiêu chuẩn công nhận chức danh GS, PGS riêng của trường. Tiêu chuẩn này phải cao hơn quy định tiêu chuẩn tối thiểu do Bộ GD&ĐT đưa ra. “GS, PGS cũng nên chỉ có nhiệm kỳ 5 năm và không nên là trọn đời như hiện tại. Những GS, PGS không tham gia giảng dạy ở các trường đại học thì không nên nhận chức danh này (nếu có chỉ là giáo sư danh dự)”, ông Khuyến nêu quan điểm.

Ông Khuyến cũng cho biết, phần lớn GS, PGS ở nước ngoài đều gắn với chức danh của trường. Các trường sẽ căn cứ vào thành tựu nghiên cứu khoa học mà công nhận người nào đó là GS hay PGS. Khi họ không còn đóng góp cho nghiên cứu khoa học thì chức danh đó cũng đươc bỏ.

Ông Vinh nhận định, để việc phong tặng được thực chất, khách quan thì Hội đồng ngành phải làm việc hết sức nghiêm túc vì đây là đơn vị có vai trò quan trọng và tư vấn cho Hội đồng chức danh giáo sư Nhà nước. Nếu Hội đồng ngành có những người thầy "thương" học trò, dễ dàng trong việc chấm điểm thì có thể dẫn tới việc bỏ phiếu cho ứng cử viên thiếu công bằng.

Mặt khác, việc xét tặng GS, PGS nên tính đến việc người đó hướng dẫn thành công cho bao nhiêu nghiên cứu sinh về mặt học thuật và những công trình khoa học có đóng góp gì cho sự phát triển đất nước. Ngoài ra, vai trò của GS, PGS còn có tác dụng lớn như thế nào trong việc hợp tác quốc về khoa học công nghệ, đóng góp cho sự phát triển về học thuật và tài chính cho trường ĐH mà họ đang công tác.