Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng: Hải quan nỗ lực vượt bậc trong xây dựng thể chế

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cắt băng khánh thành Bảo tàng Hải quan Việt Nam (ngày 24-2-2015). (Ảnh: HỮU LINH)

Thưa Chủ tịch Quốc hội, trên mỗi chặng đường phát triển của đất nước, Hải quan Việt Nam đã có những đóng góp tích cực và hiệu quả. Xin Chủ tịch Quốc hội cho ý kiến đánh giá về vai trò, đóng góp của Hải quan Việt Nam đối với sự nghiệp xây dựng, bảo vệ, phát triển kinh tế và hội nhập của đất nước trong thời gian vừa qua?

Đồng hành cùng với lịch sử 70 năm của dân tộc Việt Nam, ngành Hải quan luôn có những đóng góp tích cực vào sự phát triển của đất nước. Hải quan Việt Nam đã lập nhiều thành tích trong các mặt công tác, đảm bảo hoàn thành tốt dự toán thu ngân sách Nhà nước, đồng thời đẩy mạnh công tác cải cách hành chính và hiện đại hóa hải quan. Đặc biệt, trong những năm gần đây, Tổng cục Hải quan đã đi đầu trong đổi mới công tác quản lý, nỗ lực và quyết tâm cao để hiện đại hóa với mục tiêu tạo thuận lợi cho lợi ích của người dân và doanh nghiệp, hội nhập quốc tế. Việc triển khai hiện đại hóa được thực hiện đồng loạt từ phương thức quản lý, đầu tư công nghệ đến tổ chức, bộ máy, đào tạo bồi dưỡng đội ngũ CBCC có phẩm chất trong sạch, có năng lực trình độ chuyên nghiệp cao, có khả năng vận hành trang thiết bị hiện đại. Qua công tác cải cách hiện đại hóa góp phần làm trong sạch đội ngũ, giảm thiểu thất thoát, xây dựng được hình ảnh CBCC Hải quan chuyên nghiệp và thân thiện. Chính nhờ hiện đại hóa hải quan, ngành Hải quan đã mở rộng điều kiện để người dân, doanh nghiệp làm ăn buôn bán, giao lưu quốc tế trong thời kỳ hội nhập quốc tế, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp đổi mới của đất nước.

Mặt công tác nổi bật thứ hai của ngành Hải quan chính là công tác chống buôn lậu, bảo vệ an ninh kinh tế. Thời gian qua, qua công tác chống buôn lậu của ngành Hải quan đã phát hiện nhiều bất cập, sơ hở về cơ chế chính sách, từ đó kịp thời kiến nghị Chính phủ, các bộ, ngành sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn đối với: hàng kinh doanh tạm nhập, tái xuất; hàng gửi kho ngoại quan, khu kinh tế cửa khẩu; hàng hóa trao đổi cư dân biên giới; chế độ hóa đơn chứng từ đối với hàng nhập khẩu; quản lý, cấp phép đối với thiết bị y tế, tân dược, thực phẩm chức năng... Ngành Hải quan đã khẳng định được vai trò quan trọng được Đảng, Nhà nước, Bộ Tài chính giao trong lĩnh vực phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Hải quan đã phát hiện, bắt giữ được nhiều vụ buôn lậu, gian lận thương mại, ngăn chặn tận gốc hành vi gian lận, giữ được an ninh, an toàn cho nền kinh tế. Có thể nói, những kết quả đạt được trong công tác này đã góp phần nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác đấu tranh chống buôn lậu, góp phần bảo vệ sản xuất trong nước, bảo vệ sức khỏe cộng đồng, giúp chống thất thu và tăng thu ngân sách.

Thưa Chủ tịch Quốc hội, để ngành Hải quan hoạt động chuyên nghiệp và hiệu quả, đáp ứng sự phát triển kinh tế, xã hội cần có hành lang pháp lý vững chắc. Xin Chủ tịch Quốc hội đánh giá về công tác xây dựng thể chế, chính sách pháp luật trong lĩnh vực Hải quan?

Trong quá trình xây dựng, phát triển nền kinh tế, công tác xây dựng chính sách pháp luật đóng vai trò rất quan trọng. Đặc biệt trong xu thế đất nước đang mở rộng hội nhập quốc tế sâu rộng, việc xây dựng cơ sở pháp lý đầy đủ, đồng bộ, minh bạch sẽ thúc đẩy xã hội phát triển. Công tác quản lý Hải quan có liên quan mật thiết đến hoạt động kinh tế- xã hội, thu hút đầu tư, gia tăng hoạt động xuất nhập khẩu của đất nước. Để xây dựng và phát triển ngành, trong đó đẩy mạnh cải cách hiện đại hóa, ngành Hải quan có nhiều nỗ lực trong công tác xây dựng thể chế chính sách, tạo hành lang pháp lý cho công tác quản lý, đồng thời tạo được môi trường kinh doanh, đầu tư thuận lợi, minh bạch. Có thể nói, Luật Hải quan số 54/2014/QH13 (Luật Hải quan 2014) được Quốc hội thông qua tháng 6-2014 có hiệu lực ngày 1-1-2015 thay thế Luật Hải quan 2001 và Luật Hải quan sửa đổi bổ sung 2005 là bước tiến quan trọng trong quá trình xây dựng thể chế, chính sách về lĩnh vực hải quan. Nội dung của Luật đã cơ bản giải quyết được những vấn đề của thực tiễn và yêu cầu của hội nhập quốc tế. Tuy là một luật chuyên ngành, nhưng Luật Hải quan 2014 là một đạo luật quan trọng, đánh dấu một bước phát triển mới về cơ sở pháp lý để ngành Hải quan tiếp tục thực hiện tốt nhiệm vụ trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, góp phần bảo vệ lợi ích chủ quyền và an ninh quốc gia. Vì vậy mà Luật này có sự tác động rất lớn không chỉ riêng trong ngành Hải quan mà còn tác động tới mọi hoạt động xuất nhập khẩu, giao thương kinh tế, tạo thuận lợi thương mại để thu hút đầu tư...

Quan điểm xuyên suốt đặt ra trong quá trình xây dựng Luật Hải quan là đổi mới toàn diện hoạt động hải quan thông qua tạo điều kiện áp dụng quản lý hải quan hiện đại phù hợp với thông lệ quốc tế, góp phần bảo vệ lợi ích chủ quyền và an ninh quốc gia, góp phần thu hút đầu tư nước ngoài và nâng cao sức cạnh tranh trong nước và quốc tế của các DN, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Chính vì vậy mà các Đại biểu Quốc hội đã nhất trí cao thông qua Luật Hải quan năm 2014. Đây chính là cơ sở pháp lý vững chắc để ngành Hải quan có thể đổi mới và hiện đại hóa toàn diện. Đây cũng chính là thành công đáng ghi nhận của ngành Hải quan trong công tác xây dựng thể chế. Vấn đề đặt ra hiện nay là Hải quan Việt Nam xây dựng và áp dụng các văn bản hướng dẫn để đưa Luật Hải quan vào cuộc sống, đây chính là nhiệm vụ quan trọng mà ngành Hải quan cần tập trung triển khai hiệu quả.

Thời gian tới, đất nước ta tiếp tục hội nhập quốc tế sâu rộng hơn nữa trên tất cả các mặt kinh tế, văn hóa, ngoại giao, an ninh quốc phòng…, nhất là việc tham gia vào các Hiệp định thương mại tự do song phương và đa phương. Để đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, Hải quan Việt Nam cần chú trọng vào định hướng phát triển nào, thưa Chủ tịch Quốc hội?

Nhân dịp 70 năm thành lập Hải quan Việt Nam, tôi gửi tới toàn thể CBCC trong ngành Hải quan lời chúc mừng tốt đẹp nhất, chúc Hải quan Việt Nam ngày càng phát triển chuyên nghiệp hiện đại, tiếp tục phát huy những kết quả đạt được, nỗ lực cao hơn nữa để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, xứng đáng với sự tin cậy của Đảng, Nhà nước và của Nhân dân, sự yêu thương quý trọng của bạn bè quốc tế.
Để làm được điều đó, Tổng cục Hải quan cần phải tạo được sự bứt phá mạnh mẽ trong thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ được giao, tạo tiền đề vững chắc cho sự phát triển trong giai đoạn Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng với thế giới. Tôi mong muốn và tin tưởng rằng, CBCC ngành Hải quan tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang trong 70 năm qua, đẩy mạnh công tác cải cách, hiện đại hóa, chú trọng công tác xây dựng lực lượng, hoàn thiện thể chế; nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác chống buôn lậu, thực hiện tốt nhiệm vụ thu ngân sách Nhà nước. Hải quan Việt Nam sẽ trở thành Hải quan hiện đại, đạt trình độ chuyên nghiệp, chuyên sâu và đứng trong nhóm các cơ quan Hải quan tiên tiến của khu vực và thế giới.

Xin trân trọng cảm ơn Chủ tịch Quốc hội!