Cấp phép NK phế liệu: Quy trình xem xét, đánh giá hồ sơ rất chặt chẽ (?)

Ông Lê Hoài Nam.

Dù vấn đề đang được dư luận đặc biệt quan tâm và đang nóng trên hầu khắp các mặt báo, tuy nhiên sau thời gian gần 1 tháng liên hệ, gặp gỡ trực tiếp lãnh đạo Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường), gửi công văn tới Lãnh đạo Bộ đề nghị phỏng vấn, đến chiều 30/7, Báo Hải quan mới nhận được câu trả lời chính thức. Cụ thể là ý kiến của ông Lê Hoài Nam, Vụ trưởng Vụ Quản lý chất lượng, Tổng cục Môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường về quy trình cấp Giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất cho tổ chức, cá nhân.

Thưa ông, quy trình cấp Giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất cho tổ chức, cá nhân trực tiếp sử dụng phế liệu nhập khẩu làm nguyên liệu sản xuất được Bộ Tài nguyên và Môi trường thực hiện như thế nào?

Theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường 2014, phế liệu nhập khẩu từ nước ngoài vào Việt Nam phải đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật môi trường và thuộc danh mục phế liệu được phép nhập khẩu do Thủ tướng Chính phủ quy định. Ngoài ra, các tổ chức, cá nhân nhập khẩu phế liệu phải đáp ứng các yêu cầu, điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất.

Để hướng dẫn thi hành Luật Bảo vệ môi trường đối với lĩnh vực quản lý phế liệu nhập khẩu, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 38/2015/NĐ-CP ngày 2442015 về quản lý chất thải và phế liệu. Nội dung quản lý về Bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu được quy định tại Chương VIII với 9 điều gồm: Đối tượng được phép nhập khẩu phế liệu từ nước ngoài vào Việt Nam; Điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu; Mục đích và phương thức ký quỹ bảo đảm phế liệu nhập khẩu; Khoản tiền ký quỹ bảo đảm phế liệu nhập khẩu; Quy trình ký quỹ bảo đảm phế liệu nhập khẩu; Quản lý và sử dụng số tiền ký quỹ bảo đảm phế liệu nhập khẩu; Trách nhiệm của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường; Trách nhiệm của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh; và Trách nhiệm của tổ chức, cá nhân nhập khẩu, sử dụng phế liệu.

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 73/2014/QĐ-TTg ngày 29/12/2014 quy định Danh mục phế liệu được phép nhập khẩu từ nước ngoài làm nguyên liệu sản xuất.

Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đã ban hành Thông tư số 41/2015/TT-BTNMT ngày 9/9/2015 quy định về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất, trong đó có hướng dẫn cụ thể về trình tự, thủ tục cấp, cấp lại, thu hồi giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất (sau đây gọi tắt là Giấy xác nhận); yêu cầu về bảo vệ môi trường trong kiểm tra, thông quan phế liệu nhập khẩu; yêu cầu đối với tổ chức tham gia chứng nhận phù hợp quy chuẩn kỹ thuật môi trường đối với phế liệu nhập khẩu làm nguyên liệu sản xuất. Cùng với đó Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành các Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường đối với các loại phế liệu được phép nhập khẩu tương ứng.

Thẩm quyền cấp Giấy xác nhận được phân cấp cho cả Bộ Tài nguyên và Môi trường và các Sở Tài nguyên và Môi trường, cụ thể là:

Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp, cấp lại, thu hồi giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất đối với các trường hợp sau:

Thứ nhất là tổ chức, cá nhân trực tiếp sử dụng phế liệu nhập khẩu làm nguyên liệu sản xuất đối với phế liệu giấy, phế liệu nhựa có quy mô khối lượng phế liệu nhập khẩu trên 200 tấn/năm; phế liệu sắt thép có quy mô khối lượng phế liệu nhập khẩu trên 5.000 tấn/năm; thạch cao, xỉ hạt nhỏ từ công nghiệp luyện sắt, thép có quy mô khối lượng nhập khẩu trên 500 tấn/năm; phế liệu tơ tằm và thủy tinh có quy mô khối lượng nhập khẩu trên 100 tấn/năm; các nguyên tố hóa học đã được kích tạp dùng trong điện tử, ở dạng đĩa, tấm mỏng, hoặc các dạng tương tự và các loại phế liệu kim loại màu có quy mô khối lượng nhập khẩu trên 50 tấn/năm.

Thứ hai là tổ chức, cá nhân nhận ủy thác nhập khẩu cho tổ chức, cá nhân sử dụng phế liệu nhập khẩu làm nguyên liệu sản xuất.

Đối với Sở Tài nguyên và Môi trường các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cấp, cấp lại, thu hồi Giấy xác nhận đối với tổ chức, cá nhân trực tiếp nhập khẩu phế liệu để sử dụng làm nguyên liệu sản xuất không thuộc các trường hợp nêu trên.

Để được cấp Giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất, các tổ chức, cá nhân phải lập hồ sơ đề nghị cấp Giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất gửi về Bộ Tài nguyên và Môi trường hoặc Sở Tài nguyên và Môi trường để xem xét, xử lý theo phân cấp và thẩm quyền.

Sau khi hồ sơ đề nghị nhập khẩu phế liệu của tổ chức, cá nhân được đánh giá là đầy đủ, hợp lệ, Bộ Tài nguyên và Môi trường hoặc Sở Tài nguyên và Môi trường sẽ ban hành Quyết định thành lập đoàn kiểm tra các điều kiện bảo vệ môi trường của cơ sở và tiến hành tổ chức kiểm tra thực tế điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất tại cơ sở sản xuất có sử dụng phế liệu nhập khẩu mà tổ chức, cá nhân đang đề nghị.

Trong trường hợp cần thiết đoàn kiểm tra sẽ tiến hành lấy mẫu, phân tích, tham vấn các tổ chức, cá nhân có liên quan. Đồng thời, Bộ Tài nguyên và Môi trường hoặc Sở Tài nguyên và Môi trường có thẩm quyền không tổ chức đoàn kiểm tra đối với trường hợp tổ chức, cá nhân nhận ủy thác nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất khi không có kho, bãi lưu giữ phế liệu nhập khẩu.

Sau khi có kết quả kiểm tra thực tế, đối với trường hợp cơ sở sản xuất của tổ chức, cá nhân đề nghị nhập khẩu đáp ứng đủ điều kiện về bảo vệ môi trường theo quy định, Bộ Tài nguyên và Môi trường hoặc Sở Tài nguyên và Môi trường xem xét, cấp Giấy xác nhận. Đối với trường hợp cơ sở sản xuất của tổ chức, cá nhân đề nghị nhập khẩu chưa đáp ứng đủ điều kiện về bảo vệ môi trường theo quy định, cơ quan có thẩm quyền thông báo bằng văn bản cho tổ chức, cá nhân hoàn thiện hồ sơ, điều kiện về bảo vệ môi trường theo yêu cầu.

Quy trình xem xét, đánh giá hồ sơ, kiểm tra thực tế tại cơ sở sản xuất của tổ chức, cá nhân đề nghị nhập khẩu được quy định rất chặt chẽ, cơ quan có thẩm quyền phải xem xét đầy đủ các điều kiện, yêu cầu hồ sơ pháp lý của cơ sở; điều kiện quy trình công nghệ của cơ sở sản xuất; yêu cầu, điều kiện về các công trình, biện pháp bảo vệ môi trường; các hợp đồng thu gom, chuyển giao, xử lý chất thải phát sinh trong quá trình sử dụng phế liệu nhập khẩu; phế liệu đề nghị được nhập khẩu phải nằm trong Danh mục phế liệu được phép nhập khẩu do Thủ tướng Chính phủ quy định.

Trong quá trình thực hiện các thủ nhập khẩu, thông quan phế liệu nhập khẩu, tổ chức, cá nhân nhập khẩu phải thực hiện đầy đủ các quy định của cơ quan hải quan và yêu cầu về bảo vệ môi trường trong kiểm tra, thông quan phế liệu nhập khẩu quy định tại Điều 10 của Thông tư số 41/2015/TT-BTNMT.

Thời hạn cấp Giấy xác nhận thuộc thẩm quyền của Bộ Tài nguyên và Môi trường là 40 ngày làm việc; Thời hạn cấp Giấy xác nhận thuộc thẩm quyền của Sở Tài nguyên và Môi trường là 30 ngày làm việc.

Thưa ông, Bộ Tài nguyên và Môi trường có cơ chế phối hợp như thế nào với cơ quan Hải quan để cung cấp thông tin những doanh nghiệp được phép nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất?

Trước đây, Bộ Tài nguyên và Môi trường và cơ quan Hải quan chưa có cơ chế phối hợp để cung cấp thông tin doanh nghiệp nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất. Do đó, khi doanh nghiệp nhập khẩu phế liệu về các cảng, trực tiếp chủ doanh nghiệp sẽ trình Giấy xác nhận để cơ quan Hải quan kiểm tra và làm thủ tục thông quan. Riêng đối với văn bản Thông báo lô hàng phế liệu nhập khẩu để kiểm tra, thông quan đã được cơ quan có thẩm quyền của Bộ Tài nguyên và Môi trường gửi cho tổ chức, cá nhân nhập khẩu và các cơ quan Hải quan cửa khẩu nhập qua đường Fax hoặc Email.

Từ đầu tháng 7/2018, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp với Tổng cục Hải quan công bố và cho phép thực hiện các thủ tục hành chính theo Cơ chế một cửa quốc gia. Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chuyển toàn bộ thông tin về Giấy xác nhận đủ kiện nhập khẩu phế liệu của các doanh nghiệp còn hạn lên trên Cổng thông tin một cửa quốc gia nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho cơ quan Hải quan các cửa khẩu tiện theo dõi, tra cứu, đối chiếu trong quá trình làm thủ tục thông qua các lô hàng phế liệu nhập khẩu.

Xin cảm ơn ông!