Bộ Kế hoạch-Đầu tư lý giải nguyên nhân chậm giải ngân vốn đầu tư công

Tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên đội vốn từ 17.000 tỷ đồng lên 47.000 tỷ đồng. Ảnh: Internet

Thông tin về kết quả giải ngân vốn đầu tư công, ông Trần Quốc Phương, Vụ trưởng Vụ Tổng hợp kinh tế quốc dân, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, tính đến tháng 7, giải ngân cao hơn so với cùng kỳ 2016 nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu của Chính phủ. Theo đó, hiện giải ngân vốn đầu tư công mới đạt trên 30%.

Nguyên nhân dẫn tới giải ngân giải ngân chậm, theo ông Phương, không phải do một vài nguyên nhân mà tổng hợp nhiều nguyên nhân khác nhau, mỗi cái chậm sẽ tạo thành sự chậm trễ chung. Sau khi tổng hợp, ông Phương cho biết những nguyên nhân chủ yếu gây ra sự chậm trễ trong giải ngân vốn đầu tư công.

Theo đó, nguyên nhân trước hết chính là quy luật trong nhiều năm qua là giai đoạn đầu năm thường giải ngân chậm, và việc giải ngân chủ yếu tập trung vào cuối năm. Điều này là do phong cách làm việc của các cơ quan và nhà thầu. Giai đoạn này có nhiều thủ tục phải hoàn thiện như đấu thầu, giải phóng mặt bằng.

Một lý do quan trọng nữa, theo ông Phương, đó là công tác giải phóng mặt bằng phức tạp. Dự án càng lớn, sử dụng diện tích đất càng lớn thì càng tốn nhiều thời gian cho công tác này.

Bên cạnh đó, công tác hoàn thiện thủ tục và sự phối hợp giữa chủ đầu tư và các cơ quan liên quan trong hoàn thiện thủ tục giầy tờ thường kéo dài và mỗi thủ tục chỉ cần chậm trễ vài ngày sẽ kéo theo chậm cả tháng, vài tháng.

Một nguyên nhân lớn được đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhắc tới là vấn đề thời tiết. Ảnh hưởng của thời tiết khiến nhiều dự án không thể thi công, và do phải tạm nghỉ, không phát sinh khối lượng công việc nên không thể lập hồ sơ thanh toán và không thể giải ngân vốn đầu tư công.

Ông Trần Quốc Phương cũng nhắc tới việc gần đây dư luận quan tâm tới việc giao vốn. Đây cũng là lý do dẫn tới khả năng đồng vốn giải ngân bị hạn hẹp. Tuy nhiên, ông Phương cũng nhấn mạnh, việc giao vốn phụ thuộc vào quy định pháp luật, dự án được giao vốn phải đủ hồ sơ trong đó phải có quyết định phê duyệt dự án để giao vốn. Tuy nhiên, để có được quyết định phê duyệt dự án phải trải qua thời gian dài, phải thuê tư vấn, tổ chức đấu thầu, hoàn thiện báo cáo khả thi, thẩm định dự án… điều này làm chậm việc giao vốn.

Về vấn đề này, dẫn số liệu thống kê từ 6 ngân hàng phát triển có hợp tác với Việt Nam, ông Lưu Quang Khánh, Vụ trưởng Vụ Kinh tế đối ngoại (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho biết, từ khi có khoản vay đến khi giải ngân phải mất tới 2 năm với nhà tư vấn và 3 năm với nhà thầu xây lắp. Bên cạnh đó, dự án được cơ quan chủ quản phê duyệt nhưng địa phương không đưa vào kế hoạch đầu tư trung hạn và kế hoạch đầu tư hàng năm thì cũng không thể giải ngân vốn.

Bên cạnh đó, ông Khánh cũng cho biết, “nhiều dự án đã hoàn tất thủ tục nhưng việc điều chỉnh tổng mức đầu tư lại khiến vốn bị dừng, bởi nhiều dự án có mức điều chỉnh quá lớn, buộc phải trình Quốc hội phê chuẩn. Điều này cũng khiến cho việc giải ngân vốn bị đình trệ”.

Ngoài ra, ông Khánh cũng cho biết, trong quá trình khảo sát, nắm tình hình cho thấy việc chậm giải ngân vốn đầu tư còn đến từ việc không có cát xây dựng. Những thay đổi địa lý khiến cát không còn, giá nguyên liệu này bị tăng lên khi buộc phải vận chuyển từ xa tới khiến hợp đồng bị tăng vốn. Dự án bất đắc dĩ được tạm ngưng để tính toán lại toàn bộ chi phí.