Báo động ô nhiễm môi trường ở làng nghề

Ô nhiễm môi trường tại làng nghề tái chế nhựa Minh Khai (Như Quỳnh-Hưng Yên). Ảnh: ST

Từ năm 2000, Bát Tràng đã đưa sử dụng lò nung gốm bằng gas, tuy nhiên, do chi phí xây dựng, lắp đặt cao (khoảng 100 - 150 triệu đồng/lò), nên nhiều gia đình không đầu tư xây. Do vậy, không khí ở Bát Tràng còn nhiều mối đe dọa nguy hiểm. Không chỉ thải bụi, trung bình mỗi lò nung gốm bằng than ở Bát Tràng thải ra khoảng 2,5 tấn chất thải rắn cho mỗi mẻ nung. “Trong tình cảnh sản xuất, kinh doanh ế ẩm như hiện nay, việc chuyển từ lò than sang lò gas cũng bị chững lại. Thêm vào đó, không ít hộ còn băn khoăn vì tiền gas chiếm tỷ lệ rất cao trong giá thành sản phẩm”, ông Lâm nói.

Có cái nhìn tổng quan hơn về tình trạng ô nhiễm môi trường từ các làng nghề, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Bùi Cách Tuyến cung cấp thông tin, qua điều tra Bộ Tài nguyên và Môi trường đã xác định được 104 làng nghề ô nhiễm nhất trên phạm vi cả nước cần phải có kế hoạch xử lý triệt để đến năm 2020. Trong đó có những địa phương, mức độ ô nhiễm kim loại nặng độc hại cao gấp hơn 3.000 lần quy chuẩn cho phép. “Đây thực sự là con số đáng báo động”, vị Thứ trưởng nói.

Trong khi tỷ lệ bệnh tật tại các khu vực ô nhiễm gia tăng thì hầu hết các cơ sở tại làng nghề không có biện pháp xử lý chất thải, các loại khí thải, nước thải, chất thải rắn đều xả trực tiếp ra môi trường. Đặc biệt, chất thải của các làng nghề tái chế chất thải (giấy, kim loại, nhựa), dệt nhuộm sử dụng hóa chất công nghiệp… đang là vấn đề bức xúc gây ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe người dân.

Theo đánh giá của ông Bùi Cách Tuyến, việc xử lý ô nhiễm môi trường tại các khu công nghiệp đã khó, việc xử lý ô nhiễm môi trường tại các làng nghề còn khó hơn rất nhiều lần”. Do vậy, để ngăn ngừa thực trạng này, trước mắt cần triển khai cụ thể theo lộ trình đã được xác định tại Đề án Bảo vệ môi trường làng nghề của Chính phủ. Bên cạnh đó, cần có kế hoạch bảo tồn, phát triển làng nghề trở lại giá trị truyền thống, phát huy vai trò cải thiện sinh kế cho người dân nông thôn, không để lại hậu quả khôn lường cho môi trường và sức khỏe con người. Việc công nhận làng nghề đòi hỏi phải bám sát các điều kiện về bảo vệ môi trường - điều mà rất nhiều các địa phương hiện nay chưa quan tâm tới. Với các làng nghề được công nhận, ngoài việc bảo đảm các điều kiện về bảo vệ môi trường, cần có chính sách hỗ trợ để vừa duy trì hoạt động sản xuất, bảo tồn nét văn hóa, đầu tư xử lý chất thải, bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng.