Băn khoăn cơ chế chi của Quỹ Bảo vệ môi trường cho hoạt động tái chế, xử lý chất thải
Cần có các tiêu chí rõ ràng để tránh phát sinh cơ chế “xin-cho” trong quá trình quản lý, sử dụng quỹ. Ảnh: ST |
Băn khoăn về mục đích sử dụng quỹ
Theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường 2020, DN sản xuất, nhập khẩu một số loại sản phẩm, bao bì có trách nhiệm tái chế và xử lý chất thải. Về trách nhiệm tái chế, DN phải tự mình tổ chức tái chế sản phẩm, bao bì do mình sản xuất, nhập khẩu hoặc đóng góp tài chính để hỗ trợ hoạt động tái chế trong trường hợp không tự mình tổ chức tái chế. Đối với trách nhiệm xử lý chất thải, DN phải có trách nhiệm đóng góp tài chính để hỗ trợ xử lý chất thải.
Ông Phan Tuấn Hùng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Tài nguyên và Môi trường – Tổ trưởng Tổ soạn thảo Thông tư ban hành Quy chế quản lý, sử dụng đóng góp tài chính của nhà sản xuất, nhập khẩu vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam để hỗ trợ tái chế, xử lý chất thải cho biết, nguồn tài chính đóng góp từ nhà sản xuất, nhập khẩu vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam sẽ được hỗ trợ trực tiếp cho các hoạt động tái chế sản phẩm, bao bì hoặc xử lý chất thải. Việc hỗ trợ sẽ tuân thủ nguyên tắc quản lý, sử dụng minh bạch, hiệu quả và đúng mục đích, tuyệt đối không sử dụng cho mục đích khác ngoài tái chế, xử lý chất thải.
“Nguồn tài chính này sẽ góp phần quan trọng để thúc đẩy ngành công nghiệp tái chế tại Việt Nam và giúp giải quyết vấn đề thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt, đặc biệt tại các địa bàn có điều kiện kinh tế, xã hội khó khăn” – ông Hùng cho biết.
Ông Hùng cũng thông tin, đến nay, các nhà sản xuất, nhập khẩu đã đóng góp được khoảng 500 tỷ đồng vào Quỹ và số tiền này sẽ được giải ngân ngay sau khi Thông tư được ban hành để hỗ trợ hoạt động tái chế, xử lý chất thải.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Quốc Dũng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội DN sản xuất và kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật tại Việt Nam cho biết, Dự thảo Thông tư quy định chi phí quản lý, điều hành văn phòng EPR Việt Nam bao gồm 11 loại chi phí, trong đó chỉ có 1 loại chi phí là được dùng vào việc hỗ trợ tái chế, xử lý chất thải. Trong khi có tới 10 loại chi phí khác như mua sắm tài sản, truyền thông, giao dịch, đối ngoại, hội thảo, hội nghị, chi hỗ trợ cho đảng bộ, đoàn thể…, đều sử dụng từ khoản đóng góp của DN cho tái chế sản phẩm, bao bì, xử lý chất thải. Điều này đồng nghĩa với việc các khoản tài chính đóng góp của DN được sử dụng vào các mục đích không liên quan trực tiếp đến tái chế, xử lý chất thải. Trong khi đó, theo Luật Bảo vệ môi trường, khoản đóng góp tài chính này chỉ sử dụng cho hoạt động tái chế sản phẩm, bao bì và không sử dụng vào các mục đích khác.
Do đó, ông Dũng cho rằng việc Dự thảo Thông tư cho phép sử dụng các khoản đóng góp của doanh nghiệp để hỗ trợ cho hoạt động tái chế sản phẩm, bao bì vào các mục đích khác như trên là hoàn toàn trái nguyên tắc, đi ngược lại và không thống nhất với các quy định của Luật Bảo vệ môi trường.
Ông Dũng cho biết thêm, nội dung này đã được 12 hiệp hội ngành hàng kiến nghị tới Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường vào tháng 10/2022 nhưng nên nay vẫn chưa được tiếp thu, chỉnh sửa.
Cần cơ chế giám sát
Bà Lý Kim Chi, Chủ tịch Hội Lương thực thực phẩm TPHCM cũng đặt vấn đề rằng Nghị định 08/2022/NĐ-CP hướng dẫn Luật Bảo vệ môi trường có quy định văn phòng giúp việc cho Hội đồng EPR làm việc theo chế độ kiêm nhiệm và theo Nghị định 204/2004/NĐ-CP thì mức phụ cấp kiêm nhiệm bằng 10% mức lương hiện hưởng cộng phụ cấp chức vụ lãnh đạo. Tuy nhiên, trong Dự thảo Thông tư lại quy định văn phòng EPR quốc gia là đơn vị sự nghiệp công, tự chủ về biên chế và tài chính, lương thưởng như người trong biên chế. Theo bà Chi, quy định của Dự thảo Thông tư là không phù hợp.
Các DN cũng băn khoăn về cơ cấu tổ chức, quyền hạn, trách nhiệm của Văn phòng EPR bởi Dự thảo Thông tư chỉ có một số quy định về văn phòng giúp việc của Hội đồng EPR trong khi chưa có quy định cụ thể nào về Hội đồng EPR. Điều này sẽ gây khó khăn cho việc giám sát sử dụng. Cụ thể, ông Dũng kiến nghị thành phần của Hội đồng EPR nên có ít nhất 1 đại diện của các Hiệp hội DN trong nước cho mỗi ngành hàng chủ lực của kinh tế Việt Nam và 1 đại diện của các Hiệp hội DN nước ngoài, vì đây là 2 nguồn đóng góp tài chính chủ yếu. Ngoài ra còn còn có 1 đại diện đơn vị tái chế, 1 đại diện đơn vị xử lý chất thải và 1 đại diện của VCCI với tư cách là tổ chức xã hội để theo đúng Nghị định 08/2022/NĐ-CP.
Ông Dũng cũng lo ngại về các quy định trong Dự thảo Thông tư về quản lý và sử dụng khoản đóng góp của DN. Cụ thể, các khoản hỗ trợ đều theo cơ chế xin-cho, trong khi các tiêu chí xét duyệt hỗ trợ, mức hỗ trợ chưa được quy định rõ ràng và không có quy định thời hạn phải giải ngân khoản đóng góp của doanh nghiệp để tái chế sản phẩm, xử lý chất thải.
Theo đó, ông Dũng kiến nghị cần quy định quy trình xin hỗ trợ và xét duyệt mức hỗ trợ làm online trên hệ thống dịch vụ công quốc gia, các địa phương không phải ra Hà Nội nộp hồ sơ giấy. Đại diện Hiệp hội Thương mại Mỹ (AmCham) tại Việt Nam cũng kiến nghị Dự thảo Thông tư cần quy định cụ thể hơn các tiêu chí lựa chọn và quy trình xét duyệt, giải ngân để để đảm bảo sự minh bạch, công bằng cho các đối tượng được hỗ trợ, tránh phát sinh cơ chế “xin-cho” trong quá trình thực hiện sau này.
Theo các DN, hiện nay nhiều loại bao bì, sản phẩm, chất thải có thể tái sử dụng và mang lại lợi nhuận, thị trường tái chế bao bì, sản phẩm, xử lý chất thải rất sôi động, có nhiều công ty tham gia. Chỉ một số loại khó tái chế, khó xử lý và không mang lại lợi nhuận mới cần phải có sự hỗ trợ của nhà nước và đóng góp của doanh nghiệp. Bộ Tài nguyên và Môi trường nên tập trung vào các chính sách thúc đẩy phát triển để thị trường này vận hành hiệu quả, đồng thời thiết lập cơ chế kiểm soát có sự tham gia rộng rãi của các hiệp hội ngành hàng chủ lực để đảm bảo đóng góp của DN được sử dụng rõ ràng, minh bạch, đúng mục đích như Luật Bảo vệ môi trường đã nêu.
Tin liên quan
Dự kiến ban hành 9 nghị định, 6 thông tư hướng dẫn thi hành Luật Đất đai (sửa đổi)
21:53 | 01/02/2024 Kinh tế
Lo thất thu ngân sách nếu bỏ phương pháp thặng dư khi định giá đất
09:56 | 28/07/2023 Chính sách và Cuộc sống
Định giá đất tiệm cận giá thị trường, đảm bảo công bằng lợi ích các bên
00:00 | 21/06/2023 Sự kiện - Vấn đề
Lợi nhuận ngân hàng trong quý 1/2024 vẫn tăng trưởng khả quan
14:58 | 03/05/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
ABBank hỗ trợ doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất kinh doanh
14:56 | 03/05/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
“Chìa khóa” động lực tăng trưởng cho doanh nghiệp
07:47 | 03/05/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
SHB cấp hạn mức thấu chi lên tới 300 triệu đồng hỗ trợ khách hàng mở rộng kinh doanh
16:42 | 02/05/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
Kim ngạch xuất nhập khẩu của doanh nghiệp FDI tăng hơn 16 tỷ USD
14:17 | 02/05/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
Lộc Trời tăng lỗ do gánh nặng giá vốn và nợ vay
13:34 | 02/05/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
Doanh thu chuỗi nhà thuốc Long Châu tăng ấn tượng 68%
13:32 | 02/05/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
VPBank muốn giảm tỷ trọng đóng góp lợi nhuận của FE CREDIT
19:21 | 29/04/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
4 tháng đầu năm, cả nước có 81,3 nghìn doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và quay trở lại
19:09 | 29/04/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
Hệ thống kiểm soát hàng hóa nhập khẩu vào EU tác động mạnh tới doanh nghiệp Việt
18:57 | 29/04/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
Thương vụ bán 6,5% vốn của Vietcombank kỳ vọng hoàn thành từ nay đến 2025
09:21 | 28/04/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
Doanh nghiệp Nhật Bản và Long An hợp tác phát triển thương mại
06:01 | 28/04/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
BIDV chốt phương án phát hành cổ phiếu để tăng vốn lên hơn 70.600 tỷ đồng
16:04 | 27/04/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới
Indonesia kỳ vọng xuất khẩu sang Trung Quốc đạt 70 tỷ USD
Hàn-Trung-Nhật nhất trí củng cố mạng lưới an toàn tài chính khu vực
TP Hồ Chí Minh giải ngân vốn đầu tư công còn chậm
Hà Nội thí điểm quản lý thuế thương mại điện tử tại quận Hoàn Kiếm
Nghệ An bắt đối tượng đang vận chuyển, tàng trữ trái phép 8.000 viên ma túy
LONGFORM: Hệ sinh thái Tài chính số- Lấy dữ liệu làm tài nguyên, lấy giải pháp đột phá làm nền tảng
16:55 | 16/04/2024 Megastory/Longform
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Cục trưởng Hải quan Khánh Hòa Nguyễn Văn Cường
22:04 | 05/04/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Đinh Ngọc Thắng
13:54 | 27/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Nam Dương Xuân Sinh
09:44 | 02/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Trưởng Ban Cải cách, hiện đại hóa hải quan Đặng Thanh Dũng
14:53 | 28/02/2024 Infographics