Ấn tượng 20 năm hình thành và phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam

Ông Dominic Scriven, OBE, Chủ tịch Công ty Quản lý Quỹ Dragon Capital.

Thưa ông, được biết Công ty Quản lý quỹ Dragon Capital đã gắn bó cùng TTCK Việt Nam từ những ngày đầu mở cửa. Chứng kiến sự lớn mạnh và “trưởng thành” của TTCK Việt Nam, ông có nhận định như thế nào về quá trình này?

Để nói về sự phát triển của TTCK trong thời gian qua, tôi muốn nhắc tới hai khái niệm:

Một là, khái niệm “đi từ số 0 đến số có” là một chuyện vô cùng quan trọng. Việc cho ra đời TTCK đã tạo ra một khái niệm, một phạm trù mà trước đây Việt Nam chưa từng có. Tạo ra những cái mà mình chưa có kinh nghiệm là rất khó, dĩ nhiên mình có học hỏi kinh nghiệm của các nước đã có TTCK, nhưng phải triển khai sao cho phù hợp với Việt Nam. Việc đi từ số 0 đến 1 có thể được gọi là việc tạo ra “sự sống” với các khái niệm về TTCK.

Hai là, khi đã tạo ra được “sự sống” cho TTCK thì chúng ta phải có trách nhiệm nuôi dưỡng và phát triển “sự sống” này. Phải có những khái niệm về xây dựng và phát triển TTCK, tăng quy mô, tăng chiều rộng, chiều sâu, phát triển về quy mô hoạt động, về vai trò của TTCK…

Như vậy, trải qua 20 năm hình thành và phát triển, có thể thấy TTCK Việt Nam năm nào cũng phát triển ấn tượng hơn năm trước và những người đặt nền móng cho TTCK, những người “lái tàu” cho thị trường hoàn toàn có thể tự hào về điều này.

Nhiều ý kiến cho rằng, với mỗi TTCK phải đóng vai trò là kênh huy động vốn quan trọng, then chốt cho nền kinh tế, then chốt cho ngành tài chính. Theo ông, TTCK Việt Nam đã làm tốt vai trò đó chưa?

Như chúng ta đã biết, trong nền tài chính của Việt Nam, hệ thống ngân hàng là lâu đời nhất, “chuyên dùng” nhất và được biết đến nhiều nhất. Bên cạnh đó thì có thị trường vốn. Nếu so sánh thị trường vốn trong đó có thị trường cổ phiếu, trái phiếu… thì tôi nghĩ quy mô của thị trường vốn không thấp hơn nhiều so với thị trường ngân hàng.

Về quy mô thì trong 20 năm qua, thị trường vốn đã phát triển ngang bằng với quy mô của thị trường ngân hàng. Cho nên vào thời điểm hiện nay, chúng ta không thể nói thị trường vốn là mới, là nhỏ. Có lẽ đúng như thế, Thủ tướng Chính phủ đã có chủ trương về nhu cầu tài trợ và phát triển trung và dài hạn của Nhà nước, của ngân sách, của các doanh nghiệp là phải tiếp cận tới thị trường vốn chứ không phải là một thị trường nào khác. Vì vậy, vai trò, tiềm năng và tương lai phát triển của thị trường vốn là rất khả quan và có nhiệm vụ lớn. Đây vừa là thách thức, vừa là cơ hội và cũng là vinh dự của thị trường vốn Việt Nam.

Đối với sự phát triển của ngành Quỹ, thì quỹ đầu tư là một trong những chủ thế bắt đầu hoạt động trên TTCK từ thời kỳ đầu. Vậy ông đánh gía như thế nào về hoạt động của các công ty quản lý quỹ tại Việt Nam?

Công ty quản lý quỹ là một trong những thành viên của thị trường gồm có doanh nghiệp niêm yết, phát hành trái phiếu, cổ phiếu, công ty chứng khoán, có các Sở Giao dịch Chứng khoán, các cơ quan, doanh nghiệp khác, ngân hàng giám sát lưu ký… tất cả đều đã có mặt ngay từ thời kỳ đầu và cùng phát triển cho đến ngày hôm nay.

Tuy nhiên, thực tế trong thời gian qua, ngành Quản lý quỹ cũng phát triển khá, không chậm, nhưng để phát triển nhanh hơn nữa còn là một chặng đường rất dài nằm ở phía trước và còn khá nhiều việc phải làm để các quỹ có thể tạo được nguồn vốn tin cậy, các hành động với trách nhiệm của cổ đông chuyên nghiệp để tăng tính quản trị.

Trên chặng đường sắp tới, để tiếp tục thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư đối với công ty quản lý quỹ là một vấn đề cần tiếp tục quan tâm. Các công ty quản lý quỹ cũng đã làm việc, nghiên cứu rất nhiều với các nhà hoạch định chính sách, các chuyên gia và các cán bộ của UBCKNN là phải làm sao để các công ty quản lý quỹ cũng là một phần trong kế hoạch của các nhà đầu tư.

Ngoài ra, nội tại các quỹ cũng phải mạnh dạn trao đổi, giải thích, giải trình, thuyết phục, thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư để họ thấy đầu tư là phải xứng đáng. Đây là chuyện các quỹ phải làm. Hiện nay, một số công ty quản lý quỹ đã rất nỗ lực để làm được điều này, một số còn gặp khó khăn nhưng có sự cạnh tranh như vậy là để cùng nhau xây dựng nên một thị trường phát triển.

Một trong những dấu mốc quan trọng đối với TTCK Việt Nam thời gian tới đó là Luật Chứng khoán sửa đổi sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2021. Vậy, ông có kì vọng vì với TTCK trong thời gian tới?

Với Luật Chứng khoán có hiệu lực kể từ ngày 1/1/2021, tôi và những người quan tâm tới lĩnh vực này mong cơ quan quản lý sớm ban hành những Nghị định, Thông tư hướng dẫn để Luật sớm đi vào hoạt động. Đây là điều quan trọng nhất, còn những việc khác thì việc gì tới sẽ tới.

Xin cảm ơn ông!